Bộ Công Thương kiến nghị cho nhập dược liệu qua cửa khẩu Chi Ma
	Quản chặt buôn lậu gia cầm qua khu vực cửa khẩu Chi Ma
	Xin thí điểm nhập khẩu dược liệu qua cửa khẩu Chi Ma đến hết năm 2019
	Sắp mở chính thức cặp cửa khẩu Chi Ma (Việt Nam) – Ái Điểm (Trung Quốc)

Hàng hóa NK qua cửa khẩu Chi Ma. Ảnh: H.Nụ.

Mặt hàng truyền thống qua Chi Ma

Dược liệu là mặt hàng truyền thống, chủ lực NK qua cửa khẩu Chi Ma gần 30 năm nay (từ những năm 90 của thế kỷ trước). Thống kê cho thấy, năm 2015, NK mặt hàng này là trên 34 nghìn tấn, trị giá 14,2 triệu USD; năm 2016 NK trên 7 nghìn tấn, trị giá 9,7 triệu USD; năm 2017 NK khoảng 8 nghìn tấn, trị giá 12,7 triệu USD, chiếm 27% tổng kim ngạch NK qua cửa khẩu Chi Ma (46,9 triệu USD).

Xuất phát từ tính truyền thống NK, cùng với định hướng phát triển của cửa khẩu, Nhà nước và DN, Việt Nam – Trung Quốc đã đầu tư cơ sở hạ tầng kho bãi để phục vụ XNK mặt hàng này. Theo đó, tỉnh Lạng Sơn đã đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng: đường giao thông, điện nước, nhà làm việc của lực lượng quản lý chuyên ngành… với tổng mức đầu tư từ NSNN trên 320 tỷ đồng. Hiện nay khu vực cửa khẩu có 7 bến bãi đã được Tổng cục Hải quan công nhận là địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá XNK và 4 kho ngoại quan, đảm bảo đáp ứng nhu cầu lưu trữ, bảo quản đối với mặt hàng dược liệu NK.

Phía Trung Quốc cũng đã đầu tư hoàn thiện các đầu mối sản xuất, kinh doanh, thu mua dược liệu với trên 200 hộ gia đình và DN, trong đó có khoảng 80 kho diện tích từ 200m2 – 1.000 m2. Từ năm 2017 đến nay, Trung Quốc tiếp tục đầu tư xây dựng 13 dãy nhà 4 tầng với tổng diện tích 13.000 m2.

Hiện tại cửa khẩu Chi Ma đã được bố trí đầy đủ các lực lượng chức năng, quản lý giám sát hàng hoá theo quy định của cửa khẩu song phương gồm: Hải quan, Biên phòng, Kiểm dịch, Kho bạc. Tại đây, Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm thuộc Sở Y tế Lạng Sơn cũng đã đáp ứng đủ điều kiện về nhân lực và trang thiết bị máy móc đảm bảo công tác kiểm nghiệm, kiểm tra chất lượng các mẫu nguyên liệu thuốc bắc qua cửa khẩu. Từ năm 2019 đến nay, Trung tâm cũng đã phối hợp với Hải quan Lạng Sơn thực hiện kiểm tra 1.263 mẫu dược liệu NK, kết quả đều đạt tiêu chuẩn theo quy định.

Vướng từ chính sách pháp luật

Theo UBND tỉnh Lạng Sơn, từ ngày 1/7/2017 khi Nghị định số 54/2017/NĐ-CP có hiệu lực, mặt hàng dược liệu không được NK qua cửa khẩu Chi Ma - Ái Điểm do tại Khoản 7, Điều 91 Nghị định này quy định thuốc, nguyên liệu làm thuốc chỉ được NK qua các cửa khẩu quốc tế, trong khi đó cửa khẩu Chi Ma chỉ là cửa khẩu chính, không phải cửa khẩu quốc tế.

Quy định trên đã gây khó khăn và ảnh hưởng đến hoạt động XNK, dẫn tới kim ngạch XNK hàng hoá qua cửa khẩu Chi Ma giảm. Bên cạnh đó, cũng đã làm tăng áp lực cho công tác chống buôn lậu dược liệu qua các khu vực đường mòn biên giới trên địa bàn tỉnh. Điển hình là vụ việc ngày 14/12/2018, các đơn vị của Bộ Công an đã bắt 24 đối tượng đang vận chuyển trái phép khoảng 100 tấn hàng hoá qua khu vực đường mòn xã Thanh Loà, trong đó gần 1 nửa là dược liệu, trị giá hàng tỷ đồng.

Cũng theo UBND tỉnh Lạng Sơn, quy định mặt hàng dược liệu không được NK qua cửa khẩu Chi Ma cũng ảnh hưởng đến việc làm và đời sống của cư dân biên giới, nhiều người dân không có việc làm đã phải sang Trung Quốc làm thuê bất hợp pháp.

Theo Nghị định 54/2017/NĐ-CP, mặt hàng dược liệu chỉ được NK qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Tuy nhiên, kim ngạch NK mặt hàng này qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị không lớn so với kim ngạch chung của cửa khẩu. Mặt khác hiện nay, cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đang có nguy cơ quá tải, ùn ứ cục bộ lưu thông hàng hoá XNK do một ngày có khoảng 1.200 - 1.500 lượt xe lưu thông.

UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định, chủ trương chỉ cho phép NK mặt hàng dược liệu qua cửa khẩu quốc tế là đúng đắn nhằm đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn, tuy nhiên, cần xem xét đặc thù và điều kiện cơ sở hạ tầng tại cửa khẩu song phương Chi Ma do đã đáp ứng các điều kiện về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, lực lượng quản lý giám sát hàng hoá XNK.

UBND tỉnh Lạng Sơn cũng cho rằng, việc mặt hàng dược liệu NK qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đang làm tăng chi phí của DN cũng như không khai thác hiệu quả hạ tầng đã đầu tư tại cửa khẩu Chi Ma - Ái Điểm.

Sẽ được phép NK dược liệu qua cửa khẩu Chi Ma?

Với những thuận lợi, khó khăn trên, tại buổi làm việc giữa đoàn công tác của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn diễn ra ngày 30/9, ông Phạm Ngọc Thưởng, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Y tế xem xét, trình Chính phủ sửa đổi quy định tại Khoản 7 Điều 91 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP theo hướng cho phép NK dược liệu qua cả cửa khẩu chính (cửa khẩu song phương) để tạo thuận lợi cho NK dược liệu qua địa bàn tỉnh.

Theo ông Phạm Ngọc Thưởng, việc xem xét giải quyết cho mặt hàng này NK qua cửa khẩu Chi Ma sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các DN NK, giảm áp lực trong việc chống nhập lậu mặt hàng này qua địa bàn tỉnh, tạo việc làm, ổn định đời sống cho cư dân biên giới. Đặc biệt, việc cho phép NK dược liệu qua cửa khẩu Chi Ma là tiền đề quan trọng để trao đổi, đàm phán với phía Trung Quốc cho phép NK một số mặt hàng nông sản, thuỷ hải sản của Việt Nam được XK sang Trung Quốc để từ đó khai thác tối đa hiệu quả hệ thống cơ sở hạ tầng khu vực cửa khẩu, góp phần tạo môi trường XNK thuận lợi qua cặp cửa khẩu song phương Chi Ma - Ái Điểm.

Về đề nghị sửa đổi quy định tại Nghị định số 54/2017/NĐ-CP theo hướng cho phép NK dược liệu qua cả cửa khẩu chính (cửa khẩu song phương), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhất trí và cho rằng, dược liệu là một lĩnh vực thế mạnh của Lạng Sơn, từ đó có thể mở ra hướng XK dược liệu của Việt Nam.

Trước đó, trong đợt khảo sát về tình hình NK dược liệu qua cửa khẩu song phương Chi Ma, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn của đoàn công tác Bộ Y tế và Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia diễn ra ngày 24/9, ông Trương Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng cho rằng, những đề xuất của tỉnh Lạng Sơn là phù hợp, xuất phát từ đặc thù của địa phương, nhất là ở đây với đặc thù là cửa khẩu truyền thống về XNK dược liệu. Bộ Y tế sẽ có ý kiến thống nhất với các bộ, ngành liên quan để trình Chính phủ xem xét, tạo điều kiện thuận lợi cho tỉnh Lạng Sơn.