Chế biến cá tra xuất khẩu. Ảnh: Internet

Vào giữa tháng 2 vừa qua, Bộ NN&PTNT đã thành lập đoàn liên Bộ do Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám làm Trưởng đoàn sang Hoa Kỳ để làm việc với USDA, Cơ quan đại diện thương mại (USTR), cố vấn cấp cao của các nghị sỹ thuộc Thượng viện và Hạ viện, các tổ chức và cá nhân liên quan của Hoa Kỳ, đồng thời lập nhóm kỹ thuật thảo luận chi tiết và làm rõ những vấn đề còn khác biệt trong cách hiểu, áp dụng và công tác chuẩn bị của Việt Nam để đáp ứng các yêu cầu mới trong Bộ quy định cuối cùng.

Tại các buổi làm việc, đoàn Việt Nam bày tỏ quan ngại về việc áp dụng Bộ quy định cuối cùng có thể gây gián đoạn thương mại và làm ảnh hưởng tới đời sống và việc làm của hàng triệu nông dân, nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu của Việt Nam, các doanh nghiệp nhập khẩu và người tiêu dùng Hoa Kỳ, đồng thời có thể làm ảnh hưởng tới quan hệ thương mại nông sản hai chiều giữa hai nước.

Đoàn Việt Nam đề nghị phía Hoa Kỳ hỗ trợ kỹ thuật và tạo điều kiện để Việt Nam đáp ứng các yêu cầu do Bộ quy định cuối cùng đề ra, đồng thời đề nghị kéo dài thời gian chuyển đổi vì điều kiện sản xuất và trình độ phát triển có sự khác biệt giữa Việt Nam và Hoa Kỳ nên việc thực hiện Bộ quy định này với thời gian chuyển đổi 18 tháng là rất khó với Việt Nam.

Bên cạnh đó, Đoàn Việt Nam cũng thông báo các quy định thanh tra cá da trơn của Hoa Kỳ mới ban hành không phù hợp với quy định của Ủy ban Tiêu chuẩn Thực phẩm (Codex) của Liên Hợp Quốc về sản xuất và chế biến thủy sản, không cần thiết đối với sản phẩm cá tra, ba sa của Việt Nam đã có mặt tại thị trường Hoa Kỳ gần 20 năm, được người tiêu dùng Hoa Kỳ tin tưởng và không có rủi ro về an toàn thực phẩm.

Đây có thể coi là rào cản thương mại nhằm hạn chế xuất khẩu ca tra, ba sa của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ và vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng như các cam kết trong Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Nếu việc xuất khẩu cá tra, ba sa của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ bị ảnh hưởng, Việt Nam có thể xem xét khả năng khởi kiện Hoa Kỳ ra WTO. Tuy nhiên đây sẽ là phương án cuối cùng, Việt Nam vẫn mong muốn Hoa Kỳ xem xét và bãi bỏ việc thực thi Bộ quy định cuối cùng này.

Theo Bộ NN&PTNT, tại các cuộc làm việc, USDA cam kết không làm gián đoạn xuất khẩu sản phẩm cá tra, basa của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ và bày tỏ thiện chí mong muốn hai bên tăng cường hợp tác trong quá trình thực thi Bộ quy định.

Ngoài ra, hai bên cũng sẽ thảo luận về nội dung cụ thể của chương trình hỗ trợ kỹ thuật giúp Việt Nam sớm được công nhận tương đương với hệ thống giám sát cá tra của Hoa Kỳ để việc xuất khẩu cá tra, basa sang Hoa Kỳ không bị gián đoạn.

Dự kiến, trong tháng 4 tới, USDA sẽ phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức hội thảo quốc tế về chương trình thanh tra cá da trơn tại TP.HCM cho đại diện của 17 quốc gia hiện đang xuất khẩu cá da trơn sang Hoa Kỳ bị ảnh hưởng bởi Bộ quy định này.