Tuy rằng hiện nay Việt Nam đã có nhiều công cụ tài chính khác nhau để đảm bảo tài chính nhằm ứng phó và khôi phục thiên tai như dự phòng ngân sách Trung ương và các địa phương, Quỹ dự trữ tài chính, Quỹ phòng chống thiên tai và viện trợ của các nhà tài trợ. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, đa phần phản ứng với thiên tai mới chỉ tập trung vào việc cứu trợ khẩn cấp, khắc phục hậu quả và giải quyết những vấn đề mang tính nhất thời mà chưa tính toán đến lâu dài cho những lần thiên tai sau và công tác tái thiết đầu tư phát triển. Mặt khác, các cấp, các ngành hiện còn phụ thuộc nhiều vào ngân sách Nhà nước để đảm bảo kinh phí xử lý sau thiên tai.

Mặc dù, gần đây Chính phủ đã ban hành Quyết định số 01/2016/QĐ-TTg về cơ chế và quy trình sử dụng dự phòng ngân sách Trung ương để hỗ trợ tài chính cho các địa phương trong trường hợp thiên tai. Tuy nhiên, theo đánh giá của chuyên gia quốc tế, đây cũng chưa hẳn là một chiến lược toàn diện nhằm điều phối và tối ưu hóa nguồn vốn có thể huy động, đặc biệt ở các cấp địa phương. Với mật độ xảy ra thiên tai dày đặc (từ 50-100 lần/năm) và mức độ thiệt hại ngày một nặng nề, trong khi nguồn ngân sách chỉ có hạn, điều này đang gây ra những khó khăn tài chính cho ngân sách Nhà nước.

Đã tới lúc nghĩ tới việc xây dựng chiến lược bảo vệ tài chính cho các phí tổn do thiên tai gây ra giống như nhiều quốc gia trên thế giới. Khi nguồn ngân sách cho ứng phó với rủi ro thiên tai còn hạn hẹp thì công cụ chuyển giao rủi ro mới như bảo hiểm là một phương án tối ưu. Để phát triển loại hình bảo hiểm này vẫn còn phải vượt qua những khó khăn về cơ chế và nhận thức con người do cộng đồng còn nhận thức khá mơ hồ về thiên tai và rủi ro thiên tai nên chưa chủ động thực hiện các biện pháp đầu tư quản lý rủi ro thiên tai, đặc biệt là đầu tư tài chính.

Khó thì khó nhưng làm vẫn phải làm. Thiên tai không chờ chúng ta. Trước mắt, các nhà hoạch định chính sách nên bắt tay vào việc xây dựng thêm cơ chế để làm nền tảng vượt qua những khó khăn, sớm có công cụ chống chọi tốt hơn với rủi ro thiên tai.