Hành vi buôn lậu gần 835 tấn hạt điều được phát hiện thế nào?

Công an Bình Phước thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Phan Bá Hiệp (thứ 2 từ trái qua). Ảnh: Báo CAND.

Ngày 22/11/2022, Công an Bình Phước đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Phan Bá Hiệp (50 tuổi, ngụ phường Long Thủy, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước) và Ngũ Ngọc Hưng (51 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM) để điều tra về tội buôn lậu.

Theo hồ sơ vụ án, trong các năm 2017 và 2018, Phan Bá Hiệp và Ngũ Ngọc Hưng đã bàn bạc, thống nhất với nhau lợi dụng pháp nhân của Công ty TNHH Một thành viên thương mại, dịch vụ, sản xuất Thảo Vy (có địa chỉ tại thị xã Phước Long) để nhập khẩu hơn 575 tấn hạt điều thô, trị giá hơn 27,6 tỷ đồng từ nước ngoài theo loại hình nhập nguyên liệu sản xuất xuất khẩu.

Tuy nhiên, số điều này không đưa vào sản xuất và xuất khẩu theo quy định của pháp luật mà chuyển tiêu thụ hết trong nước nhằm thu lợi bất chính.

Sau khi thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Phan Bá Hiệp và Ngũ Ngọc Hưng, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Phước đã thi hành lệnh khám xét nơi ở và nơi làm việc của 2 bị can tại thị xã Phước Long và TPHCM.

Ngày 23/11/2022, trao đổi với phóng viên Tạp chí Hải quan, đại diện Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, việc khởi tố bắt giam 2 đối tượng trên từ kết quả công tác phối hợp giữa Cục và Công an Bình Phước (Tạp chí Hải quan tiếp tục thông tin chi tiết về vụ việc).

Công an Bình Phước thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Ngũ Ngọc Hưng (thứ 2 từ trái qua). Ảnh: Báo CAND.

Liên quan đến hành vi buôn lậu hạt điều, ngày 11/11/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Phước đã quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam đối với Hoàng Văn Phi, Giám đốc Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi về tội “buôn lậu”. Đây cũng là vụ việc được khởi đầu từ hoạt động kiểm tra của Cục Kiểm tra sau thông quan.

Cụ thể, thực hiện Quyết định 314/QĐ-KTSTQ ngày 7/7/2021 của Cục trưởng Cục KTSTQ, Chi cục Kiểm tra sau thông quan khu vực miền Nam (Chi cục 3, Cục Kiểm tra sau thông quan) tiến hành kiểm tra tại trụ sở Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi.

Căn cứ kết quả kiểm tra của Chi cục 3, ngày 10/8/2021, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan ban hành Kết luận kiểm tra sau thông quan số 115/KL-KTSTQ về các nội dung vi phạm của Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi.

Qua quá trình kiểm tra của Cục Kiểm tra sau thông quan phát hiện doanh nghiệp có dấu hiệu của hành vi buôn lậu. Cụ thể, từ ngày 26/6/2020 đến ngày 5/9/2020, Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi mở 8 tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan Chơn Thành (Cục Hải quan Bình Phước) để nhập khẩu hơn 1.000 tấn hạt điều khô nguyên vỏ, tổng giá trị hàng hóa hơn 25,4 tỷ đồng, theo loại hình E31 (nhập nguyên liệu sản xuất xuất khẩu, được miễn thuế nhập khẩu, không chịu thuế Giá trị gia tăng).

Sau khi được Chi cục Hải quan Chơn Thành cho thông quan, Hoàng Văn Phi đã cho vận chuyển toàn bộ số hàng về kho của Công ty tại khu phố Phước Sơn, phường Phước Bình, thị xã Phước Long để bảo quản.

Từ tháng 6/2020 đến tháng 11/2020, Công ty này sản xuất chế biến 265 tấn hạt điều được 53 tấn điều nhân để xuất khẩu sang Hoa Kỳ và Trung Quốc. Số hạt điều còn lại gần 835 tấn, trị giá hơn 19 tỷ đồng, Phi đã tự ý tiêu thụ bằng cách bán cho một số khách hàng trong và ngoài tỉnh Bình Phước mà không khai báo với cơ quan Hải quan theo quy định.

Cụ thể, Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi bán gần 170 tấn điều nhân, tổng trị giá hơn 24,6 tỷ đồng (sản xuất từ 835 tấn điều thô nêu trên) cho 3 doanh nghiệp gồm: Công ty H. gần 99,2 tấn điều nhân, trị giá gần 14,9 tỷ đồng; bán cho Công ty Đ. 66,51 tấn điều nhân, trị giá hơn 9,2 tỷ đồng và bán cho Công ty V. gần 3,9 tấn điều nhân trị giá hơn 506 triệu đồng.

Căn cứ hành vi vi phạm của Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi và quy định của pháp luật, Cục Kiểm tra sau thông qua xác định doanh nghiệp có dấu hiệu của tội buôn lậu quy định tại Điều 188 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Theo Cục Kiểm tra sau thông quan, khi tiêu thụ điều nhân từ nguồn gốc nhập khẩu theo loại hình E31 vào thị trường nội địa, Công ty phải mở tờ khai theo loại hình A42 (chuyển tiêu thụ nội địa khác) trước thời điểm bán và được sự đồng ý của cơ quan Hải quan.

Sau khi hoàn thiện hồ sơ, tháng 12/2021, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội buôn lậu đối với Công ty TNHH MTV SXTM Phượng Phi và chuyển hồ sơ cho Công an Bình Phước tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định.