Đa phần các bộ, ngành nhất trí với quan điểm tạm ngừng NK máy đào tiền ảo. Ảnh: ST.

Nhiều bộ nhất trí tạm ngừng NK

Bộ Công Thương vừa có Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ liên quan đến việc quản lý NK máy xử lý dữ liệu tự động. Trước đó, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về việc tăng cường quản lý các hoạt động liên quan tới bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác. Theo đó, Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xem xét tạm ngừng NK máy xử lý dữ liệu tự động khai thác tiền ảo theo thẩm quyền và quy định pháp luật.

Trong Tờ trình gửi Thủ tướng, Bộ Công Thương đã dẫn hàng loạt ý kiến của các bộ ngành góp ý về biện pháp tạm ngừng nhập máy đào tiền ảo. Cụ thể như, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính đều nhất trí tạm ngừng NK máy đào tiền ảo. Theo Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính): Hiện nay, ngành Hải quan đang áp dụng quản lý rủi ro trong các khâu công tác nghiệp vụ hải quan nên trong trường hợp xác định mặt hàng thuộc diện tạm ngừng NK, cơ quan Hải quan sẽ tổ chức phân tích, đánh giá tình hình NK để có biện pháp quản lý phù hợp, hạn chế việc ảnh hưởng đến các DN NK các mặt hàng có cùng mã số HS. Thời gian tới, nếu Bộ Công Thương đưa mặt hàng này vào diện tạm ngừng NK, ngành Hải quan sẽ tiến hành rà soát Danh mục hàng hóa XNK và kiến nghị bổ sung mã số phân loại hàng hóa NK mới cho mặt hàng này để phục vụ công tác quản lý.

Để đảm bảo thống nhất trong quản lý, tránh trường hợp DN lợi dụng sản xuất, lắp ráp các loại máy đào tiền ảo, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng bổ sung cấm các hoạt động sản xuất, lắp ráp máy đào tiền ảo tại Việt Nam. Với lượng máy đã NK thời gian qua, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Công Thương tăng cường biện pháp quản lý như có cho phép tiếp tục sử dụng hay không hoặc cấp giấy phép để quản lý...

Xung quanh vấn đề này, Bộ Công an cũng nhất trí với kiến nghị tạm ngừng NK máy đào tiền ảo. Theo Bộ Công an, ngoài các thiết bị mà Bộ Tài chính đã thống kê, hiện nay trên thị trường các hãng sản xuất card màn hình VGA đã cung cấp các loại card chuyên dụng chỉ dùng riêng vào mục đích khai thác tiền ảo. Cho nên, các thiết bị này cũng phải gắn mã số phân loại hàng hóa NK (mã HS) để quản lý và tạm ngừng NK.

Bộ Thông tin và Truyền thông phân tích có phần kỹ lưỡng hơn: Các máy đào tiền ảo được chia thành 2 loại chính: Máy đào ASIC và máy đào VGA. Đối với máy đào ASIC, máy đào chuyên dụng chỉ được sản xuất nhằm thực hiện chức năng đào tiền ảo, việc sử dụng biện pháp hành chính tạm ngừng NK là phù hợp và khả thi. Tuy nhiên với máy đào VGA - máy đào có các khối chức năng, được lắp ráp như PC thông thường, Bộ Thông tin và Truyền thông kiến nghị “không thực hiện biện pháp hạn chế NK”. Lý do là bởi, chưa thể xác định cụ thể mã số phân loại hàng hóa NK với hàng hóa này. Nếu thực hiện biện pháp này, các DN sẽ gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong hoạt động XNK hàng hóa, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh.

Bộ Công Thương "ngược chiều"

Trong khi nhiều bộ, ngành nhất trí với quan điểm tạm ngừng NK máy đào tiền ảo thì Bộ Công Thương lại đưa ra lập luận có phần khác biệt.

Theo bộ này, phạm vi ảnh hưởng của biện pháp áp dụng tạm ngừng NK với nhóm hàng có mã số HS 8471.80.90 là rất rộng. Theo thống kê của hải quan, với nhóm hàng có mã số HS 8471.80.90, năm 2017, Việt Nam đã nhập hơn 27,2 triệu sản phẩm và 5 tháng đầu năm 2018 nhập hơn 15 triệu sản phẩm. Do đó, Bộ Công Thương nêu rõ: Việc áp dụng biện pháp tạm ngừng NK trong khi Bộ Tài chính chưa xác định được cụ thể mã HS đối với các mặt hàng cần quản lý sẽ chưa phù hợp với khoản 4 điều 5 Luật Quản lý ngoại thương. Đó là hàng hóa XNK phải được quy định, công bố chi tiết tương ứng với phân loại hàng hóa của Danh mục hàng hóa XNK Việt Nam theo quy định pháp luật về hải quan. Hơn nữa, các loại máy, thiết bị dùng để đào tiền ảo là những mặt hàng đa dụng, được sử dụng vào các hoạt động khác nhau. Vì vậy, Bộ Công Thương lo ngại việc tạm ngừng NK sẽ gây ra tác động tiêu cực, ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh của DN có sử dụng các thiết bị này.

Cũng theo Bộ Công Thương, pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về biện pháp quản lý trong nước đối với các loại tiền ảo cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng máy xử lý dữ liệu tự động để khai thác tiền ảo. Vì vậy, biện pháp tạm ngừng NK nếu được áp dụng cũng sẽ không đảm bảo được sự toàn diện, hiệu quả, sẽ không đạt mục tiêu quản lý do sự đa dạng của các thiết bị đào tiền ảo, đặc biệt trong thời đại Cách mạng 4.0 và sự bùng nổ công nghệ hiện nay.

Từ những lập luận trên, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ không áp dụng biện pháp tạm ngừng NK máy đào tiền ảo. Bộ Công Thương đề nghị giao Bộ Tài chính nghiên cứu phân loại, áp mã số phân loại hàng hóa (mã HS) cho mặt hàng máy đào tiền ảo để làm cơ sở áp dụng biện pháp quản lý phù hợp. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đề nghị giao Bộ Tư pháp với các bộ ngành liên quan xây dựng khung pháp lí ban hành văn bản pháp luật để quản lý chặt chẽ, quy định chế tài xử lý vi phạm đối với các hoạt động liên quan đến đào, kinh doanh và đầu tư các loại tiền ảo cũng như các sản phẩm tương tự khác.