Ngành thép là một ví dụ điển hình. Các DN thép trong nước, một mặt đang phải đối diện với thép NK từ Trung Quốc, mặt khác phải chịu hàng loạt các biện pháp tự vệ phi thuế quan tại thị trường các nước XK. Vì thế, lắng nghe kiến nghị của DN, Bộ Công Thương đã thực hiện áp dụng các biện pháp tự vệ với các loại thép NK, như việc áp thuế 23,3% với phôi thép và 14,2% với thép dài. Đây là việc làm được nhiều DN mong đợi, nhất là khi các DN trong nước vẫn còn nhiều non trẻ.

Về phía DN, đại diện một DN ngành thép đã cho rằng, trên hết, cộng đồng DN phải hợp tác với nhau chặt chẽ, cùng cất tiếng nói để bảo vệ quyền lợi chính đáng, không nên tránh né, nếu không sẽ tạo thành tiền lệ để những vụ việc tương tự tiếp diễn.

Điều đáng nói, pháp luật về phòng vệ thương mại tại Việt Nam đã có những bước phát triển nhất định nhằm tái thiết lập trật tự trong cạnh tranh giữa hàng hóa NK và hàng hóa nội địa, phù hợp với nền kinh tế thị trường. Nhưng theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) trong năm 2016, về phòng vệ thương mại, 5,09% DN tham gia khảo sát không biết; 63,21% DN có nghe nói nhưng không biết gì sâu; 19,81% đã từng tìm hiểu sơ sơ và chỉ có 1,89% DN đã tìm hiểu tương đối kỹ. Chính vì con số ít ỏi này nên số vụ kiện phòng vệ thương mại của Việt Nam còn rất ít, các DN vẫn chủ yếu phải tự “gồng” mình để chịu những o ép, cạnh tranh từ hàng hóa NK.

Vấn đề trên cho thấy, DN Việt Nam vẫn còn khá thụ động, trông chờ vào sự bảo hộ của Nhà nước. Trong khi, với các DN nước ngoài, ngay khi có vấn đề liên quan đến quyền lợi của mình, họ rất nhanh chóng tập hợp để ứng phó, khởi kiện, gửi kiến nghị lên cơ quan quản lý. Chính vì vậy, con số DN Việt Nam bị kiện vẫn đang nhiều hơn là đi kiện. Điều này nhất thiết phải được thay đổi trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng mở cửa và hội nhập, các DN cần tìm cách phối hợp với nhau để tìm tiếng nói chung, bảo vệ mình cũng chính là bảo vệ cơ hội kinh doanh của các DN trong nước.