Chiếu xạ nông sản là cách thức tác động lên nông sản bằng bức xạ ion hóa. Những tia có năng lượng cao đi xuyên qua nông sản, giúp loại bỏ các vi khuẩn, vi sinh vật và hạn chế sự lây lan của các loài dịch hại mà không làm biến đổi các chất dinh dưỡng, màu sắc, hương vị của nông sản một cách đáng kể.

Chiếu xạ nông sản được coi là phương pháp bảo quản nông sản an toàn và hiệu quả với nhiều lợi ích mang lại như: tiêu diệt và ức chế các vi sinh vật, vi khuẩn gây bệnh chẳng hạn như Salmonella, Escherichia Coli; hạn chế sự nảy mầm và chín của các loại trái cây, củ quả, hạt giống; kéo dài thời hạn sử dụng của nông sản, giảm thiểu nguy cơ ngộ độc nông sản và cải thiện chất lượng của sản phẩm. Tuy nhiên, liều lượng bức xạ phù hợp để chiếu xạ nông sản phụ thuộc vào từng loại nông sản, điều kiện bảo quản nông sản, mục đích của việc chiếu xạ và tiêu chuẩn riêng của mỗi quốc gia.

Cán bộ Kiểm dịch APHIS (USDA) thực hiện quy trình kiểm dịch thực vật trước khi đưa nông sản vào xử lý chiếu xạ - Ảnh: Nhà máy Chiếu xạ Toàn Phát (TPI)

Các tổ chức uy tín trên thế giới như Tổ chức Lương Thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO), Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Tổ chức Y tế Quốc tế (WHO) và Ủy ban Tiêu chuẩn quốc tế (CAC) đã đánh giá điều tra các dự án nông sản được chiếu xạ để xác nhận tính an toàn và chất lượng của các loại sản phẩm khác nhau đã chiếu xạ.

Nông sản chiếu xạ không tiếp xúc với chất phóng xạ do đó nông sản không bị nhiễm phóng xạ. Sau khi chiếu xạ không xuất hiện bất kỳ độc tố nào, không có sự thay đổi các thành phần hóa học cũng như không làm giảm giá trị dinh dưỡng và các vitamin trong nông sản… Do đó, chiếu xạ nông sản không gây ảnh hưởng bất lợi đến chất lượng, sức khỏe con người mà còn giúp cải thiện lợi ích kinh tế của ngành nông sản.

Chuyên gia của Bộ Nông nghiệp Úc đến tham quan và khảo sát Hệ thống máy chiếu xạ bằng nguồn Cobalt-60 sử dụng tia Gamma tại Nhà máy Chiếu xạ Toàn Phát (TPI)

Từ những nghiên cứu của các tổ chức Y tế và Khoa học uy tín trên thế giới đã cho thấy rằng công nghệ chiếu xạ nông sản có thể mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng, doanh nghiệp và xã hội. Việc ứng dụng các công nghệ chiếu xạ và tuân thủ các nguyên tắc, quy trình vận hành tại các nhà máy chiếu xạ sẽ góp phần cùng Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tăng giá trị và hiệu quả của hoạt động xuất khẩu Nông – Thuỷ sản và hàng hoá trên thị trường thế giới.

Có 03 công nghệ chiếu xạ tiên tiến nhất hiện nay, bao gồm: Cobalt-60, E-Beam, X-ray, mỗi công nghệ có những đặc tính riêng nhưng đều đảm bảo tính an toàn cho các nông sản và hàng hóa khi chiếu xạ. Nhà máy chiếu xạ Toàn Phát (Long An) là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng cả 3 công nghệ chiếu xạ tiên tiến này. Nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại đã giúp đẩy nhanh tiến độ xử lý hàng hóa chiếu xạ, nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm thời gian chờ đợi và tối ưu hóa chi phí cho khách hàng.