Vải thiều Lục Ngạn là một trong những đặc sản của Việt Nam đã được cấp chỉ dẫn địa lý. Ảnh: Quang Tấn.

Giữ thị trường truyền thống

Theo Trung tâm kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 1 (Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), ngày 30/5, tại Trung tâm chiếu xạ Hà Nội (thuộc Viện Năng lượng nguyên tử của Bộ KHCN) đã tiến hành chiếu xạ lô vải thiều đầu vụ 2017. Qua quá trình kiểm tra, kiểm dịch và chiếu xạ, kết quả cho thấy các chỉ số đều đảm bảo tiêu chuẩn để xuất khẩu lô hàng sang Úc. Lô hàng vải thiều xuất sang Úc này của Công ty TNHH Rồng Đỏ, với số lượng 1.200 kg chuyển đến từ vùng vải đã được cấp mã số vùng sản xuất thuộc huyện Thanh Hà, Hải Dương.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Bắc Giang, nguyên nhân là do thời tiết cuối năm 2016, đầu năm 2017 có những biến động lớn, nắng nóng kéo dài, rét đến muộn kèm theo rét đậm, rét hại làm xáo trộn sinh trưởng và phát triển của cây vải. Vì vậy năm nay, vải thiều ra hoa muộn, tỷ lệ ra hoa và đậu quả giảm 40% so với năm 2016. Sản lượng vải thiều ước đạt 100.000 tấn, bằng 70% so với năm 2016 (hơn 142.000 tấn). Trong đó diện tích vải thiều sớm khoảng 6.000 ha, sản lượng khoảng 26.000 tấn; vải thiều chính vụ khoảng 24.000 ha, sản lượng khoảng 74.000 tấn, bằng 60% so với năm 2016.

Song theo đánh giá, tuy sản lượng thấp nhưng chất lượng quả vải được nâng cao hơn so với các năm trước. Theo thống kê, sản lượng vải thiều theo tiêu chuẩn VietGap đạt khoảng 40.000 tấn, theo tiêu chuẩn GlobalGAP đạt khoảng 1.600 tấn. Đặc biệt, Bắc Giang đã có 218 ha vải thiều được Hoa Kỳ cấp mã số với 394 hộ sản xuất. Thời gian thu hoạch dự kiến sẽ kéo dài hơn mọi năm (từ 20/5 đến 25/7). Hiện giá bán đang ở mức 35.000- 45.000 đồng/kg, cao hơn 10.000 đồng so với năm 2016.

UBND tỉnh Bắc Giang cũng xác định thị trường Trung Quốc là thị trường truyền thống với sản phẩm chủ lực là quả vải tươi. Và năm nay sẽ tiếp tục mở rộng các thị trường khác như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc. Năm nay sẽ mở rộng thêm thị trường Trung Đông, Dubai, Thái Lan, Canada,... Đối với thị trường nội địa, tỉnh Bắc Giang xác định TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là hai thị trường quan trọng.

Năm 2017, dự kiến sản lượng vải thiều được tiêu thụ trong nước khoảng 50.000 tấn (chiếm 50%) và XK 50.000 tấn. Do 70% lượng vải XK sang Trung Quốc sẽ đi qua cửa khẩu Lạng Sơn và Lào Cai nên để tránh tình trạng ùn tắc, tháo gỡ khó khăn trong quá trình vận chuyển, tiêu thụ… UBND tỉnh Bắc Giang đề nghị tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, tạo điều kiện giao thông cho phương tiện vận chuyển; tạo điều kiện kho, bãi, ưu tiên thông quan trước với vải thiều, rút ngắn thời gian thông quan, giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa; bố trí cán bộ, công chức, cán bộ Hải quan làm thêm giờ để XK vải thiều sang Trung Quốc nhanh chóng, kịp thời.

Để hỗ trợ xúc tiến thương mại, ngày 8/6 tới đây, tỉnh Bắc Giang sẽ tổ chức một hội nghị xúc tiến ở tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc, đồng thời tổ chức Tuần lễ vải thiều Lục Ngạn, Bắc Giang tại Hà Nội (từ ngày 16 đến 23/6).

Tạo thuận lợi tối đa

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, đại diện Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết đã xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho vải quả tươi XK qua các cửa khẩu trên địa bàn.

Trong đó, Hải quan Lạng Sơn đã xây dựng kế hoạch và chỉ đạo Chi cục Hải quan Tân Thanh và Chi cục Hải quan cửa khẩu Cốc Nam chuẩn bị phương án hỗ trợ các DN hoạt động XK vải quả tươi khi có các lô hàng phát sinh. Tạo điều kiện thuận lợi bằng việc tăng cường làm ngoài giờ, bố trí công chức tư vấn giải quyết các thủ tục cho DN nhằm tránh tình trạng ùn tắc hàng hóa tại cửa khẩu. Dự kiến khi phát sinh lô hàng vải XK, cán bộ công chức sẽ làm việc từ 6 giờ sáng cho đến khi hết các xe hàng tại cửa khẩu. Theo đại diện Hải quan Lạng Sơn, phía Việt Nam quyết tâm tạo mọi điều kiện, bố trí thời gian thông quan nhưng cũng phụ thuộc vào giờ mở cửa khẩu của Trung Quốc.

Đồng thời, các đơn vị sẽ phối hợp với các lực lượng chức năng tại khu vực cửa khẩu thống nhất phương án cũng như kế hoạch cụ thể nhằm phục vụ cho vụ vải thiều XK. Theo đó, đối với những xe chở vải quả XK, lực lượng Hải quan sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để DN có thể làm thủ tục một cách nhanh nhất, thông quan hàng nhanh nhất. Đặc biệt, riêng đối với các lô hàng là vải quả tươi được ưu tiên đi luồng riêng nhằm thông quan nhanh, tránh thiệt hại cho DN.

Thời gian qua, tỉnh Lạng Sơn đã huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ở các khu kinh tế cửa khẩu, nhờ đó hệ thống đường giao thông, kho bãi tại các khu vực cửa khẩu được nâng cấp mở rộng, đáp ứng nhu cầu hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua biên giới. Tính đến thời điểm này, tỉnh Lạng Sơn đã mở rộng được 20 bến, bãi hàng hóa với diện tích hơn 820.000 m2. Về phía Trung Quốc cũng đã đưa vào sử dụng nhiều bãi chuyên dụng hàng hóa với khả năng tiếp nhận lượng lớn hàng hóa nông sản từ Việt Nam.

Cục Hải quan Lạng Sơn cũng khuyến cáo các doanh nghiệp nên xuất vải qua đường chính ngạch, vận chuyển trong đêm để kịp thông quan, tránh nắng nóng ảnh hưởng chất lượng vải tươi; chủ động ký kết hợp đồng với đối tác Trung Quốc để không bị ép giá, tránh rủi ro trong quá trình giao thương.