Hạn chế phụ thuộc vào nguồn vốn ngân sách trong phát triển nhà ở xã hội
	Lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội vẫn rất cao
	Phấn đấu đến năm 2030, hơn 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội được hoàn thành

Chưa phát sinh dư nợ

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội (NOXH) đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục như: quy hoạch bố trí quỹ đất phát triển NOXH; cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển NOXH; trách nhiệm của Nhà nước trong việc bố trí nguồn vốn ưu đãi cho vay để phát triển NOXH…

Từ những khó khăn vướng mắc nêu trên, Bộ Xây dựng đã trình và Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023 phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”. Mục tiêu của Đề án phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn.

Quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội đã bộc lộ một số tồn tại. Ảnh: Internet

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, Bộ Xây dựng cũng đã chủ động phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ KH&ĐT, Ngân hàng Chính sách xã hội và bộ, ngành liên quan đôn đốc, hướng dẫn triển khai gói hỗ trợ tín dụng cho NOXH.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, đã chủ trì thực hiện triển khai gói tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng cho cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án NOXH với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các NHTM Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Xây dựng ban hành Văn bản số 2308/NHNN-TD ngày 01/4/2023 hướng dẫn triển khai Chương trình.

Ngân hàng Chính sách xã hội cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 486/QĐ-TTg ngày 10/5/2023 quy định mức lãi suất cho vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng đối với các khoản vay có dư nợ để mua, thuê mua NOXH, xây dựng mới hoặc cải tạo sửa chữa nhà để ở, theo đó lãi suất là 4,8%/năm trong giai đoạn từ nay đến hết năm 2024….

Liên quan vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, sau hơn 1 tháng triển khai gói 120.000 tỷ đồng cho NOXH, đến nay gói tín dụng này chưa phát sinh dư nợ.

Chương trình được thực hiện bằng nguồn vốn tự huy động của các ngân hàng thương mại, đơn giản hóa thủ tục và các điều kiện thuận lợi nhất, dễ dàng nhất từ trước tới nay, tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng nhanh chóng tiếp cận chương trình. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Xuân Bắc, khó khăn, vướng mắc về giải ngân NƠXH liên quan đến nguồn cung.

Cụ thể như: lựa chọn chủ đầu tư; quỹ đất; ưu đãi dành cho chủ đầu chưa thực sự thu hút; việc xác định giá bán; quy định về điều kiện được mua NƠXH. Những khó khăn, vướng mắc này cũng sẽ là những nguyên nhân chính, ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Hoàn thiện chính sách tài chính làm đòn bẩy phát triển NOXH

Theo Bộ Tài chính, trong những năm qua, Bộ Tài chính đã tích cực, chủ động phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành, địa phương để báo cáo Chính phủ, báo cáo Quốc hội từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật về tài chính, trong đó có pháp luật về thuế, phí và lệ phí nhằm khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển NOXH, như chính sách thuế GTGT, thuế thu nhập, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, chính sách lệ phí trước bạ.

Việc triển khai thực hiện dự án bất động sản, dự án nhà ở, khu đô thị được quy định tại hơn 10 Luật khác nhau, trong đó có pháp luật về thuế. Pháp luật về thuế hiện hành đã có nhiều ưu đãi cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội nhằm thu hút nguồn lực tham gia đầu tư, phát triển NOXH.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, trong những năm qua, việc thực hiện chính sách tài chính đối với NOXH cho thấy, việc xây dựng và hoàn thiện chính sách ưu đãi đối với đầu tư, xây dựng NOXH đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với các quy định pháp luật có liên quan (pháp luật về nhà ở, xây dựng, kinh doanh bất động sản...).

Các ưu đãi về chính sách thuế, phí, lệ phí là giải pháp hỗ trợ của Nhà nước cả về cung và cầu, góp phần thu hút đầu tư phát triển trong lĩnh vực nhà ở nói chung, kinh tế địa phương nói riêng, khuyến khích đầu tư của các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế vào phát triển, tăng nguồn cung NOXH.

Xuất phát từ thực hiện triển khai các hỗ trợ về tài chính đối với các dự án phát triển nhà ở xã hội, để tiếp tục hoàn thiện chính sách thuế, phí, lệ phí liên quan đến NOXH nhằm thu hút nguồn lực của các nhà đầu tư trong và ngoài nước, góp phần làm đòn bẩy phát triển thị trường NOXH ổn định và bền vững, trong thời gian tới, Bộ Tài chính đang triển khai một số giải pháp về hoàn thiện thể chế.

Theo đó, Bộ Tài chính đang trong quá trình tổng kết, đánh giá các Luật thuế để nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các Luật thuế, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đồng thời, nghiên cứu, hoàn thiện chính sách thuế đối với bất động sản theo hướng tăng mức điều tiết đối với đất và bổ sung thuế đối với nhà nhằm góp phần khuyến khích sử dụng nhà, đất có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ nhà, đất, đảm bảo động viên nguồn thu hợp lý, ổn định cho ngân sách nhà nước, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam và thông lệ quốc tế.