Cà phê rang xay đóng gói tại Công ty Trung Nguyên. Ảnh: ST

Theo Vicofa, dự báo, từ nay đến cuối năm, Việt Nam sẽ xuất khẩu được thêm trên 200.000 tấn cà phê, nâng tổng số lượng xuất khẩu của cả năm 2016 lên gần 1,7 triệu tấn, tương ứng kim ngạch khoảng 3 tỷ USD.

Ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Vicofa cho biết, hiện cà phê Việt Nam chiếm khoảng 15% thị phần toàn cầu. Việt Nam cũng đang đứng thứ 2 trên thế giới về xuất khẩu cà phê nói chung và đứng đầu thế giới về xuất khẩu cà phê Robusta.

Tuy nhiên, ông Tự phân tích, giá trị của cà phê nhân chỉ chiếm 1/20 trong chuỗi giá trị ngành cà phê, phần còn lại nằm ở các khâu chế biên sâu và phân phối. Do đó, ngành cà phê đang triển khai đề án cơ cấu lại và nâng cao sức cạnh tranh của cà phê Việt Nam. Trong đó tập trung vào khâu chế biến, rang, xay, hòa tan và các sản phẩm khác để xuất khẩu, từ đó nâng kim ngạch xuất khẩu đến năm 2030 lên 5-6 tỷ USD.

Ông Lương Văn Tự thông tin thêm, Công ty TNHH Nestle đã đầu tư 300 triệu USD vào các dự án cà phê hòa tan tại Việt Nam. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp trong nước khác như Vinacafe, Mê Trang, Tín Nghĩa… cũng đang triển khai các dự án sản xuất cà phê hòa tan để xuất khẩu. Hiện tại, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã có các sản phẩm cà phê 2 trong 1, cà phê 3 trong 1 xuất khẩu đi Trung Quốc và nhiều thị trường với kim ngạch xuất khẩu cà phê chế biến sâu ước đạt 350 triệu USD trong năm 2016.

Theo lãnh đạo Vicofa, trước đây các nước chỉ nhập khẩu cà phê nhân của Việt Nam làm nguyên liệu và bảo hộ khâu chế biến trong nước. Do đó, các sản phẩm cà phê rang xay, cà phê hòa tan của Việt Nam thường bị áp thuế 20% khi xuất khẩu vào các thị trường này. Tuy nhiên, gần đây với việc tham gia các hiệp định tự do thương mại, mức thuế đã được giảm về 0%. Từ đó tạo ra cơ hội rất lớn cho các sản phẩm cà phê chế biến sâu của Việt Nam.

Tuy nhiên, những lợi thế nêu trên đã thu hút sự quan tâm rất lớn của các doanh nghiệp FDI vào ngành chế biến cà phê của Việt Nam. Theo ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Vicofa, Chủ tịch Công ty CP Intimex, tất cả các hãng cà phê rang xay hàng đầu trên thế giới đều đã có mặt tại Việt Nam. Với nhiều lợi thế về vốn và thị trường tiêu thụ, không ít thời điểm các doanh nghiệp FDI đã tự đẩy giá thu mua nguyên liệu, gây khó khăn rất lớn cho các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, ông Nam cũng cho hay, các doanh nghiệp Việt Nam hiện đã tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm và xây dựng được hệ thống bạn hàng ổn định. Ngoài ra, việc tìm tòi các thị trường ngách cũng giúp gia tăng lợi thế cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam.