Ảnh internet.

Chưa yên tâm là bởi trong hơn 98 tỷ USD kim ngạch XK, đóng góp chính vẫn là các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) (66,739 tỷ USD, chiếm 67,74% tổng trị giá kim ngạch cả nước). Với kết quả này, DN FDI có mức tăng trưởng XK tới 20,5%, cao hơn rất nhiều mức bình quân cả nước (cả nước tăng 8,4%). Điều này khiến cho sự phụ thuộc của XK vào yếu tố DN nước ngoài ngày cảng lớn. Nếu chỉ một năm trước đây, tỷ trọng XK của giới DN FDI mới chiếm 61,15% tổng giá trị kim ngạch XK cả nước thì đến giữa tháng 8 con số này đã nâng lên tới 67,74%.

Nhìn vào cụ thể từng nhóm hàng, ngành hàng XK thì việc chiếm ưu thế của DN FDI càng thể hiện rõ hơn. Nhóm hàng XK có kim ngạch lớn nhất cả nước hiện nay là điện thoại các loại và linh kiện với tổng trị giá 18,566 tỷ USD, tăng 4,418 tỷ USD so với cùng kỳ 2014 và chiếm hơn 18,8% tổng giá trị kim ngạch XK cả nước. Đóng góp vào kim ngạch ngành hàng này chỉ là sự xuất hiện của 2 tập đoàn hàng đầu quốc tế là Samsung (với các nhà máy sản xuất điện thoại ở Bắc Ninh và Thái Nguyên) và Microsoft (với một nhà máy ở Bắc Ninh- nhà máy Nokia Việt Nam trước đây). Trong khi đó, ngành hàng XK chủ lực của Việt Nam từ nhiều năm qua là dệt may với sự góp mặt của nhiều DN lớn trong nước như Việt Tiến, Nhà Bè, May 10… với hàng trăm, hàng nghìn nhà máy trải rộng trên địa bàn cả nước với cả triệu lao động vẫn phải chịu lép vế ở vị trí thứ hai khi kim ngạch mới đạt 13,666 tỷ USD, thua xa ngành hàng điện thoại tới 4,9 tỷ USD.

Mặt hàng có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong những tháng vừa qua là máy ảnh, máy quay phim và linh kiện với trị giá 1,79 tỷ USD, tăng tới 109% so với cùng kỳ (cùng kỳ 2014 mới đạt hơn 854 triệu USD) cũng là sản phẩm XK của các DN FDI. Trong đó, Tập đoàn Samsung cũng có sự đóng góp đáng kể.

Trái với sự khởi sắc của những DN nước ngoài, nhiều ngành hàng XK chủ lực có dấu ấn đậm nét của DN trong nước trong nhiều năm qua như thủy sản gạo, cà phê, hạt điều… lại sụt giảm mạnh về kim ngạch. Trong đó, thủy sản chỉ đạt giá trị kim ngạch 3,847 tỷ USD, giảm tới 755 triệu USD so với cùng kỳ; cà phê đạt 1,708 tỷ USD, giảm tới 873 triệu USD; gạo đạt 1,654 tỷ USD, giảm 220 triệu USD…

Một mặt hàng chủ lực truyền thống khác có sự sụt giảm mạnh về kim ngạch chính là dầu thô. Đến hết ngày 15-8, cả nước XK được hơn 5,707 triệu tấn dầu thô, chỉ giảm 150 nghìn tấn so với cùng kỳ 2014. Tuy nhiên, do giá dầu thô giảm mạnh nên trị giá XK mặt hàng chỉ bằng khoảng 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, trị giá XK dầu thô cả nước tính đến 15-8 đạt 2,555 tỷ USD, trong khi cùng kỳ năm 2014 đạt 5,039 tỷ USD. Sự sụt giảm về kim ngạch dầu thô không chỉ tô đậm thêm sự yếu kém về XK của DN trong nước những tháng đầu năm 2015 mà còn tác động rõ rệt lên nhiệm vụ thu ngân sách. Trong Hội nghị sơ kết 6 công tác tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2015 của Bộ Tài chính mới đây, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết: Dự toán thu ngân sách năm 2015 là 911,1 nghìn tỷ đồng. Con số dự toán trên xây dựng trên cơ sở giá dầu thô ở mức 100 USD/thùng. Tuy nhiên, giá dầu bình quân 6 tháng đầu năm 2015 chỉ đạt 60 USD/thùng. Do đó, số thu từ dầu thô trong 6 tháng đầu năm chỉ đạt 35,9 nghìn tỷ đồng, bằng 38,6% so với dự toán. Do tác động của việc giảm giá dầu nên hụt thu ngân sách cả năm dự kiến khoảng 32 nghìn tỷ đồng.