Ảnh: H.Anh

Một số khoản thu chưa đảm bảo tiến độ dự toán

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trong tháng 9/2023, tổng thu NSNN ước đạt 89,6 nghìn tỷ đồng, bằng 5,5% dự toán, bằng 63,2% (giảm 52,2 nghìn tỷ đồng) mức thu bình quân 8 tháng.

Trong đó, thu nội địa ước đạt 73,9 nghìn tỷ đồng, bằng 5,5% dự toán, bằng 62,9% mức thu bình quân 8 tháng; thu từ dầu thô ước đạt 5,6 nghìn tỷ đồng, bằng 13,3% dự toán, bằng 110,9% mức thu bình quân 8 tháng; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 10 nghìn tỷ đồng, bằng 6,1% dự toán, bằng 52% mức thu bình quân 8 tháng.

Theo Bộ Tài chính, lũy kế 9 tháng đầu năm, thu NSNN ước đạt 1.223,8 nghìn tỷ đồng, bằng 75,5% dự toán, giảm 8,3% so với cùng kỳ năm 2022 (thu ngân sách trung ương ước đạt khoảng 77,9% dự toán; thu ngân sách địa phương ước đạt khoảng 72,6% dự toán).

Trong đó, thu nội địa ước đạt 1.013,7 nghìn tỷ đồng, bằng 76% dự toán, giảm 3,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo Bộ Tài chính, nếu không kể thu tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết, thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế và chênh lệch thu, chi của Ngân hàng Nhà nước thì số thu thuế, phí nội địa ước đạt 75,7% dự toán, tăng 0,7% so với cùng kỳ.

Đến nay vẫn còn một số khoản thu chưa đảm bảo tiến độ dự toán và giảm so với cùng kỳ. Đơn cử như thu thuế bảo vệ môi trường ước đạt 42,7% dự toán, giảm 26,6% so với cùng kỳ; các loại phí, lệ phí ước đạt 72,1% dự toán, giảm 11,8% so với cùng kỳ; các khoản thu về nhà, đất ước đạt 55,5% dự toán, giảm 48,5% so với cùng kỳ.

Riêng các khoản thu trực tiếp từ 3 khu vực sản xuất - kinh doanh (chiếm 53,3% dự toán tổng số thu nội địa) ước đạt 75,4% dự toán, tăng 5% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, không kể thuế TNDN (chiếm gần 46,4% tổng số thu từ khu vực sản xuất - kinh doanh đạt khá so với dự toán và tăng 24,4% so cùng kỳ do DN đã tạm nộp 4/5 kỳ theo quy định) thì số thu của 3 khu vực này chỉ bằng 92,5% cùng kỳ.

Về số thu trên địa bàn, ước tính có 25 địa phương thực hiện thu nội địa 9 tháng đạt trên 76% dự toán; 11 địa phương có tăng trưởng thu so với cùng kỳ, trong khi có tới 52 địa phương thu thấp hơn so với cùng kỳ.

Cũng theo Bộ Tài chính, trong 9 tháng, thu từ dầu thô ước đạt khoảng 46 nghìn tỷ đồng, bằng 109,5% dự toán, giảm 22,5% so với cùng kỳ năm 2022. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 163,8 nghìn tỷ đồng, bằng 68,5% dự toán, giảm 26,3% so với cùng kỳ năm 2022.

Miễn, giảm, gia hạn thuế, phí ước đạt 152,5 nghìn tỷ đồng

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, tình hình kinh tế những tháng gần đây đã có dấu hiệu khởi sắc, nhưng hoạt động sản xuất kinh doanh của một số ngành công nghiệp chủ lực vẫn còn khó khăn, trong khi thị trường bất động sản chậm phục hồi, kết hợp với thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất mới ban hành đã làm giảm thu ngân sách.

Theo đó, về thực hiện chính sách tài khoá hỗ trợ nền kinh tế, đến hết tháng 9, tổng số tiền đã miễn, giảm, gia hạn ước đạt 152,5 nghìn tỷ đồng, trong đó miễn, giảm đạt 49,6 nghìn tỷ đồng và gia hạn đạt 102,9 nghìn tỷ đồng.

Đối với thu từ hoạt động xuất nhập khẩu, do hoạt động xuất nhập khẩu 9 tháng cũng giảm so với cùng kỳ số thu ngân sách ngành Hải quan cũng giảm. Trong 9 tháng (tính đến ngày 15/9), tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu ước đạt 461,1 tỷ USD, giảm 11,9%, trong đó kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hoá có thuế giảm 18,8% so với cùng kỳ.

Một số mặt hàng nhập khẩu có thuế đóng góp số thu lớn cho ngân sách giảm mạnh khiến nguồn thu NSNN giảm khoảng 34 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Cụ thể, nhóm các mặt hàng nhập khẩu nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng phục vụ sản xuất giảm thu khoảng 31,2 nghìn tỷ đồng; 16 nhóm xăng dầu nhập khẩu giảm thu khoảng 0,5 nghìn tỷ đồng; nhóm ô tô nguyên chiếc nhập khẩu giảm thu khoảng 2,4 nghìn tỷ đồng.

Để đảm bảo tiến độ thu, ngành Tài chính đã triển khai quyết liệt đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đảm bảo tiến độ thu theo dự toán. Trong đó, cơ quan Thuế đã thực hiện 42 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra 411,5 nghìn hồ sơ khai thuế của DN. Qua đó kiến nghị xử lý tài chính khoảng 41,5 nghìn tỷ đồng, trong đó thu nộp NSNN khoảng 10,9 nghìn tỷ đồng (đã nộp vào ngân sách khoảng 7,8 nghìn tỷ đồng), giảm khấu trừ và giảm lỗ gần 30,6 nghìn tỷ đồng; đôn đốc thu hồi và xử lý nợ đọng thuế ước đến hết tháng 9 đạt khoảng 34,6 nghìn tỷ đồng.

Tính đến ngày 15/9/2023, cơ quan Hải quan đã thực hiện khoảng 1,44 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý thu vào NSNN 896 tỷ đồng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bắt giữ 12,9 nghìn vụ vi phạm với giá trị hàng hóa khoảng 5 nghìn tỷ đồng, xử lý thu vào NSNN 385 tỷ đồng.