Sòng phẳng mà nói, nông nghiệp vẫn là lĩnh vực có nhiều tiềm năng. Song, cho đến nay chỉ 1% trong tổng số DN đầu tư vào lĩnh vực này. Nguyên nhân có nhiều, song chật vật trong tích tụ ruộng đất được nhìn nhận là điểm mấu chốt nhất khiến DN “quay lưng”.

Vấn đề này không có gì mới mẻ. Cách đây 3 năm, khi Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tạo mọi điều kiện thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp đã được coi là một trong những yếu tố quan trọng để tái cơ cấu thành công. Thời điểm ấy, “cởi trói” ruộng đất đã được nhắc tới. Tuy nhiên, cả năm trời qua đi, mọi việc vẫn không có nhiều thay đổi.

Ngay cuối năm 2015, khi trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, một nghiên cứu viên cao cấp của Bộ Công Thương lại phải chua xót nhấn mạnh rằng, tích tụ ruộng đất là “nút thắt” lớn nhất khiến DN “chê” nông nghiệp, gián tiếp khiến nền nông nghiệp khó trút bỏ “manh áo” cũ manh mún, nhỏ lẻ để khoác lên mình “tấm áo” mới quy mô công nghiệp, hiện đại. Muốn đổi thay, điểm này phải được sớm tháo gỡ, thậm chí phải sửa đổi Luật Đất đai cho phù hợp.

Suốt thời gian dài, vai trò của DN, nhất là DN “đầu đàn” trong đầu tư vào nông nghiệp được cả cơ quan quản lý Nhà nước lẫn giới chuyên gia khẳng định là quan trọng, thậm chí có tính quyết định tới sự phát triển vững vàng của nền nông nghiệp. Tuy nhiên, có vị “đại gia” đầu tư vào nông nghiệp từng chia sẻ rằng: Để gom được 10-20 ha đất “sạch” ở Việt Nam làm nông nghiệp rất khó khăn, trong khi đó sang các nước lân cận như Lào đầu tư, DN có thể dễ dàng gom hàng trăm ha. Rõ ràng, muốn hội nhập thành công, đây đã trở thành vấn đề cấp bách cần giải quyết.

Thực tế, trong cuộc họp báo mới đây do Bộ NN&PTNT tổ chức, đại diện Bộ này cho biết đang nỗ lực tháo gỡ “bài toán” ruộng đất. Trước mắt, Bộ NN&PTNT sẽ dành một quy mô đất “sạch” cho DN đầu tư trong lĩnh vực chế biến, ưu tiên công nghệ cao theo hướng thúc đẩy liên kết giữa nông dân với DN khi người dân góp đất cùng DN. Về lâu dài, Bộ sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi Luật Đất đai.

Động thái của cơ quan quản lý Nhà nước là hợp lý, song điều đáng bàn là tốc độ cần nhanh chóng hơn, đừng cứ mãi chần chừ, chậm rãi, tránh tình trạng, năm sau, thậm chí năm sau nữa, tại các hội nghị lớn nhỏ, đất đai vẫn được nêu ra như “nút thắt” lớn nhất “cản chân” DN.