Vấn đề này đang thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân bởi cho rằng quy định như vậy là chưa bình đẳng. Báo Hải quan có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn thuế Việt Nam về vấn đề này.

Quốc hội khoá XIII vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2015. Một trong những nội dung sửa đổi quan trọng là hộ kinh doanh nộp thuế TNCN theo tỷ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề. Cụ thể: Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%; Cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%... Hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống không phải chịu thuế TNCN.

Bà có thể cho biết quan điểm của bà về cách tính thuế mới này?

Mục đích của việc ban hành Luật là nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, DN, thu hút vốn đầu tư, giảm bớt khó khăn về vốn, từng bước phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, trong cách tính thuế mới, ở một số đối tượng, việc tính thuế chưa thật công bằng.

Cụ thể là có sự chưa bình đẳng trong nhóm cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp với mức thuế 5%. Đối với cá nhân bán hàng đa cấp, hoa hồng môi giới bảo hiểm, hiện đang nộp thuế theo Luật TNCN và hướng dẫn của Bộ Tài chính thì đến 9 triệu đồng không phải nộp, trên 9 triệu đến 20 triệu mức thuế là 5% và trên 20 triệu là 10 %. Như vậy mức thuế phải nộp được tính theo biểu thuế lũy tiến nhưng giờ cào bằng là 5% là chưa hợp lý.

Thực tế là đối với cá nhân cho thuê tài sản, muốn cho thuê nhà thì phải bỏ vốn ra đầu tư xây dựng, ngoài ra còn có chi phí điện nước, quản lý, đấy là phần vốn nên doanh thu khác với doanh thu của những cá nhân làm nghề hoa hồng môi giới và bán hàng đa cấp. Người bán hàng đa cấp và người có doanh thu từ hoa hồng không cần đầu tư về cơ sở hạ tầng, chỉ có thể là chi phí về tiền công, do đó doanh thu 5% trên vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, đất đai và 5% trên tiền công là chưa công bằng dù có sự đơn giản về cách tính.

Bà có thể phân tích cụ thể hơn?

Theo cách tính mới, hộ kinh doanh chỉ cần chênh nhau một đồng thôi cũng đã phải nộp thuế nên việc xác định mức doanh thu bao nhiêu là khó. Mục tiêu của cách tính thuế mới là đưa ra một cách tính đơn giản dễ hiểu nhưng dẫn đến không công bằng trong việc xác định doanh thu.

Có một cách xử lý vấn đề này. Theo tôi, doanh thu dưới 100 triệu đồng là không thu rồi, còn từ 101 triệu đồng trở lên sẽ thu phần trăm trên số 1 triệu trở lên đó. Tuy nhiên cách tính này hợp lý với người có thu nhập thấp nhưng đối với người có thu nhập cực kỳ cao thì lại không hợp lý bởi họ đã được mức thuế thấp rồi nay lại được cách tính này nữa thì cực kỳ lợi nên trong cách xác định khi mình đưa ra sự đơn giản lại dẫn đến cái khó như vậy.

Vậy bà có đề xuất hiệu quả gì để giải quyết sự bất cập này?

Theo tôi thuế cho nhóm bán hàng đa cấp, kinh doanh bảo hiểm cần được điều tiết cao hơn thuế các cá nhân kinh doanh cho thuê tài sản. Hoặc nếu phân nhóm lại thì cho thuê tài sản nên ở trong nhóm dịch vụ với mức thuế 2% bởi có sự tương đồng hơn. Bên cạnh đó, để việc xác định doanh thu một cách chính xác, cần có phương pháp tính chi phí đầu vào của hộ kinh doanh cá thể một cách cụ thể.

Khi thực hiện chính sách thuế mới trong năm 2015 thuận lợi cho người dân, DN thì có nhiều nhưng với mục đích muốn đơn giản thủ tục thì khó ở vấn đề công bằng. Trong một chính sách thuế không thể đáp ứng tất cả mục đích. Tuy nhiên đối với vấn đề này nên cân nhắc phân loại nhóm như thế nào cho hợp lý nhất.

Xin cảm ơn bà!