Tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam-Mông Cổ lần thứ 10. (Ảnh: An Đăng/TTXVN)

Mông Cổ là một trong những nước sớm thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam và Việt Nam là nước đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á mà Mông Cổ thiết lập quan hệ ngoại giao.

Tháng 7/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ Việt Nam sang thăm chính thức Mông Cổ, mở đầu cho việc phát triển quan hệ hữu nghị giữa hai nước.

Ngày 17/11/1954, quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mông Cổ được thiết lập, đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước.

Trải qua gần 70 năm, quan hệ hợp tác và hữu nghị giữa hai nước vẫn luôn luôn phát triển tích cực trên các lĩnh vực, đạt được nhiều thành tựu, góp phần phát triển kinh tế-xã hội của hai nước.

Hợp tác chính trị-văn hóa-xã hội chặt chẽ, thiết thực

Sau gần 70 năm kể từ khi thiết lập, quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam-Mông Cổ không ngừng được củng cố, tăng cường, phát triển. Hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, nông nghiệp, giáo dục được lãnh đạo các cấp quan tâm, thúc đẩy, ngày càng được mở rộng, đi vào chiều sâu, thực chất và đạt được những hiệu quả thiết thực.

Hai nước đã phối hợp chặt chẽ trên nhiều lĩnh vực, dành cho nhau sự giúp đỡ vô tư trong sáng trên con đường xây dựng và phát triển đất nước.

Trong thời kỳ Việt Nam kháng chiến chống đế quốc Mỹ, nhân dân Mông Cổ đã tích cực ủng hộ và viện trợ nhiều nhu yếu phẩm cho nhân dân Việt Nam.

Đáp lại, Việt Nam cũng có nhiều hành động thiết thực giúp đỡ Mông Cổ như cử chuyên gia giúp khảo sát và phát triển giao thông, trồng trọt, phục chế các di tích lịch sử…

Trong những năm qua, hợp tác giữa hai nước ngày càng được mở rộng trên nhiều lĩnh vực.

Chương trình Gặp gỡ doanh nghiệp Việt Nam-Mông Cổ năm 2017. (Ảnh: Quang Hải/TTXVN)

Về hợp tác văn hóa, sự kết nối về văn hóa-xã hội suốt chiều dài lịch sử quan hệ hai nước đã giúp người dân hai nước thêm hiểu nhau, đoàn kết và gắn bó. Việt Nam-Mông Cổ đã đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh và khai trương Trung tâm Văn hóa Hồ Chí Minh tại trường Trung học số 14 mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thủ đô Ulaanbaatar.

Năm 2013, Việt Nam và Mông Cổ phối hợp cùng sản xuất bộ phim “Cuộc sống như một bộ phim” của Mông Cổ với các cảnh quay tại Việt Nam và được trình chiếu rộng rãi tại Mông Cổ và Việt Nam. Từ năm 2014, phía Mông Cổ thường xuyên cử đoàn nghệ thuật tham gia Festival Huế.

Năm 2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Mông Cổ và Asia Art Link Việt Nam phối hợp tổ chức Lễ Khai mạc Triển lãm "Hương gió phương Nam-Hội họa Việt Nam ngày nay” tại Trung tâm Triển lãm Mỹ thuật Mongol Art Gallery, thủ đô Ulaanbaatar. Đây là lần đầu tiên một triển lãm mỹ thuật mang đậm hơi thở nghệ thuật, văn hóa Việt Nam được tổ chức tại Ulaanbaatar, thủ đô nước Mông Cổ.

Về hợp tác giáo dục, đào tạo, trao đổi sinh viên giữa hai nước được thực hiện từ những năm 1960. Hai bên hợp tác theo Hiệp định về Hợp tác trong lĩnh vực giáo dục ký giữa hai Chính phủ.

Theo Hiệp định về Hợp tác giáo dục giai đoạn năm 2011-2016, hàng năm Việt Nam tiếp nhận đào tạo 15 sinh viên Mông Cổ và Mông Cổ đào tạo 5 sinh viên Việt Nam. Từ năm 2018, hai bên thỏa thuận tăng 5 chỉ tiêu và tăng mức học bổng so với Hiệp định...

Hai nước cùng nhau tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, hợp tác trong công nghiệp quốc phòng, quân y, hậu cần và đào tạo ngôn ngữ.

Tình hữu nghị giữa Việt Nam và Mông Cổ đã được thử thách qua thời gian. Nhân dân hai nước luôn đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong khó khăn, hoạn nạn. Mối quan hệ tin cậy tốt đẹp đó ngày càng được củng cố và phát triển và đi vào thực chất có hiệu quả hơn.

Năm 2021, Chính phủ Việt Nam đã quyết định hỗ trợ Chính phủ Mông Cổ 50.000 USD để chung tay ứng phó với đại dịch COVID-19.

Chính phủ và nhân dân hai nước đã không ngừng nỗ lực vun đắp cho sự phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp, toàn diện Việt Nam-Mông Cổ.

Hai nước hiện đang cùng hướng tới các hoạt động kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (17/11/1954-17/11/2024). Quan hệ hai nước còn rất nhiều dư địa, tiềm năng hợp tác để thúc đẩy, phát triển trong thời gian tới, đáp ứng lợi ích và nguyện vọng của nhân dân mỗi nước.

Hợp tác kinh tế-thương mại có nhiều tiến triển

Về hợp tác kinh tế, kim ngạch thương mại năm 2018 giữa Việt Nam và Mông Cổ đạt 31,5 triệu USD, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang Mông Cổ đạt 18,7 triệu USD, nhập khẩu của Việt Nam từ Mông Cổ đạt 12,8 triệu USD.

Tại phiên họp lần thứ 16 Ủy ban Liên Chính Phủ Việt Nam-Mông Cổ, hai nước đặt mục tiêu đạt kim ngạch thương mại song phương 70 triệu USD vào năm 2020.

Mian Farm ở xã Hòa Thắng (Bắc Bình, Bình Thuận) là nông trại rộng lớn được bao quanh bởi đồi cát, hồ nước, biển và núi, mô phỏng cuộc sống du mục trên thảo nguyên bao la của đất nước Mông Cổ. (Ảnh: Hồng Đạt/TTXVN)

Từ đầu năm 2022 đến nay, hai bên đã triển khai thành công nhiều hoạt động, trong đó có Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam-Mông Cổ (tháng 6/2022); tổ chức Kỳ họp lần thứ 18 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Mông Cổ tại thủ đô Ulaanbaatar (tháng 9/2022).

Đặc biệt, hãng hàng không Mông Cổ đã chính thức mở đường bay thẳng đầu tiên Việt Nam-Mông Cổ, qua đó tạo điều kiện thuận lợi để người dân, doanh nghiệp hai nước qua lại, đẩy mạnh giao thương.

Trao đổi thương mại giữa hai nước trong những năm gần đây tăng trưởng nhanh, với kim ngạch song phương năm 2022 đạt 85 triệu USD, 8 tháng năm 2023 đạt 76 triệu USD.

Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Mông Cổ các loại hàng nông sản, thực phẩm, đặc biệt là tân dược của Mekopharm, Bidipharm, Hậu Giang, thuốc lá Sài Gòn, càphê G7, phở khô, bia Sài Gòn ... và nhập khẩu từ Mông Cổ chủ yếu là cao ngựa bạch, thảm len lông cừu, các sản phẩm lông dê mịn, các sản phẩm làm từ da, găng tay da...

Về đầu tư, tính đến tháng 9/2023, Mông Cổ có 4 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký là 1,11 triệu USD. Các dự án này không thuộc các khu công nghiệp, khu kinh tế tại Việt Nam. Việt Nam cũng chưa có dự án đầu tư chính thức sang Mông Cổ (ngoài các dự án đầu tư trực tiếp của người Việt Nam tại Mông Cổ, dự kiến trên 10 triệu USD).

Về hợp tác lao động, tính tới tháng 8/2023, tại Mông Cổ có khoảng 400 lao động Việt Nam sinh sống, chủ yếu làm việc trong các xưởng sửa chữa ôtô. Hai bên đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về lao động năm 2017.