Làm rõ phương án bù đắp khoản giảm thu ngân sách do giảm thuế GTGT
	Nghị quyết giảm 2% thuế GTGT: Cú hích cho tiêu dùng và doanh nghiệp phục hồi
	Giảm thuế GTGT: Người tiêu dùng và doanh nghiệp đều hưởng lợi
	Giảm thuế GTGT xuống 8% sẽ thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng

Theo chỉ đạo của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ vừa có tờ trình đề xuất phương án mới về giảm thuế GTGT. Ảnh: H.Anh

Thu hẹp đối tượng thụ hưởng

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của UBTVQH, tại tờ trình mới nhất, Chính phủ đề xuất tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% quy định tại điểm a khoản 1.1 Điều 3 Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 như sau: Giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%).

Việc giảm thuế sẽ không áp dụng với nhóm hàng hoá như viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất và các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo Chính phủ, thực hiện theo phương án này nhằm đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho NSNN cũng như nền kinh tế.

Trước đó, tại phiên họp cho ý kiến về dự thảo nghị quyết giảm thuế GTGT vào ngày 13/5/2023, lo ngại việc mở rộng chính sách giảm thuế sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến thu ngân sách trong khi tình hình thu ngân sách năm 2023 đang khó khăn, tổng cầu yếu, sức khoẻ doanh nghiệp sụt giảm, UBTVQH đã chỉ đạo tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% theo như chính sách đã quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 thay vì mở rộng áp dụng đối với mọi loại hàng hóa, dịch vụ như đề xuất của Chính phủ.

UBTVQH cũng yêu cầu không được làm giảm thu ngân sách theo dự toán đã được duyệt và không được tăng bội chi ngân sách của 2023.

Theo Chính phủ, năm 2022, việc giảm thuế GTGT 2% (trừ các nhóm ngành như viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, bất động sản… ) đã hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khoảng 44.500 tỷ đồng, góp phần giảm giá thành hàng hoá, dịch vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo thêm việc làm cho người lao động, từ đó góp phần kích cầu tiêu dùng, tạo thêm nguồn thu cho NSNN.

Thực hiện giảm thuế GTGT theo Nghị quyết 43 đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với năm trước. Thu thuế GTGT nội địa không giảm mà tăng 10% so với cùng kỳ.

Ngân sách dự kiến giảm thu 24.000 tỷ đồng

Theo Chính phủ, năm 2023 tăng trưởng quý 1 tăng 3,32%, thấp hơn nhiều mục tiêu và kịch bản đề ra (5,6%). Đóng góp chủ yếu cho tăng trưởng là khu vực dịch vụ và nông - lâm - thuỷ sản (nông nghiệp), trong khi đó, công nghiệp vốn là động lực dẫn dắt tăng trưởng lại suy giảm.

Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp đã sa thải hoặc giãn việc số lượng lớn công nhân do bị giảm hoặc không có đơn hàng, đời sống người lao động vì thế thêm khó khăn.

Chính phủ cũng cho biết, hiện nhiều nước cũng áp dụng các giải pháp về thuế để giải quyết khó khăn trực tiếp về dòng tiền cho doanh nghiệp như gia hạn thời hạn nộp thuế, giảm thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm tiền thuê đất…

Trong bối cảnh dự báo tình hình thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, khó khăn với nền kinh tế và doanh nghiệp tăng, tạo sức ép lớn tới ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi và phát triển nhiều ngành, lĩnh vực, Chính phủ khẳng định việc tiếp tục giảm thuế GTGT 2% bên cạnh các giải pháp đã và đang thực hiện năm 2023 là cần thiết, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay để kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp; qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho NSNN cũng như nền kinh tế.

Theo ước tính, nếu áp dụng việc giảm thuế này trong 6 tháng cuối năm, dự kiến ngân sách giảm thu khoảng 24.000 tỷ đồng (giảm 11.000 tỷ đồng so với mức giảm thu 35.000 tỷ đồng của phương án giảm thuế với tất cả hàng hoá, dịch vụ như đề xuất trước đây).

Đối với số thu NSNN năm 2023 thì dự kiến giảm 20 nghìn tỷ đồng do số thu GTGT phải nộp của tháng 12/2023 nộp trong tháng 1/2024.

Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu NSNN trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán NSNN, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế; tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế; đồng thời quyết liệt công tác quản lý thu NSNN, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế.

Liên quan đến vấn đề này, chiều 16/5/2023, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội họp thẩm tra, cho ý kiến về Tờ trình của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu bày tỏ tán thành việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% theo quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội như đề nghị của Chính phủ để tiếp tục hỗ trợ cho người dân và khu vực doanh nghiệp phục hồi và phát triển, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế đang có những dấu hiệu suy giảm và các khu vực sản xuất, kinh doanh đang rất khó khăn hiện nay.

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT trong thời điểm hiện nay vì còn băn khoăn về hiệu quả của chính sách đổng thời lo ngại về tác động giảm thu trong bối cảnh nhiệm vụ thu năm 2023 là rất khó khăn.

Ngoài ra các đại biểu cũng đề nghị có đánh giá tác động cụ thể các tác động dự kiến của chính sách đối với khả năng kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh trong nửa cuối năm 2023 như mục tiêu đặt ra.