Thận trọng như vậy cũng không thừa. Bởi vì, nếu so với cùng kỳ 5 năm trở lại đây, mức tăng như vậy là cao. Chỉ số CPI tháng 7-2016 tăng ở cả 8 nhóm, trong đó nhóm giao thông tăng cao nhất 1,19%. Ngoài 2 nhóm có chỉ số CPI giảm là bưu chính viễn thông và hàng ăn, dịch vụ ăn uống, thì nhóm giáo dục có chỉ số ổn định so với tháng trước.

Tuy nhiên, sau quyết định tăng học phí từ năm học 2016-2017 của Hà Nội và một số trường đại học, chỉ số giá tiêu dùng của nhóm này hứa hẹn sẽ đảo chiều trong những tháng tới.

Tùy theo điều kiện kinh tế- xã hội, tình hình thực tế, các địa phương đã xây dựng phương án giá dịch vụ giáo dục, cơ chế thu, quản lý học phí đối với các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Năm học 2016-2017, đối với cấp học mầm non và phổ thông công lập các địa phương điều chỉnh mức thu học phí tăng từ 5-150% tùy theo khu vực. Đối với bậc đại học, giáo dục nghề nghiệp, tùy nhóm ngành nghề và chương trình đào tạo, mức thu học phí tăng từ 3-100% so với mức thu đang thực hiện và tăng cao nhất bằng 90% mức trần của Nghị định 86/2015/NĐ-CP của Chính phủ. Thời điểm điều chỉnh tăng giá dịch vụ giáo dục năm học 2016-2017 áp dụng từ tháng 9-2016.

Với mức tăng mới, học phí của học sinh, sinh viên Thủ đô sẽ tăng gấp rưỡi so với quy định hiện hành từ đầu năm 2016. Người dân không khỏi lo lắng, bởi mức học phí hiện nay cũng mới được điều chỉnh từ đầu năm.

Thận trọng hơn lĩnh vực giáo dục, mặc dù có lộ trình sẵn đề ra từ đầu năm, nhưng Bộ Y tế và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã quyết định tạm hoãn tăng giá dịch vụ y tế. Như vậy, gần 1.900 dịch vụ y tế sẽ hoãn tăng từ 1-8. Nếu tăng giá, đây sẽ là đợt đầu tiên trong tổng số 4 đợt của năm 2016.

Nguyên nhân được 2 cơ quan này đưa ra là bởi chỉ số giá tiêu dùng tại các địa phương đang tăng. Nếu tăng giá dịch vụ y tế thời điểm này, chỉ số CPI sẽ bị tác động và ảnh hưởng tới kinh tế vĩ mô.

Để việc điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ nhịp nhàng, tránh dồn vào một thời điểm tác động đến CPI và gây sốc cho người tiêu dùng, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) hiện đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương.

Ngay từ cuối tháng 5 vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kiểm soát lạm phát theo mục tiêu do Quốc hội và Chính phủ đề ra trong năm 2016. Phó Thủ tướng yêu cầu thực hiện lộ trình giá dịch vụ y tế, giá dịch vụ giáo dục theo quy định tại các văn bản pháp luật liên quan, trong đó, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các địa phương cần xây dựng phương án kịch bản điều hành cụ thể.

Trong trường hợp điều chỉnh giá, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu phải xây dựng phương án, lộ trình điều chỉnh trên cơ sở đánh giá kỹ tác động của việc điều chỉnh giá, tránh điều chỉnh giá nhiều mặt hàng vào cùng một thời điểm để hạn chế thấp nhất tác động đến sản xuất và đời sống nhân dân, cũng như việc thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Bài toán giữa tăng giá và lạm phát phải được giải quyết hài hòa. Đành rằng, để tính đúng, tính đủ chi phí vào giá; hay muốn hưởng dịch vụ tốt thì việc tăng giá sẽ được người tiêu dùng chấp nhận. Tuy nhiên, tăng giá phải đi kèm với tăng chất lượng. Trả học phí cao, người tiêu dùng mong muốn phải được đầu tư trở lại tương xứng với đồng tiền bỏ ra.

Bên cạnh đó, nhìn về điều hành vĩ mô, tăng giá phải phù hợp với lạm phát. Câu chuyện thời sự từ nước Anh dự kiến tăng giá học phí cũng vấp phải phản ứng của dư luận đòi hỏi phải không được tăng quá giới hạn Chính phủ đề ra và phải phù hợp với lạm phát.

Sẽ không thể có chuyện giá thấp lại đòi hỏi chất lượng cao. Song, dư luận mong muốn đồng tiền của mình bỏ ra phải nhận được chất lượng dịch vụ tương xứng.