Người lao động làm thủ tục BHXH tại BHXH TPHCM. Ảnh minh họa: Thế Mỹ

Nỗ lực kiểm soát, đôn đốc, thu hồi số tiền chậm đóng

Trong bối cảnh tình hình thế giới vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp và đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến tình hình phục hồi sản xuất, kinh doanh trong nước. Các doanh nghiệp vẫn gặp rất nhiều khó khăn làm suy giảm khả năng thanh toán và mất cân đối dòng tiền, dẫn đến chậm đóng BHXH, BHYT. Nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho người tham gia, trong thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam luôn nỗ lực kiểm soát, đôn đốc, thu hồi số tiền chậm đóng và đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực

Trong thời gian qua BHXH các tỉnh đã bám sát các chỉ đạo của BHXH Việt Nam triển khai nhiều giải pháp thu, giảm số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN như: bám sát, đôn đốc đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ) đóng BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ, kịp thời; gửi thông báo kết quả đóng tới người SDLĐ; triển khai thanh tra chuyên ngành (TTCN), kiểm tra đột xuất đối với các đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên…

Nhằm triển khai quyết liệt hơn nữa các giải pháp đôn đốc thu, giảm số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN xuống mức thấp nhất, mới đây BHXH Việt Nam đã có văn bản yêu cầu các BHXH bám sát chỉ đạo của BHXH Việt Nam, cấp ủy chính quyền địa phương triển khai hiệu quả kịch bản phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Thường xuyên báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh, Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT của tỉnh tình hình thực hiện đóng BHXH của các đơn vị trên địa bàn; chủ động đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng hoạt động của Tổ thu nợ liên ngành và xử lý đơn vị vi phạm việc đóng BHXH theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, đối với các đơn vị chậm đóng BHXH, BHXH các tỉnh, thành phồ cần linh hoạt triển khai các giải pháp như: gửi thông báo đôn đốc; trực tiếp làm việc tập trung hoặc tổ chức theo hội nghị khách hàng; tổ chức các đoàn kiểm tra, thanh tra...; công khai thông tin dự kiến kiểm tra, thanh tra; chuyển hồ sơ kiến nghị khởi tố đến cơ quan điều tra, xử lý.

Ngoài ra, BHXH Việt Nam cũng yêu cầu BHXH các địa phương phân công lãnh đạo, trưng tập công chức, viên chức đôn đốc, theo dõi các đơn vị SDLĐ trong việc đóng BHXH, BHYT, BHTN. Từ ngày 15/12/2023, trước 18h30 hàng ngày đánh giá kết quả việc thực hiện và báo cáo kết quả về BHXH Việt Nam.

“Mạnh tay” với doanh nghiệp trốn đóng BHXH

Việc các đơn vị SDLĐ chậm đóng BHXH, BHYT đã và đang làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi chính đáng của người lao động. Với quan điểm “Lấy người dân, doanh nghiệp làm chủ thể, trung tâm phục vụ”, ngành BHXH Việt Nam luôn thực hiện giải quyết chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động (NLĐ) tại các doanh nghiệp chậm đóng BHXH cũng như kịp thời đề xuất, tham mưu với bộ, ngành liên quan để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho những lao động này theo quy định. Trong trường hợp cần chi trả chế độ cho NLĐ tại các doanh nghiệp đang hoạt động, chậm nộp mang tính chất “luân phiên” thì cơ bản các đơn vị đều thực hiện theo quy định và được giải quyết kịp thời.

Bên cạnh sự nỗ lực, quyết liệt của toàn ngành, thời gian qua, BHXH Việt Nam luôn chủ động, tranh thủ sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác thu, giảm tỷ lệ chậm đóng BHXH, BHYT... Theo đó, các địa phương đã vào cuộc tích cực, như: thành lập, kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT; ban hành các văn bản nhằm tăng cường thanh tra, kiểm tra các đơn vị SDLĐ chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN; quy định không xem xét, bình xét đề nghị khen thưởng các cấp đối với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN; các đơn vị trốn đóng BHXH, BHYT không được tham gia đấu thầu các dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh… Qua đó, góp phần đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật cũng như quyền, lợi ích an sinh chính đáng của NLĐ và nhân dân.

Đưa ra một số đề xuất, kiến nghị như xử lý, khắc phục tình trạng trốn đóng BHXH, Phó Chánh Văn phòng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Đức Hạnh cho biết, các cơ quan thanh tra lao động và chính quyền địa phương cần không ngừng đề cao trách nhiệm quản lý hoạt động SDLĐ; tuyên truyền giúp NLĐ hiểu biết về tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đóng BHXH bắt buộc… Bên cạnh việc truy cứu trách nhiệm hành chính, trách nhiệm hình sự của đơn vị trốn đóng BHXH, cũng cần chú ý đến việc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả, hình phạt bổ sung.

Ông Dương Văn Hào, Trưởng Ban quản lý Thu - Sổ, thẻ (BHXH Việt Nam) cũng cho biết, trong thời gian qua, với chức năng nhiệm vụ của mình, cơ quan BHXH đã triển khai nhiều giải pháp từ việc cử cán bộ thường xuyên nắm bắt tình hình của doanh nghiệp để đôn đốc số nợ đọng BHXH đến gửi thông báo kết quả đóng BHXH về chủ doanh nghiệp.

Người lao động đều được xác nhận quá trình đóng BHXH của năm đó. Điều này thể hiện sự công khai thông tin với NLĐ và chủ thể doanh nghiệp. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng triển khai sử dụng BHXH số, hiện nay, tỉ lệ NLĐ được cài đặt VSSID hơn 90%, người lao động có thể kiểm tra quá trình đóng BHXH, BHYT tại ứng dụng này.

"Để hạn chế tình trạng nợ đọng BHXH, bên cạnh khởi kiện hình sự, cơ quan BHXH đề xuất với Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cấm xuất cảnh với chủ nợ từ 12 tháng trở lên; không vinh danh, không khen thưởng đối với các doanh nghiệp nợ bảo hiểm...", ông Dương Văn Hào cho biết thêm.