Công chức Hải quan TPHCM kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu Ảnh: T.H

Kim ngạch giảm, số thu giảm

Theo thông tin từ Phòng Thuế XNK- Cục Hải quan TPHCM, số thu ngân sách nhà nước luỹ kế từ ngày 1/1/2023 đến ngày 6/6/2023 đạt 54.857,8 tỷ đồng, đạt 37,6% chỉ tiêu pháp lệnh, giảm 6,84% so với cùng kỳ năm 2022, tương đương giảm 4.030,3 tỷ đồng. Theo phân tích của Cục Hải quan TPHCM, với chỉ tiêu được giao 145.800 tỷ đồng, mỗi ngày đơn vị phải thực hiện thu 399,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, số thu ngân sách bình quân ngày tính đến 6/6/2023 chỉ đạt 349,4 tỷ đồng, đạt 87,5% số thu bình quân ngày theo chỉ tiêu pháp lệnh.

Số thu ngân sách của Cục Hải quan TPHCM trong nửa đầu năm giảm mạnh so với cùng kỳ 2022, chủ yếu do kim ngạch hàng XNK nói chung và mặt hàng nhập khẩu chủ lực nói riêng qua các cửa khẩu TPHCM giảm sâu. Phân tích của Cục Hải quan TPHCM cho thấy, chỉ tính riêng tổng kim ngạch tháng 4/2023 giảm so với tháng 3/2023. Trong đó, kim ngạch có thuế tháng 4/2023 đạt 2,94 tỷ USD, giảm so với cùng kỳ tháng trước 10,74%, tương đương giảm tuyệt đối 0,35 tỷ USD. Số thu ngân sách nhà nước trong tháng 4/2023 giảm 3,99% (giảm tương ứng 460 tỷ đồng) so với tháng 3/2023.

Trong đó, các mặt hàng chiếm tỷ trọng cao trong số thu ngân sách có mức giảm khá sâu. Cụ thể, ô tô nguyên chiếc các loại: nhập khẩu 5.501 chiếc, kim ngạch có thuế 135,9 triệu USD, giảm 24,1% về lượng, giảm 19,5% về trị giá; số thuế phải thu 2.622,7 tỷ đồng, giảm 14,46% (giảm tuyệt đối 443,5 tỷ đồng); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng nhập khẩu với kim ngạch có thuế 346,7 triệu USD, giảm 13,4% về trị giá; số thuế phải thu 951,7 tỷ đồng, giảm 12,63% (giảm tuyệt đối 137,5 tỷ đồng) so với tháng trước...

Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan TPHCM, tính từ đầu năm 2023 đến ngày 10/5/2023, tổng kim ngạch XNK hàng hóa làm thủ tục thông quan qua các cảng TPHCM đạt 39,17 tỷ USD, giảm 22,29% (tương đương 11,24 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu đạt 21,14 tỷ USD, giảm 24,72% (tương đương giảm tuyệt đối 6,94 tỷ USD); kim ngạch xuất khẩu đạt 18,03 tỷ USD, giảm 19,25% (tương đương giảm tuyệt đối 4,30 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2022.

Từ nay đến cuối năm dự báo tình hình trong nước và thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, giá nguyên liệu đầu vào và lạm phát ở nhiều nước trên thế giới tăng cao... gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động XNK và khó khăn đến công tác thu ngân sách nhà nước của Cục Hải quan TPHCM.

Giải pháp nuôi dưỡng nguồn thu

Tại Hội nghị đánh giá giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Cục Hải quan TPHCM lần thứ V, nhiệm kỳ 2020-2025 vào cuối tuần qua, Phó Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Hồ Hải đánh giá vai trò quan trọng của Cục Hải quan TPHCM trong thu ngân sách của thành phố. Tuy nhiên, trước khó khăn trong công tác thu ngân sách do nguồn thu giảm, Phó Bí thư Nguyễn Hồ Hải yêu cầu Cục Hải quan TPHCM có các giải pháp nhận định tình hình hiện nay của doanh nghiệp, tham gia đánh giá “sức khoẻ” nền kinh tế thành phố; đồng thời đề ra giải pháp nuôi dưỡng nguồn thu. Cùng với đó, tập trung cao độ trong việc chống buôn lậu thương mại, chống thất thu ngân sách nhà nước.

Trước tình hình số thu ngân sách khó khăn, Cục Hải quan TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp khắc phục, tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp để nuôi dưỡng, tăng nguồn thu ngân sách. Theo đó, đơn vị đang tiếp tục triển khai các giải pháp tạo thuận lợi thương mại; đối thoại chuyên đề gỡ vướng cũng như hướng dẫn chính sách mới cho cộng đồng doanh nghiệp. Bên cạnh đó, trước diễn biến số thu ngân sách có nhiều biến động do tác động từ nguồn thu, đơn vị thường xuyên đánh giá tình hình kim ngạch XNK và các khoản thu ngân sách hàng tháng, quý, đồng thời dự kiến số thu trong tháng, quý tiếp theo để xây dựng dự toán cũng như có giải pháp phù hợp để tập trung cho nguồn thu ngân sách. Tập trung rà soát, phân loại, thu hồi và xử lý nợ thuế phát sinh theo 4 nhóm: nhóm nợ khó thu; nhóm nợ được khoanh; nhóm nợ chờ xử lý; nhóm nợ có khả năng thu để đưa ra các biện pháp xử lý phù hợp đối với từng nhóm nợ. Tăng cường công tác xử lý nợ thuế, rà soát, thực hiện phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu, tổ chức thu hồi và xử lý nợ thuế; tăng cường triển khai công tác khoanh, xóa nợ theo quy định. Từ đầu năm 2023 đến nay, nhờ áp dụng hiệu quả nhiều biện pháp cưỡng chế, cũng như xử lý nợ thuế, Cục Hải quan TPHCM đã xử lý được trên 517 tỷ đồng nợ thuế.

Cùng với đó, Cục Hải quan TPHCM kiểm soát chặt chẽ công tác hoàn thuế, thực hiện các giải pháp chống gian lận trong công tác hoàn thuế, phối hợp cơ quan thuế nội địa và các lực lượng khác đấu tranh ngăn chặn gian lận hoàn thuế GTGT, đảm bảo việc hoàn thuế đúng đối tượng, đúng chính sách quy định. Chỉ đạo các đơn vị Hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu kiểm tra, rà soát việc khai báo tên hàng, mã số, mức thuế để phát hiện và đôn đốc, nhắc các đơn vị thực hiện xử lý, truy thu đối với các trường hợp khai sai mã số, khai ngụy trang tên hàng hoặc khai tên hàng không rõ ràng, đầy đủ để được áp dụng mức thuế thấp hoặc được hưởng các mức thuế ưu đãi đặc biệt, trong đó tập trung kiểm tra những mặt hàng thuộc danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu rủi ro về phân loại và áp dụng mức thuế, những mặt hàng đã điều chỉnh mã số và bị truy thu thuế theo kiến nghị của các đoàn kiểm toán, thanh tra... kịp thời truy thu cho ngân sách.