Dưới Đèn.

Với tinh thần quật cường, quân và dân Thủ đô đã giam chân địch trong thành phố suốt 60 ngày đêm, tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện cho cả nước chuẩn bị mọi mặt, vững tin bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ. Tư liệu của phía Pháp cho thấy, ở thời điểm đó, quân số của Pháp nhiều hơn gấp 2,6 lần quân ta; vũ khí, trang bị, phương tiện kỹ thuật hiện đại hơn hẳn.

Tuy bất lợi về lực lượng, nhưng quân dân Thủ đô đã sát cánh bên nhau, chuẩn bị mọi mặt cho cuộc chiến cam go, quyết liệt. Đặc biệt, các đơn vị tự vệ có sự giúp sức của thanh niên địa phương đã bí mật đào đắp công sự chiến đấu, đào giao thông hào, tạo vật chướng ngại, hình thành các chiến lũy ở các cửa ô và trên đường phố để ngăn cản cơ giới địch; đục lỗ bắn, đục tường thông nhà ở các dãy phố để cơ động chiến đấu. Nhiều đồ đạc các loại, kể cả sập gụ, tủ chè, trường kỷ, vốn là của gia bảo của nhiều gia đình, dòng họ đã được người dân vui vẻ đóng góp để xây dựng chiến lũy…

20 giờ 3 phút ngày 19-12-1946, khi đèn điện toàn thành phố vụt tắt, quân dân Hà Nội đồng loạt tiến công 21 vị trí quân Pháp đóng quân, làm chủ được tình thế, dựa vào công sự, chiến lũy và thế liên hoàn của các căn nhà, dãy phố để kiên cường chiến đấu. Cũng trong cuộc chiến này, hình ảnh các chiến sĩ cảm tử quân ôm bom ba càng lao vào diệt xe tăng, thiết giáp đã trở thành biểu tượng của ý chí “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ giam chân địch, Trung đoàn Thủ đô đã vượt sông Hồng, rút lui khỏi thành phố an toàn.

Tháng 12, với Hà Nội còn có một dấu ấn nữa mà thời gian không thể làm phai mờ. Đó là trận chiến “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972, khi thành phố vẫn trụ vững sau tất cả thương vong đổ nát gây ra từ những trận bom rải thảm trút xuống từ máy bay B52 Mỹ.

Và tất nhiên, đó lại là một chương sử hào hùng khác.