HNX bổ sung quy định về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp
	HoREA: Khuyến nghị doanh nghiệp BĐS quan tâm trái phiếu doanh nghiệp
	Khó phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp nếu thiếu thông tin
	Trái phiếu doanh nghiệp “hút” nhà đầu tư cá nhân

Mức độ sẵn sàng của các nhà đầu tư vào trái phiếu đều đang rất cao. Ảnh: N.H.

Nhộn nhịp huy động nghìn tỷ

Mới đây, Công ty CP Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) cho biết, TCBS đã tư vấn và thu xếp thành công giao dịch phát hành trái phiếu DN của Công ty CP Đầu tư hạ tầng Kỹ thuật TPHCM (CII) với tổng giá trị huy động là 1.150 tỷ đồng. Tập đoàn Vingroup cũng vừa công bố báo cáo kết quả chào bán trái phiếu ra công chúng. Theo đó, từ ngày 2 đến hết 25/3, Vingroup chào bán 10 triệu trái phiếu mệnh giá 100.000 đồng, tổng giá trị là 1.000 tỷ đồng. Đây là loại trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không được đảm bảo bằng tài sản và không phải nợ thứ cấp của Vingroup. Thời hạn trái phiếu là hai năm, kỳ hạn trả lãi sáu tháng/lần. Kết thúc thời hạn chào bán, toàn bộ số trái phiếu trên đã được bán hết cho 14 tổ chức và cá nhân.

Trước đó, nhiều ngân hàng cũng đã đẩy mạnh phát hành trái phiếu kỳ hạn dài như như BIDV với đợt mở bán 400.000 trái phiếu kỳ hạn 7 năm và 10 năm với tổng giá trị 4.000 tỷ đồng; VCB cũng có 7 lần phát hành trái phiếu, tổng cộng khối lượng phát hành thành công là 288,3 tỷ đồng; Vietinbank phát hành trái phiếu kỳ hạn 2 năm với tổng giá trị là 450 tỷ đồng; MBBank phát hành trái phiếu kỳ hạn 5 năm với tổng trị giá 1.400 tỷ đồng...

Nhiều DN khác cũng đã lên kế hoạch huy động hàng nghìn tỷ đồng từ kênh trái phiếu DN. Cụ thể, Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt (PDR) vừa công bố sẽ phát hành 2 triệu trái phiếu kỳ hạn 1 năm với mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu ngay trong năm 2019 nhằm huy động 200 tỷ đồng. Theo nghị quyết hội đồng quản trị vừa được PDR công bố, trái phiếu có lãi suất 14,45%/năm, được chào bán với giá bằng mệnh giá và tổ chức phát hành có thể mua lại 50% tổng số lượng trái phiếu đã phát hành với giá bằng mệnh giá vào ngày cuối cùng của tháng thứ 6 kể từ ngày phát hành. Công ty CP Cơ Điện lạnh (REE) cũng có kế hoạch phát hành 2.320 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 10 năm với mệnh giá 1 tỷ đồng/trái phiếu; Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn Hà Nội (SHS) cũng vừa thông qua phương án phát hành 700 tỷ đồng trái phiếu có mệnh giá 1 tỷ đồng/trái phiếu, tổng giá trị phát hành theo mệnh giá là 700 tỷ đồng...

Còn nhiều trở ngại

Dù đã có sự khởi sắc đáng kể so với trước đây, song trên thực tế hoạt động phát hành trái phiếu DN mới chỉ diễn ra tại các DN lớn, trong khi các DN nhỏ hầu như vẫn chỉ đứng ngoài cuộc chơi. Trong khi đây là kênh huy động vốn rất được kỳ vọng phát triển để giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng. Theo Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, tỷ lệ tín dụng trên GDP hiện nay đã là 130%. Trong khi tỷ lệ dư nợ trái phiếu DN hiện chỉ mới chiếm 8,5% GDP, mức rất thấp so với bình quân của các nước trong khu vực là 22%.

Theo các chuyên gia, sự thiếu lòng tin của nhà đầu tư là nguyên nhân mấu chốt khiến thị trường trái phiếu DN chưa phát triển mạnh. Cụ thể, các thông lệ và chuẩn mực mà DN Việt đang áp dụng còn độ lệch lớn so với thế giới. Theo bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch HĐQT Công ty kiểm toán Deloitte Việt Nam, thông tin DN không được trình bày theo chuẩn báo cáo Tài chính quốc tế IFRS sẽ khiến các nhà đầu tư rất quan ngại vì không thể hiểu hết giá trị tài sản thực, kết quả kinh doanh thực và chiều hướng phát triển của DN trong tương lai. Ông Phạm Văn Thinh Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam cho biết thêm, chuẩn mực kế toán Việt Nam là chuyển đổi từ chuẩn mực kế toán thế giới cách đây khoảng 10 -15 năm và trong quá trình áp dụng từ đó đến nay, gần như không có bất cứ cập nhật gì, trong khi thế giới đã thay đổi rất nhiều.

Thêm vào đó, công tác quản trị công ty ở Việt Nam vẫn còn yếu kém. Theo đánh giá của Công ty Tài chính quốc tế IFC, dựa trên tiêu chuẩn của khối OECD, điểm quản trị công ty của DN Việt đang ở vị trí rất thấp so với các nước trong ASEAN. Ngoài ra, chính bản thân DN cũng là một trong những trở ngại lớn. Đại diện Deloitte bày tỏ băn khoăn về việc liệu DN có thực sự muốn minh bạch hay không khi đang vướng vào sở hữu chéo và các DN có liên quan.

Ông Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên chính sách công Đại học Fullbright cũng nhận định, nhiều DN hoàn toàn có đủ nhân lực cũng như khả năng tài chính để làm kế toán theo chuẩn IFRS, nhưng lại sợ sau khi làm xong sẽ bộc lộ hết tất cả những yếu kém của mình. Đồng thời, tại Việt Nam hiện nay cũng chưa có những cơ quan định giá tín nhiệm hay giá trị công ty một cách tốt nhất, nếu thuê công ty nước ngoài thì chi phí đắt trong khi đó dịch vụ này từ các công ty trong nước tuy rẻ lại không uy tín.

Dù còn nhiều trở ngại, song các chuyên gia vẫn cho rằng hiện đang là thời điểm vàng để các DN Việt Nam minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, nâng cao chất lượng báo cáo tài chính để tiến tới huy động vốn qua kênh phát hành trái phiếu. Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Ngân hàng OCB nhận định, mức độ sẵn sàng đầu tư của các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước vào trái phiếu đều đang rất cao. Việt Nam đang là một miền đất hứa đối với các nhà đầu tư nước ngoài đặc biệt là sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều. Đặc biệt, các nhà đầu tư trong nước cũng sẵn sàng mua trái phiếu của DN mà không cần có sự bảo đảm ngân hàng như trước đây.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, để có thể thúc đẩy cổ vũ DN Việt phát hành trái phiếu, các cơ quan Nhà nước cũng như truyền thông cần có sự biểu dương kịp thời những DN đã làm được, nhằm tạo cảm hứng cho các DN chưa làm sẽ làm theo. Khi nhà đầu tư và công chúng nhận thấy hiệu quả của một DN áp dụng chuẩn mực IFRS, một ngân hàng áp dụng Basel 2, hoặc một tổ chức áp dụng chuẩn mực quản trị của OECD khác với những đơn vị còn lại, và nhờ đó mà bản thân DN gặp thuận lợi hơn trong huy động vốn, sức cạnh tranh tăng lên, thì việc thúc đẩy một thị trường trái phiếu DN sẽ có thêm nhiều thuận lợi. Theo các chuyên gia, trong thời gian tới, ngoài các DN tỷ USD, DN tăng trưởng cao, giới truyền thông cũng nên nói nhiều về những DN đã đạt nhiều tiêu chuẩn quốc tế.