Từ năm 2021, bắt đầu tăng tuổi nghỉ hưu của cả lao động nam và nữ?
Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi: Đề xuất hai phương án tăng khung giờ làm thêm | |
Nên "chốt cứng" hay "linh hoạt" trong tuổi nghỉ hưu? | |
"Ủng hộ đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu một cách từ từ" |
Dự thảo luật Lao động sửa đổi đang đưa ra các phương án tăng tuổi nghỉ hưu của lao động |
Tờ trình dự án sửa đổi Luật Lao động nêu rõ, việc sửa đổi Bộ luật Lao động lần này phải thể chế hóa yêu cầu điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu tại Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội:
"Từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo mục tiêu tăng tuổi nghỉ hưu chung, thu hẹp dần khoảng cách về giới trong quy định tuổi nghỉ hưu; đối với những ngành nghề đặc biệt, người lao động được quyền nghỉ hưu sớm, hoặc muộn hơn 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu chung".Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW và cụ thể hóa nội dung Đề án cải cách chính sách bảo hiểm xã hội của Ban cán sự Đảng Chính phủ, để đảm bảo việc tăng tuổi nghỉ hưu phù hợp với quy mô, cơ cấu, chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của người lao động Việt Nam, tránh việc phải điều chỉnh đột ngột lên mức quá cao trong tương lai, đảm bảo góp phần ổn định chính trị - xã hội, Ban soạn thảo đã quy định nội dung này trong dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) theo 2 phương án để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến như sau:
Phương án 1:
Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Phương án 2:
Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 4 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 6 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Ngoài ra, dự thảo cũng quy định:
Quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi đối với người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt.Quyền nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi đối với người lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt.
Xung quanh vấn đề điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, quá trình soạn thảo Bộ luật có 2 vấn đề lớn làm rõ: (1) xác định mốc tuổi; và (2) lộ trình điều chỉnh tuổi hợp lý.
Về việc xác định mốc tuổi
Nghị quyết số 28-NQ/TW đã nêu rõ "Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần có tầm nhìn dài hạn và có lộ trình phù hợp với tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, thất nghiệp; không gây tác động tiêu cực đến thị trường lao động; bảo đảm số lượng, chất lượng và cơ cấu dân số; bình đẳng giới; cân đối Quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn; xu hướng già hoá dân số; tính chất, loại hình lao động và giữa các ngành nghề, lĩnh vực."
Căn cứ vào tổng hòa các yếu tố kinh tế - xã hội, trên cơ sở thảo luận kỹ trong Đề án cải cách chính sách bảo hiểm xã hội khi Ban cán sự Đảng Chính phủ trình Ban chấp hành Trung ương xem xét thông qua Nghị quyết 28-NQ/TW, Ban soạn thảo đề xuất điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu của nam lên 62, nữ lên 60 với các lý do sau:
Thứ nhất, bảo đảm sự phù hợp với quy mô, cơ cấu, chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của NLĐ Việt Nam
Việt Nam có quy mô, cơ cấu dân số đang thay đổi theo hướng tỷ lệ người trong độ tuổi có khả năng lao động giảm do tác động của quá trình già hóa dân số, tỷ lệ số người phụ thuộc đang tăng lên (44,4% vào năm 2019); chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của NLĐ ngày càng tăng (tuổi thọ bình quân của Nam là 72,1 tuổi, của Nữ là 81,3 tuổi; và cả hai giới tính là 76,6 tuổi, cao hơn tuổi thọ trung bình của dân số thế giới là 72 tuổi).
So sánh với các nước trong khu vực, Việt Nam đang có tuổi nghỉ hưu tương đối thấp trong khi lại có mức tuổi thọ ở tuổi 60 khá cao. Cụ thể, Việt Nam có tuổi thọ ở tuổi 60 là 22,5 năm, trong khi tuổi nghỉ hưu bình quân theo quy định chỉ là 57, tuổi nghỉ hưu bình quân trên thực tế chỉ khoảng 53,5, trong khi Malaysia có tuổi thọ ở tuổi 60 là 19,5 năm, tuổi nghỉ hưu bình quân là 60; Thái Lan có tuổi thọ ở tuổi 60 là 21 năm, tuổi nghỉ hưu bình quân là 60.
Lực lượng lao động tham gia thị trường lao động của Việt Nam trong những năm gần đây đang tăng chậm cả về số lượng và tỷ lệ. Số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê cho thấy cuối năm 2013 cả nước có 53 triệu lao động,
cuối năm 2018 có 55 triệu lao động. Sau 5 năm chỉ tăng thêm có 2 triệu lao động, trung bình mỗi năm chỉ tăng thêm 400.000 lao động. Lực lượng lao động Việt Nam không quá dồi dào như các đánh giá thông thường và sẽ đối mặt với nguy cơ thiếu hụt trong tương lai. Vì thế điều quan trọng là hoàn thành lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu trước khi Việt Nam đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động trong khoảng 20 năm tới do quá trình già hóa dân số.
Thứ hai, tham khảo kinh nghiệm, thông lệ của các quốc gia trên thế giới quy định về xác định tuổi nghỉ hưu.
Tuổi nghỉ hưu của các nước trên thế giới phổ biến là trên 60 đối với nữ, trên 62 đối với nam. Số liệu thống kê của Tổ chức ILO về quy định tuổi nghỉ hưu của 176 quốc gia cho thấy: Tuổi nghỉ hưu của nữ phổ biến từ 60-62 chiếm 37,5%, Tuổi nghỉ hưu của nam phổ biến từ 60-62 chiếm 47,2%.
Thứ ba, việc nâng tuổi nghỉ hưu lên Nam 62 tuổi, Nữ 60 tuổi là cần thiết, tránh việc phải điều chỉnh đột ngột lên mức quá cao trong tương lai và hầu hết các quốc gia khi điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu đều có một lộ trình để thu hẹp dần khoảng cách về tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ.
Mục tiêu chung và lâu dài là tiến tới quy định tuổi nghỉ hưu của nam và nữ bằng nhau. Tuy nhiên, khi điều chỉnh, nhiều nước đang có tuổi nghỉ hưu nữ thấp hơn nam đã lựa chọn không qui định tuổi nghỉ hưu bằng nhau ngay, mà có lộ trình thu hẹp dần khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa các giới nhằm tránh gây tác động tiêu cực do phải điều chỉnh quá nhiều tuổi nghỉ hưu của nữ so với nam.
Về lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, Bộ LĐ-TB-XH cho biết sẽ tăng dần tuổi nghỉ hưu để tránh "sốc" cho thị trường lao động.
Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là quyết sách có tính chiến lược về nhân lực, có tầm nhìn dài hạn, không phải là chính sách ngắn hạn.
Việc điều chỉnh dần dần không chỉ cần thời gian cho NLĐ và doanh nghiệp thích nghi mà còn cần cho thị trường lao động điều chỉnh. Việc tăng nhanh, đột ngột sẽ dẫn đến sự gia tăng đột ngột số người thất nghiệp, có thể gây bất ổn xã hội.
Kinh nghiệm cho thấy, một quốc gia có quy mô dân số tương đương dân số của Việt Nam, mỗi năm có khoảng 1,2 triệu người bước vào độ tuổi lao động và 400.000 người bước vào độ tuổi nghỉ hưu. Nếu tăng tuổi nghỉ hưu lên 1 tuổi/năm, có nghĩa là sẽ có 400.000 người tiếp tục làm việc, cho dù ở khu vực nhà nước hay khu vực doanh nghiệp mà bình thường họ sẽ nhường chỗ cho cho 400 ngàn người mới tham gia thị trường lao động, thị trường lao động sẽ bị tắc nghẽn. Sau 2 năm, con số này sẽ là khoảng 800.000 người, và mức độ tắc nghẽn sẽ tăng lên. Hiện tại, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn dân số vàng, lực lượng lao động còn đang dồi dào nên lộ trình điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu chậm sẽ chỉ làm dòng chảy của thị trường lao động chậm lại đôi chút chứ không tắc nghẽn như phương án điều chỉnh nhanh.
Bên cạnh đó, lộ trình điều chỉnh tuổi chậm sẽ có tác động tốt hơn đến tâm lý xã hội của NLĐ và doanh nghiệp.
Lựa chọn phương án điều chỉnh nâng tuổi nghỉ hưu nhanh có thể dẫn đến số người thất nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao đột ngột, gây ra những vấn đề xã hội bức xúc. Nâng tuổi nghỉ hưu nhanh cũng có thể tạo ra tâm lý không hài lòng đối với một bộ phận lớn NLĐ nhất là trong các doanh nghiệp. Nâng tuổi về hưu nhanh cũng có thể tạo ra tâm lý không hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư. Do đó, phương án điều chỉnh dần dần tuổi nghỉ hưu sẽ giúp doanh nghiệp và NLĐ thích ứng dần với quy định mới, không gây sốc cho cả doanh nghiệp và NLĐ, góp phần ổn định chính trị - xã hội.
Qua khảo sát, đánh giá và tham vấn ý kiến của các bên trong quá trình soạn thảo, đa số ý kiến đề xuất chọn Phương án 1. Cả hai phương án quy định trong dự thảo đều có lộ trình tăng chậm. Tuy nhiên, Phương án 1 là phương án có ưu điểm hơn, phòng tránh cao hơn các rủi ro khi điều chỉnh tuổi đối với thị trường lao động, tránh gây sốc thị trường lao động, giữ được ổn định xã hội và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Tin liên quan
79% người cao tuổi có nguy cơ không có lương hưu
20:06 | 12/08/2023 Sự kiện - Vấn đề
Phó Cục trưởng Nguyễn Trường Giang được giao phụ trách Cục Hải quan Bình Dương
20:58 | 22/04/2022 Hải quan
Ông Nguyễn Minh Chiếm phụ trách Cục Hải quan Cà Mau từ ngày 1/9
18:16 | 30/08/2021 Hải quan
Dự kiến sẽ công bố Quy chế thi tốt nghiệp THPT 2025 vào quý 4/2024
16:35 | 19/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam và Trung Quốc chứng kiến Lễ ký các văn kiện hợp tác giữa hai nước
14:08 | 19/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Trung Quốc dành nghi thức cao nhất đón Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm
14:08 | 19/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Mắt xích trong chuỗi cung ứng
07:47 | 19/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc
15:35 | 18/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Chính phủ phê duyệt Thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh tại Lạng Sơn
14:04 | 18/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư
05:11 | 18/08/2024 Người quan sát
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm làm việc với Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
21:08 | 17/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thủ tướng tham dự Hội nghị thượng đỉnh Tiếng nói Phương Nam lần thứ 3
16:04 | 17/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Chủ quan không tiêm vắc xin sởi, người lớn coi chừng rước bệnh cho con trẻ
15:00 | 17/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thủ tướng: Phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua khen thưởng là một sức mạnh nội sinh
19:10 | 16/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Ban Chấp hành Trung ương bầu bổ sung Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư
19:03 | 16/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Giá các mặt hàng xăng dầu đồng loạt tăng
15:37 | 15/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
bawns cas h5
Tin mới
Viettel trở thành nhà mạng đầu tiên tại Việt Nam triển khai thành công mạng 5G độc lập
Công nghệ Aseptic cùng doanh nghiệp Việt rút ngắn lộ trình tiến tới Net Zero
Tính toán chính sách khi doanh nghiệp nhà nước không có lãi
Có nhiều cải tiến mang đột phá ở phiên bản nâng cấp của EtaxMobile
Quy định mới của Hải quan Singapore về gửi trước thông tin hàng hóa
Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 1 tháng 8/2024
09:27 | 12/08/2024 Hải quan
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của nữ Phó Cục trưởng đầu tiên của Hải quan Lào Cai
18:29 | 01/08/2024 Hải quan
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lào Cai Lê Phương
18:28 | 01/08/2024 Hải quan
(INFOGRAPHICS) Thương mại Việt Nam - Ấn Độ đạt hơn 7 tỷ USD trong nửa đầu năm
10:50 | 31/07/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh Lê Việt Hùng
18:30 | 30/07/2024 Infographics