Lãnh đạo Báo Hải quan tặng hoa các khách mời giao lưu trực tuyến. Ảnh: Quang Hùng.

Trong 2 giờ, 3 khách mời là ông Phạm Tuấn Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Tài chính; bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính; bà Đào Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan, đã trả lời 37 câu hỏi của bạn đọc. Rất nhiều câu hỏi xung quanh vấn đề thuế ô tô được bạn đọc quan tâm.

Nhiều điều kiện để hưởng thuế NK 0% với linh kiện ô tô

Trước thắc mắc của bạn đoc về những ưu đãi thuế NK dành cho linh kiện ô tô từ năm 2018, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết: Nhằm góp phần phát triển ngành công nghiệp ô tô theo định hướng của Chính phủ, tại Nghị định số 125/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 122/2016/NĐ-CP về Biểu thuế XK, Biểu thuế NK ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế NK ngoài hạn ngạch thuế quan đã bổ sung Điều 7a quy định về thuế NK ưu đãi 0% đối với linh kiện ô tô NK theo Chương trình ưu đãi thuế.

Theo đó, đối tượng áp dụng Chương trình ưu đãi thuế là DN đảm bảo tiêu chuẩn DN sản xuất, lắp ráp ô tô theo quy định tại Nghị định số 116/NĐ-CP của Chính phủ về điều kiện sản xuất, lắp ráp, NK và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô.

Điều kiện áp dụng Chương trình ưu đãi thuế gồm: DN phải cam kết sản xuất, lắp ráp xe ô tô đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2021) và mức 5 (từ năm 2022 trở đi) và đạt đủ sản lượng quy định và linh kiện NK được áp dụng mức thuế suất 0% phải thuộc loại trong nước chưa sản xuất được.

Chương trình ưu đãi thuế NK đối với linh kiện ô tô là: Giảm thuế NK đối với linh kiện ô tô trong nước chưa sản xuất được áp dụng đối với linh kiện NK để sản xuất, lắp ráp các nhóm xe xe du lịch (dòng xe chở người từ 9 chỗ trở xuống đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 giai đoạn 2018-2021; mức 5 từ năm 2022 trở đi); xe thương mại (dòng xe chở người từ 10 chỗ đến 19 chỗ ngồi hoặc xe chở người từ 20 chỗ ngồi trở lên thuộc nhóm 87.02); xe có động cơ dùng để vận tải hàng hoá và xe chuyên dùng có động cơ thuộc nhóm 87.04 và 87.05 đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (giai đoạn 2018-2021); mức 5 (từ năm 2022 trở đi).

Trả lời câu hỏi "Công ty chúng tôi đăng ký Chương trình ưu đãi thuế linh kiện ô tô theo quy định tại Nghị định 125. Hiện nay, chúng tôi đã nộp hồ sơ đề nghị Bộ Công Thương cấp giấy xác nhận đủ điều kiện sản xuất, lắp ráp ô tô. Như vậy, chúng tôi có được nộp hồ sơ cho cơ quan Hải quan để đăng ký tham gia chương trình không?" của bạn đọc Nguyễn Thị Phương Thanh (Quảng Nam), bà Đào Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế XNK (Tổng cục Hải quan) giải đáp: Theo quy định tại khoản 6 Điều 1 Nghị định 125, đối tượng để áp dụng Chương trình ưu đãi thuế là DN đảm bảo tiêu chuẩn DN sản xuất lắp ráp ô tô theo quy định của Chính phủ về điều kiện sản xuất, lắp ráp, NK và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô.

Tại thời điểm đăng ký tham gia Chương trình ưu đãi thuế, hồ sơ đăng ký tham gia chương trình phải đáp ứng các điều kiện, quy định tại khoản 2 và 3 Điều 7a nêu trên, trong đó có quy định về việc xuất trình: Giấy chứng nhận DN đủ tiêu chuẩn DN sản xuất, lắp ráp ô tô hoặc giấy chứng nhận đầu tư, hoặc luận chứng kinh tế kỹ thuật của nhà máy để chứng minh công suất lắp ráp của nhà máy phù hợp với sản lượng chung tối thiểu hàng năm của chương trình.

Khuyến khích sản xuất trong nước

Trước quy định tăng "gấp đôi" thuế NK với ô tô cũ, bạn đọc Giang Nguyễn (TP.HCM) rất tiếc nuối khi giá ô tô cũ sẽ tăng cao trong thời gian tới, đồng thời cho rằng "Nhà nước có cần vì bảo hộ trong nước mà cắt mất ước mơ của người tiêu dùng không?". Vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng trả lời: Thực hiện cắt giảm thuế NK trong Hiệp định thương mại tự do trong khối ASEAN, từ ngày 1/1/2018, thuế suất thuế NK ưu đãi đặc biệt đối với xe ô tô nguyên chiếc các loại sẽ giảm xuống 0%. Việc thực hiện cam kết này dự kiến sẽ có tác động không nhỏ tới thị trường ô tô Việt Nam và ngành công nghiệp ô tô Việt Nam (trong 6 tháng đầu năm 2017, số lượng NK ô tô từ ASEAN đã tăng đột biến, tăng 50,4% về lượng và tăng 82,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2016).

Dự báo, sau năm 2018, lượng xe con NK từ các nước ASEAN vào Việt Nam còn tiếp tục tăng do thuế NK ưu đãi đặc biệt giảm về 0% và thuế suất thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với dòng xe dưới 9 chỗ có dung tích xi lanh từ 2.000cc trở xuống sẽ giảm từ 45% xuống 40% và từ 40% xuống 35%. Điều này đã làm cho tâm lý khách hàng chờ mua xe sau ngày 1/1/2018 dẫn đến thị trường tiêu thụ giảm sút nghiêm trọng, sản lượng bán hàng của các DN cũng giảm theo. Việc sụt giảm sản lượng sản xuất và bán hàng sẽ làm ảnh hưởng đến việc làm của hàng trăm nghìn lao động trực tiếp trong ngành ô tô, tác động bất lợi đến thu ngân sách địa phương tại các tỉnh có nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô.

Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo thành lập Tổ công tác liên ngành của Chính phủ về ngành công nghiệp ô tô để đánh giá toàn diện những khó khăn, thách thức của ngành do tác động của việc hội nhập kinh tế quốc tế. Quốc hội cũng có Nghị quyết nêu rõ định hướng cần tiếp tục thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu trong Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến 2035; xây dựng lộ trình thực hiện kể từ năm 2017 cơ chế khuyến khích sản xuất để đảm bảo tỷ lệ nội địa hóa trong ngành công nghiệp ô tô. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển ngành ô tô đến năm 2025, tầm nhìn 2035 và Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô đến năm 2020, tầm nhìn 2030.

Để triển khai được những chủ trương, định hướng phát triển ngành công nghiệp ô tô của Chính phủ, Quốc hội, cần có những chính sách để khuyến khích cho ngành công nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phát triển. Một trong những giải pháp đó là tăng thuế NK đối với xe ô tô đã qua sử dụng để hạn chế NK chủng loại xe này, đồng thời Chính phủ cũng có chính sách khuyến khích ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước sản xuất, lắp ráp các xe gắn với yêu cầu bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng và có giá thành cạnh tranh được với xe NK.

Cũng liên quan đến ô tô, một bạn đọc hỏi "Theo thông báo từ 2018 thuế ô tô NK sẽ về 0%. Vậy tất cả các loại ô tô đều thế hay chỉ một số loại? Cụ thể là loại nào?". Ông Phạm Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Tài chính) trả lời: Ô tô NK từ các nước ASEAN đáp ứng đủ điều kiện được hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt 0% từ 1/1/2018 bao gồm toàn bộ các xe ô tô thuộc chương 87 (không bao gồm CKD).

Trả lời thêm về điều kiện để được hưởng thuế NK 0% đối với ô tô, ông Phạm Tuấn Anh dẫn chiếu: Để được hưởng thuế suất thuế NK ưu đãi đặc biệt của Hiệp định ATIGA, mặt hàng ô tô phải đáp ứng được các điều kiện quy định tại Điều 4 về “Điều kiện áp dụng thuế suất thuế NK ưu đãi đặc biệt” tại Nghị định số 129/2016/NĐ-CP và dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 129/2016/NĐ-CP. Cụ thể: Thuộc Biểu thuế NK ưu đãi đặc biệt ban hành kèm theo Nghị định này; được NK vào Việt Nam từ các nước là thành viên của Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN; được vận chuyển trực tiếp từ nước XK là các nước thành viên của Hiệp định; đáp ứng các quy định về xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN, có Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) Mẫu D do Bộ Công Thương quy định.