"Nửa mừng nửa lo" khi thương mại điện tử phát triển đột phá
	Xây chính sách quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử
	Doanh số thương mại điện tử đạt 35 tỷ USD vào năm 2025
	Lợi dụng thương mại điện tử bán hàng giả, hàng nhái
	3 giải pháp quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa xuất nhập khẩu

Thương mại điện tử là xu hướng tất yếu trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam. Ảnh: S.T

Quy định cụ thể thủ tục

Thương mại điện tử là xu hướng tất yếu trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam cũng như của các nước trên thế giới. Với tốc độ tăng trưởng cao của thương mại điện tử, đòi hỏi các cơ chế chính sách quản lý phải thay đổi phù hợp với hoạt động của thương mại điện tử, đặc biệt là thương mại điện tử đối với hàng hóa XNK.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XNK việc xây dựng Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được giao dịch qua thương mại điện tử là bước tiếp theo để tạo hành lang pháp lý nhằm đảm bảo các quy định phù hợp với thông lệ quốc tế, phòng chống gian lận thương mại...

Chính vì vậy, tại dự thảo Bộ Tài chính đưa ra các mục tiêu chính sách cần đạt được. Trong đó vấn đề quan trọng là quy định về Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan với mục tiêu xây dựng được các quy định về hệ thống đảm bảo việc triển khai xây dựng, vận hành; tạo cơ sở pháp lý để các cơ quan tổ chức, cá nhân thực hiện việc kết nối với hệ thống, cơ quan quản lý nhà nước khai thác dữ liệu trên hệ thống.

Theo Bộ Tài chính, hiện nay giao dịch thương mại điện tử được thực hiện trên các thiết bị điện tử, hệ thống phần mềm… vì vậy, để quản lý được loại hình này cần có Hệ thống đảm bảo việc thuận lợi, tương thích và theo kịp với sự phát triển của công nghệ thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0. Giải pháp để thực hiện vấn đề này là xây dựng các quy định mới công khai, minh bạch để tổ chức, cá nhân tham gia vào Hệ thống quản lý đối với hàng hóa XNK giao dịch của thương mại điện tử, cơ quan quản lý nhà nước thực hiện việc chia sẻ thông tin, quản lý thông tin, cho phép hay không cho phép cá nhân, tổ chức tham gia vào Hệ thống quản lý đối với hàng hóa XNK giao dịch qua thương mại điện tử. Hệ thống này là một phần trong Hệ thống tổng thể chung của ngành Hải quan.

Một vấn đề nữa cần có tại dự thảo Nghị định đó là quy định về thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK được giao dịch qua thương mại điện tử, để đảm bảo tạo cơ sở pháp lý tạo thuận lợi, giảm thời gian thông quan hàng hóa. Theo đó, dự thảo Nghị định sẽ quy định về nội dung thông tin, đơn vị cung cấp thông tin, nguyên tắc hình thức cung cấp thông tin về hàng hóa XNK; hồ sơ hải quan khi thực hiện thủ tục hải quan; thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK được giao dịch qua thương mại điện tử; thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu phải tái xuất, hàng hóa xuất khẩu phải tái nhập; thủ tục hải quan đối với hàng hóa đưa vào, lưu trữ tại kho ngoại quan trước khi có đơn hàng và thủ tục XNK đối với hàng hóa đang lưu giữ tại kho ngoại quan.

Tạo thuận lợi trong lĩnh vực kiểm tra chuyên ngành

Dự thảo cũng đưa ra quy định về cách tính trị giá hải quan, thu nộp thuế, các chính sách về thuế nhằm mục tiêu thu đủ, thu đúng các khoản thuế theo quy định, đồng thời tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong việc cung cấp hồ sơ liên quan đến trị giá hải quan.

Theo đó, các thủ tục sẽ được quy định gồm: Thủ tục thu nộp thuế, phí hải quan; trị giá hải quan; miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế, xử lý tiền nộp thừa, ấn định thuế, thời hạn nộp thuế đối với hàng hóa XNK giao dịch qua thương mại điện tử.

Vấn đề quan trọng cũng được quy định tại dự thảo Nghị định là quy định về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK. Theo Bộ Tài chính, hiện có quá nhiều văn bản quy định về việc miễn kiểm tra, thủ tục kiểm tra, loại hàng hóa phải kiểm tra. Tuy nhiên, đặc điểm của hàng hóa giao dịch thương mại điện tử là hàng hóa mua với số lượng nhỏ, chủ hàng là cá nhân, mục đích mua chỉ để sử dụng cho cá nhân, vì vậy cần tạo thuận lợi trong lĩnh vực kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa như: Miễn kiểm tra chuyên ngành khi trị giá hải quan nhỏ; miễn kiểm tra chuyên ngành trong trường hợp mua số lượng nhỏ (số lượng và loại miễn do cơ quan quản lý chuyên ngành đề xuất); cập nhật kết quả kịp thời trên hệ thống đảm bảo tốc độ thông quan nhanh. Với các giải pháp đặt ra đảm bảo cơ quan quản lý chuyên ngành vẫn kiểm soát được hàng hóa, đồng thời thời gian thông quan hàng hóa nhanh chóng, người mua thuận lợi khi thực hiện mua hàng sử dụng cho cá nhân.

Cụ thể, dự thảo quy định một số đặc thù trong việc kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK gồm: Quy định về tên hàng, số lượng được miễn theo năm của mỗi cá nhân thực hiện việc mua hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử; quy định về trị giá hải quan nhỏ hơn mức quy định trở xuống (dự kiến quy định từ 1 triệu đồng trở xuống) được miễn giấy phép, điều kiện, kiểm tra chuyên ngành (trừ kiểm dịch); quy định về việc cập nhật kết quả kiểm tra chuyên ngành trên Hệ thống quản lý hoạt động thương mại điện tử; quy định về các trường hợp đặc biệt như có cảnh báo an toàn thực phẩm, lây lan dịch bệnh, gây ô nhiễm môi trường… thì dừng áp dụng chế độ miễn kiểm tra.