Công chức Hải quan Hữu Nghị phối hợp với lực lượng Biên phòng tuần tra tại khu vực Mốc 1114/2. Ảnh: H.Nụ

Những thách thức mới

Để tạo điều kiện cho việc phát triển kinh tế biên mậu, giao lưu, mở rộng hợp tác về du lịch, thúc đẩy triển khai thí điểm xây dựng mô hình Cửa khẩu thông minh…, chính quyền tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) đã có những thống nhất về mở rộng, phát triển cửa khẩu hai bên.

Trong đó, vào tháng 5/2024, chính quyền hai bên đã tổ chức Lễ công bố mở cửa chính thức đường chuyên dụng (khu vực mốc 1088/2-1089), lối thông quan Tân Thanh – Pò Chài (khu vực mốc 1090-1091), Cốc Nam - Lũng Nghịu (khu vực mốc 1104-1105) dành cho người, phương tiện, hàng hóa lưu thông qua lại giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Thời gian tới sẽ gia tăng các hoạt động mua bán, trao đổi của cư dân biên giới và việc người dân được qua lại biên giới bằng giấy thông hành cá nhân.

Tuy nhiên, những thuận lợi trên sẽ dẫn đến nguy cơ phát sinh các hoạt động mang vác, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, lợi dụng chính sách ưu đãi thuế đối với hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới…

Đáng chú ý, từ đầu tháng 1/2023 đến nay, tại khu vực biên giới các huyện Cao Lộc, Tràng Định, Lộc Bình có thời điểm nổi lên hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới các sản phẩm động vật, gia cầm giống.

Các đối tượng theo dõi động thái của các lượng lượng chức năng quản lý địa bàn và thường xuyên thay đổi địa điểm hoạt động khi bị phát hiện. Hơn nữa nhiều đối tượng còn manh động, chủ động lôi kéo, tụ tập số lượng lớn người dân giành giật lại hàng hóa khi bị phát hiện, bắt giữ ở những địa điểm gần khu dân cư.

Đặc biệt, theo các lực lượng chức năng cửa khẩu, khu vực đối diện các cửa khẩu Tân Thanh, Chi Ma..., phía Trung Quốc đã đầu tư xây dựng các trung tâm thương mại, dịch vụ, kho chứa hàng hóa có quy mô lớn với chủ trương hoạt động khuyến mại, giảm giá hàng hóa để khuyến khích, đẩy mạnh hoạt động kinh doanh, tham quan du lịch và mua sắm.

Do hàng hóa của Trung Quốc sản xuất đa dạng về chủng loại, mẫu mã đẹp, giá rẻ, nên nhiều đối tượng sẽ lợi dụng chính sách, đường biên giới để thực hiện các hành vi vi phạm mua gom, mang vác, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới để trục lợi.

Đây chính là những khó khăn, thách thức cho các lực lượng chức năng tại khu vực biên giới tỉnh Lạng Sơn trong việc kiểm soát, quản lý, đảm bảo an ninh trật tự, nhất là trong công tác phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Tích cực trao đổi thông tin

Trước những thách thức đặt ra cho công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, thời gian qua, Đội Kiểm soát hải quan, các chi cục hải quan cửa khẩu trực thuộc Cục Hải quan Lạng Sơn đã tích cực phối hợp với lực lượng Biên phòng đẩy mạnh công tác tuần tra, quản lý khu vực biên giới, cửa khẩu.

Trong đó, 2 đơn vị đã phối hợp triển khai các đợt cao điểm đấu tranh phòng chống tội phạm, nhất là tội phạm về ma túy, đưa đón, môi giới cho người XNC trái phép, buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giời

Tại các khu vực cửa khẩu, thường xuyên phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm soát XNC đối với hành khách, hành lý mang theo tại khu vực làm thủ tục XNC; phối hợp thực hiện kiểm soát, giám sát phương tiện XNC theo chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng; tăng cường tuần tra, kiểm soát tại khu vực cửa khẩu, khu vực ngoài phạm vi địa bàn hoạt động của hải quan để kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.

Đánh giá từ Cục Hải quan Lạng Sơn cho thấy, những năm qua, Hải quan- Biên phòng Lạng Sơn đã thường xuyên trao đổi thông tin đa dạng, nhiều chiều, nhiều hình thức, nhất là khi có những vụ việc cần có sự thống nhất, trực tiếp gặp gỡ để bàn bạc, thống nhất biện pháp xử lý theo đúng quy định, phù hợp với thực tiễn công tác quản lý cửa khẩu, kiểm soát XNC và công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại tại các cửa khẩu, cặp chợ, lối mở biên giới.

Theo bà Hà Thị Kim Dung, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, ở những khu vực có diễn biến phức tạp, Hải quan Hữu Nghị luôn thống nhất với lực lượng Biên phòng để có kế hoạch, rà soát, đánh giá và tổ chức phối hợp tuần tra, kiểm soát, bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu, không để xảy ra điểm nóng phức tạp về an ninh trật tự, buôn lậu trên địa bàn được giao phụ trách.

Còn theo Trung tá Nguyễn Đức Bính, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu Chi Ma, công tác phối hợp giữa Biên phòng và Hải quan Chi Ma luôn được triển khai nhịp nhàng chặt chẽ. Nội dung trọng tâm là chia sẻ các thông tin có liên quan đến quản lý, bảo vệ biên giới, cửa khẩu; âm mưu, phương thức thủ đoạn của hoạt động tội phạm, vi phạm pháp luật; trao đổi kết quả trong triển khai thực hiện công tác cũng như những khó khăn, vướng mắc của mỗi bên trong quá trình thực hiện nhiệm, qua đó đã giải quyết cơ bản những vấn đề nảy sinh trên biên giới, cửa khẩu liên quan đến hai lực lượng.