Ông Nguyễn Lâm Viên

Là một DN đã có khá nhiều thành công tại thị trường Trung Quốc, ông nhận thấy mức độ hiện diện của hàng Việt tại thị trường này hiện nay như thế nào, thưa ông?

Những mặt hàng của Việt Nam mà người Trung Quốc rất ưa chuộng gồm có các loại trái cây, rau, củ tươi, khô và đóng hộp; thủy sản và sản phẩm gỗ. Mỗi ngành hàng này có kim ngạch xuất khẩu khoảng 2 tỷ USD. Riêng trái cây tươi năm nay có thể tăng lên 4-5 tỷ USD. Như vậy, so với tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc, hàng Việt vẫn chiếm tỷ lệ rất nhỏ, gần như không đáng kể. Nhưng so với nền nông nghiệp Việt Nam thì đây là con số rất đáng kể. Do đó, đây là một thị trường mà chúng ta cần phải hướng tới và nông dân Việt Nam cũng phải biết cách để hướng tới.

Ông đánh giá thế nào về tiềm năng của hàng Việt Nam tại thị trường Trung Quốc?

Tiềm năng thì chắc chắn là có rồi vì người dân Trung Quốc rất thích ăn trái cây. Trung Quốc lại có tới 6 tháng mùa Đông nên trái cây nhiệt đới rất được ưa thích. Đây là lợi thế của nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, vào mùa Hè, người Trung Quốc thường ưa chuộng những loại trái cây “mát”, trong khi đây lại là cao điểm thu hoạch của nhiều loại trái cây “nóng” của Việt Nam. Do đó, thời điểm này trái cây Việt Nam thường bị “dội chợ”.

Để khắc phục tình trạng này, chúng ta phải nâng cao khả năng cạnh tranh bằng cách chế biến, trữ đông, đóng hộp… nhằm dự trữ đến mùa Đông để tiêu thụ. Trung Quốc là thị trường rất tiềm năng. Vấn đề là liệu chúng ta có thể làm lớn được hay không, liệu chúng ta có thể thâm nhập sâu được vào thị trường để có được chỗ đứng bền vững hay không. Đó là những điều mà DN Việt Nam cần phải phải cân nhắc và có chiến lược.

Năm nay Hội DN Hàng Việt Nam chất lượng cao sẽ tăng cường hỗ trợ cho DN đưa hàng vào các thị trường tỷ dân, trong đó có thị trường Trung Quốc. Với vai trò là Phó Chủ tịch Hội DN Hàng Việt Nam chất lượng cao, ông có thể chia sẻ những hoạt động cụ thể mà Hội sẽ triển khai để hỗ trợ DN trong thời gian tới?

Ở thời điểm hiện tại, có rất nhiều cách để DN có thể kết nối trực tiếp tới người tiêu dùng Trung Quốc, ví dụ như mở gian hàng trên các mạng xã hội như Alibaba shop hay TikTok shop, hoặc mạng thương mại điện tử của Trung Quốc. DN có thể đăng ký rất dễ dàng và có thể bán online bằng các kênh giới thiệu trực tiếp từ Việt Nam, qua đó có thể bán hàng và giao lưu trực tiếp với người tiêu dùng. Bên cạnh đó, vấn đề giao nhận hiện nay cũng rất thuận lợi. Theo đó, Hội DN Hàng Việt Nam chất lượng cao sẽ có các hoạt động để hỗ trợ các DN kết nối vào những kênh bán hàng này cũng như những kỹ năng để có thể bán hàng hiệu quả trên các kênh này.

Cần lưu ý rằng, việc đưa DN tiếp cận với các doanh nhân ở các quốc gia thông qua các hội chợ thương mại mới chỉ là việc tiếp cận với thị trường. Các DN còn cần phải có kỹ năng, khả năng tiếp cận, giao lưu với đối tác và phải biết cách chuẩn hóa sản phẩm của mình để đạt được các tiêu chuẩn quốc tế. Nếu sản phẩm của mình không đạt được những tiêu chuẩn quốc tế thì sẽ luôn bị coi thường. Do đó, Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao sẽ tập trung các giải pháp để giúp DN nâng cao sự am hiểu về tiêu chuẩn và thực hành sản xuất để đạt được các tiêu chuẩn. Điều này đóng vai trò rất quan trọng trong việc đưa hàng hóa ra thị trường thế giới.

Trở lại câu chuyện của Vinamit, thị trường Trung Quốc đóng vai trò ra sao trong hoạt động của công ty và điều gì đã mang lại sự thành công cho Vinamit tại thị trường Trung Quốc, thưa ông?

Thật ra, thời điểm Vinamit tiếp cận thị trường Trung Quốc vào những năm trước, bối cảnh có nhiều khác biệt so với hiện tại. Bởi khi đó hoạt động kinh tế biên giới chưa bị kiểm soát chặt chẽ như hiện nay, nhờ đó, hàng hóa không phải đối mặt với nhiều thủ tục cũng như hàng rào kỹ thuật. Do đó, các sản phẩm của Vinamit tiếp cận thị trường Trung Quốc rất thuận lợi, tiến vào các hệ thống siêu thị và tạo dựng được chỗ đứng trên thị trường. Sau đó, khi thương mại điện tử phát triển, Vinamit cũng nhanh chóng tiếp cận để tham gia và cũng đạt được khá nhiều thành công.

Kể từ sau dịch Covid, doanh số của Vinamit tại thị trường Trung Quốc đạt mức tăng trưởng khoảng 15-20% và hiện thị trường Trung Quốc đang chiếm tỷ trọng khoảng 50% trong tổng doanh số xuất khẩu của Vinamit.

Như ông vừa chia sẻ, bối cảnh thị trường hiện nay đã có nhiều thay đổi so với thời điểm Vinamit tiếp cận thị trường Trung Quốc trước đây. Vậy ông có lời khuyên gì cho các DN để có để đạt được thành công ở thị trường tiềm năng này?

Lâu nay chúng ta thường hay có ấn tượng chưa đẹp ở thị trường Trung Quốc. Bởi thực ra trong quá khứ đã có nhiều câu chuyện rủi ro từ thị trường này. Do đó, các DN Việt Nam cũng như các DN khởi nghiệp đều tỏ ra khá quan ngại. Nhưng cần nhìn nhận rằng chúng ta đang ở cạnh một thị trường rất lớn và rất thuận lợi. Nếu chúng ta tiếp cận sớm thì đây sẽ là một cơ hội rất tốt và bền vững. Các DN nên tìm hiểu, học hỏi và từng bước tham gia để có am hiểu đúng đắn, thực tế hơn.

Hiện nay thế giới ngày càng phẳng, sự kết nối giữa người tiêu dùng Trung Quốc với nhà sản xuất Việt Nam không còn nhiều rào cản nữa. Đây chính là điều thuận lợi hơn so với trước đây. Trước đây Vinamit chỉ có thể tiếp cận với các nhà phân phối, các thương lái, còn ngày nay, với mạng lưới thông tin, các DN Việt Nam có thể tiếp cận được với người tiêu dùng để hiểu rõ về họ hơn. Ngoài ra, không chỉ các DN lớn mà ngay cả các nhà sản xuất, kinh doanh nhỏ cũng có thể bán hàng sang Trung Quốc. Chỉ cần biết cách nhìn vấn đề một cách đúng đắn, làm được những sản phẩm mà người Trung Quốc thực sự yêu mến và sản phẩm đó đạt tiêu chuẩn quốc tế thì đều sẽ có cơ hội thành công tại thị trường Trung Quốc.

Xin cảm ơn ông!