Làm gì để hiện thực hóa xuất khẩu cà phê 6 tỷ USD?
	Xuất khẩu cà phê sẽ khởi sắc trong năm nay

Sau chu kỳ giảm giá 4 năm liên tiếp, giá cà phê được dự báo phục hồi trong năm nay. Ảnh: ST

Trị giá xuất khẩu giảm 15,6%

Theo thông tin mới nhất từ Bộ NN&PTNT, tính từ đầu năm đến hết tháng 2/2021, xuất khẩu cà phê đạt 474 triệu USD, giảm 15,6% so với cùng kỳ năm trước. Dịp đầu năm, đặc biệt là tháng 2/2021 thị trường trong nước hoạt động ít ngày nên lượng hàng XK sụt giảm là tất yếu. Kỳ vọng trong tháng 3/2021, XK cà phê sang các thị trường tiêu dùng sẽ gia tăng trở lại.

Về mặt giá cả, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) thông tin, giữa tháng 2/2021, giá cà phê toàn cầu tăng do nhu cầu tăng, nguồn cung hạn chế. Thị trường Brazil giảm bán do kỳ nghỉ lễ Carnival và sắp tới thời điểm đáo hạn hợp đồng quyền chọn kỳ hạn tháng 3/2021. Trong khi đó, Việt Nam bắt đầu quay trở lại thị trường sau kỳ nghỉ lễ kéo dài, tuy nhiên dịch Covid-19 lây lan đã làm chậm quá trình lưu thông hàng hóa.

Sau tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, thị trường giao dịch cà phê trong nước khá trầm lắng do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Mặc dù vậy, giá cà phê Robusta trong nước vẫn tăng theo giá cà phê toàn cầu. Ví dụ điển hình như, ngày 19/2/2021, giá cà phê tăng từ 0,3 – 1% so với ngày 8/2/2021, lên mức cao nhất là 32.100 đồng/kg tại huyện Cư M’gar tỉnh Đắk Lắk; mức thấp nhất là 31.300 đồng/kg tại huyện Di Linh tỉnh Lâm Đồng. Tại cảng khu vực TP HCM, cà phê Robusta loại R1 tăng 300 đồng/kg (tăng 0,9%) so với ngày 8/2/2021, lên mức 33.400 đồng/kg.

Giá cà phê được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới khi kinh tế Hoa Kỳ có tín hiệu khả quan. Bên cạnh đó, thời tiết giá lạnh khiến nhu cầu tiêu thụ cà phê tại nhà của Hoa Kỳ tăng cao. Nhu cầu đối với phân khúc cà phê hòa tan chất lượng cao toàn cầu cũng tăng do nhu cầu làm việc tại nhà gia tăng đáng kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát.

Ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam cho biết, thị trường cà phê đã trải qua chu kỳ giảm giá 4 năm liên tiếp. Với việc sản lượng cà phê toàn cầu và Việt Nam đang có xu hướng giảm như hiện nay, giá cà phê có thể phục hồi trong năm 2021.

Nhiều tín hiệu lạc quan

Theo Cục Xuất nhập khẩu nêu rõ, năng suất cà phê của Việt Nam cao nhất thế giới, trung bình 2,6 tấn/ha nhân đối với cà phê Robusta và 1,4 tấn/ha nhân đối với cà phê Arabica. Việt Nam đứng thứ 3 về diện tích cà phê được chứng nhận bền vững, đứng thứ 2 về XK và chiếm 8,3% thị phần XK cà phê toàn cầu.

Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đánh giá, tồn kho cà phê khả dụng tại các kho cảng trên thế giới đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua là tín hiệu lạc quan cho thấy thị trường XK cà phê sẽ cải thiện trong năm 2021. Bên cạnh đó, các thị trường NK cà phê lớn của Việt Nam đều gặp thiệt hại lớn vì dịch Covid-19, tiếp tục thực hiện giãn cách xã hội ở mức cao và tăng cường nhu cầu tiêu thụ cà phê tại nhà. Ngoài ra, thông tin thử nghiệm vắc xin cũng sẽ thúc đẩy lượng XK tăng lên.

Quay trở lại một chút câu chuyện XK cà phê trong năm 2020, ông Lương Văn Tự phân tích, trong khi nhiều DN và người trồng cà phê lâm vào tình trạng khó khăn thua lỗ thì xuất hiện nhiều cách làm sáng tạo, chuyển phương thức kinh doanh, đầu tư chế biến nâng giá trị gia tăng cho hạt cà phê.

"Để giải bài toán cho khó khăn lâu dài, hầu hết các DN trong ngành cà phê đã tham gia vào thương mại điện tử. Nhiều DN tư nhân lập trang web bán cà phê qua mạng. Các hình thức giao hàng tận nhà theo yêu cầu nhỏ, lẻ phát triển rất nhanh. Bên cạnh đó, nhiều DN đẩy mạnh khâu chế biến sâu, chế biến cà phê rang xay, cà phê hòa tan phục vụ nhu cầu tiêu dùng đa dạng đang tăng lên; tận dụng cơ hội XK cà phê chế biến giá trị gia tăng gấp đôi so với XK cà phê nhân vào các thị trường vừa ký Hiệp định Thương mại tự do (FTA)", ông Lương Văn Tự nhấn mạnh.

Một số chuyên gia cho rằng, tiếp tục đẩy mạnh các cách làm sáng tạo, bài bản của DN trong ngành cà phê, đặc biệt là chế biến sâu, tận dụng cơ hội thúc đẩy XK vào các thị trường có FTA, điển hình như FTA Việt Nam-EU (EVFTA) là hướng đi khả thi giúp ngành cà phê vượt qua khó khăn, thu về kết quả khả quan hơn trong năm nay.

Với các FTA nói chung và EVFTA nói riêng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh nhấn mạnh, nhằm tận dụng tốt hơn cơ hội đề nghị các địa phương tiếp tục hướng dẫn người dân sản xuất cà phê được chứng nhận do các nhà NK EU yêu cầu, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, minh bạch; đẩy nhanh áp dụng các tiến bộ về khoa học, kỹ thuật trong trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế bảo quản các sản phẩm cà phê.

Ngoài ra, Bộ NN&PTNT cũng đề nghị các địa phương chuyển đổi bộ giống cà phê theo hướng nâng cao chất lượng, tăng thị phần cà phê đặc sản, tiếp tục đăng ký chỉ dẫn địa lý, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm của địa phương mình.