Sừng tê giác trong lô hàng quá cảnh qua đường hàng không bị Hải quan phát hiện, bắt giữ. Ảnh: T.H

Theo ông Trương Văn Ba, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) TPHCM, trong năm 2020, cơ quan chức năng trên địa bàn TPHCM đã phát hiện, xử lý 25.538 vụ vi phạm, giảm 45,39% so với cùng kỳ 2019. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước 5.765 tỷ đồng.

Đáng chú ý, trong năm 2020, các cơ quan chức năng đã khởi tố hình sự 113 vụ việc.

Theo đánh giá của Ban chỉ đạo 389 TPHCM, số vụ việc kiểm tra giảm do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng công tác kiểm tra, kiểm soát đã đi vào trọng tâm, trọng điểm đối với các địa bàn nổi cộm, các kho hàng, bến bãi, địa điểm tập kết hàng lậu với số lượng, trị giá hàng hoá lớn, đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn TPHCM.

Theo Công an TPHCM, gần đây nổi lên một số thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại khá tinh vi, nhằm gian lận tiền thuế của nhà nước.

Chẳng hạn như, các đối tượng vi phạm lợi dụng triệt để hệ thống quản lý rủi ro (tự động phân luồng xanh, vàng, đỏ), cố ý khai sai tên hàng, chủng loại, mã số hàng hóa nhằm che giấu tên hàng thực xuất khẩu để trốn thuế. Tiếp đến, các thủ đoạn lợi dụng quy định về tạm nhập, tái xuất, hàng quá cảnh (thường là đưa về cảng hoặc sân bay), gửi hàng theo xe khách… cũng được các đối tượng sử dụng để buôn lậu.

Đáng chú ý, có tình trạng doanh nghiệp xuất khẩu chip điện tử, mỗi cái có giá khoảng vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng, nhưng kê khai lên tới 1-2 triệu USD để gian lận hoàn thuế. Các đối tượng buôn lậu cố tình in những mã số khác các mã thông thường để cơ quan chuyên trách khó truy vết…

Theo tìm hiểu của chúng tôi, vụ việc Công ty CP Phát triển nhà Thủ Đức (Thuduc House) bị Cục Thuế TPHCM thu hồi hàng trăm tỷ đồng tiền hoàn thuế cũng liên quan đến các lô hàng điện tử xuất khẩu.

Theo kết luận thanh tra của Cục Thuế TPHCM, từ tháng 1/2019 đến tháng 6/2019, Thuduc House đã trục lợi số tiền thuế của nhà nước hơn 221 tỷ đồng. Do vậy, Cục Thuế TPHCM quyết định thu hồi số tiền thuế GTGT đã hoàn cho Thuduc House là 221 tỷ đồng và thu số tiền chậm nộp 37 tỷ đồng.

Ngoài ra, Cục Thuế TPHCM cũng truy lại kỳ tính thuế 2017 và 2018 và ban hành quyết định thu hồi số tiền thuế GTGT đã hoàn trong giai đoạn này là 109,8 tỷ đồng và thu số tiền chậm nộp hơn 27 tỷ đồng. Tổng cộng số tiền truy thu và tiền chậm nộp là 396,5 tỷ đồng.

Cục Thuế TPHCM cũng cho rằng, số tiền trên chỉ mới tính trên số thuế truy thu và tính tiền chậm nộp. Còn với hành vi vi phạm làm tăng số tiền thuế được hoàn của Thuduc House, có dấu hiệu phạm tội trốn thuế theo điều 200 Bộ luật Hình sự, Cục Thuế TPHCM tạm thời chưa xử phạt vi phạm hành chính và chuyển hồ sơ qua cơ quan tố tụng hình sự để giải quyết theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, theo Ban chỉ đạo 389 TPHCM, việc chống gian lận thuế từ các hoạt động trang mạng điện tử cũng gặp nhiều khó khăn. Cùng với sự phát triển của xã hội, các đối tượng buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả ngày càng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp, với các phương tiện hiện đại gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý.

Chẳng hạn, việc tạo lập tài khoản sử dụng thông tin giả để bán hàng trên các trang mạng xã hội hoặc các ứng dụng trực tuyến trên nền tảng internet hiện nay rất phổ biến nên rất khó để xác định đối tượng vi phạm và nơi chức trữ hàng hoá vi phạm để kiểm tra và xử lý khi các thông tin trên các website, các trang mạng xã hội thường là tin giả, không đúng sự thật.