Doanh nghiệp thủy sản xuất khẩu ngoạn mục
	Nhiều cơ hội xuất khẩu thủy sản sang thị trường Nga

Xuất khẩu tôm ghi nhận tăng trưởng 4% trong năm 2021. Ảnh: ST

Lợi nhuận 2021 tăng trưởng tích cực

Năm 2021, chuỗi giá trị thủy sản tiếp tục bị gián đoạn, gây tác động tiêu cực đến nguồn cung và logistics của ngành thủy sản, trong khi nhu cầu đã tăng dần tại các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu do hệ thống nhà hàng, khách sạn dần mở cửa trở lại trong năm. Các biện pháp giãn cách xã hội ở Việt Nam trong quý 3/2021 đã ảnh hưởng đến ngành thủy sản quy mô nhỏ và gây ra tình trạng thiếu lao động cho các công ty. Các nhà sản xuất phải đối mặt với áp lực chi phí lạm phát, bao gồm cả nguyên liệu thô và thức ăn chăn nuôi.

Ngoài ra, hầu hết các công ty xuất khẩu (đặc biệt là các công ty ở châu Á) phải chịu chi phí gia tăng do thiếu container, giá cước vận chuyển tăng và tình trạng tắc nghẽn cảng kéo dài.

Bất chấp những khó khăn đó, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vẫn đạt kết quả khả quan. Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam năm 2021 đạt trên 8,9 tỷ USD, tăng 6% so với năm 2020. Trong đó, xuất khẩu cá tra đạt trên 1,6 tỷ USD, tăng 10%; xuất khẩu tôm đạt 3,88 tỷ USD, tăng 4%...

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2021 của Công ty Xuất nhập khẩu thủy sản Bến Tre (Aquatex Bến Tre), doanh thu trong kỳ ghi nhận tăng mạnh 69% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 131 tỷ đồng. Nhờ giá vốn thấp nên lợi nhuận gộp đạt 33,5 tỷ đồng, gấp 3,4 lần so với quý 4/2020. Sau khi trừ các chi phí, lãi ròng của Aquatex Bến Tre đạt tới 14,8 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ đạt vỏn vẹn 1,5 tỷ đồng.

Theo ông Phan Hữu Tài, Tổng giám đốc Aquatex Bến Tre, lợi nhuận tăng vọt trong kỳ là do công ty cải tiến nhiều khâu trong sản xuất làm cho giá thành sản phẩm giảm, trong khi giá bán tăng so với cùng kỳ năm trước.

Nhờ kết quả đột biến trong quý 4/2021, lợi nhuận cả năm của Aquatex Bến Tre ghi nhận gần 34 tỷ đồng, tăng 134% so với năm 2020.

Công ty CP Thủy sản Vĩnh Hoàn cũng công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2021 với doanh thu tăng 39%, lên 2.693 tỷ đồng và lợi nhuận gộp tăng 166%, lên 639 tỷ đồng nhờ giá vốn giảm. Theo Vĩnh Hoàn, cả sản lượng và giá bán cùng tăng đã thúc đẩy lợi nhuận tăng trưởng.

Kết quả, công ty ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 461 tỷ đồng trong quý 4/2021, tăng 175% và 1.110 tỷ đồng lũy kế cả năm, tăng 54%.

Công ty CP Xuất nhập khẩu thủy sản Cửu Long An Giang cũng ghi nhận doanh thu thuần tăng trưởng 27% trong năm 2021, đạt hơn 1.213 tỷ đồng; lãi ròng đạt gần 43 tỷ đồng, tăng 51% so với năm 2020.

Hồi phục khả quan

Nhận định về triển vọng ngành thủy sản trong năm 2022, Công ty chứng khoán VCBS cho rằng giá xuất khẩu thủy sản sẽ giữ đà tăng nhờ triển vọng xuất khẩu từ các thị trường lớn; các thị trường chính đang trên đà hồi phục nhờ tỷ lệ tiêm vaccine trên diện rộng và các gói hỗ trợ sau dịch Covid được triển khai.

Bên cạnh đó, giá nguyên liệu tại các quốc gia sản xuất đều tăng, tạo cơ sở đẩy giá xuất khẩu; kênh nhà hàng, khách sạn đang từng bước mở cửa trở lại và xu hướng ưa chuộng các thực phẩm chế biến sâu vẫn tiếp tục được ưa chuộng sau dịch.

Ngoài ra, ngành thủy sản còn có tiềm năng lớn từ các FTA mới như EVFTA và CPTPP. EU là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn thứ 3 của Việt Nam, sau Mỹ và Nhật Bản. Thị trường này luôn chiếm trên 17-18% trong tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam; trong đó riêng sản phẩm tôm, EU chiếm 22% tỷ trọng, cá tra chiếm 11%, các mặt hàng hải sản chiếm 30-35%.

Theo Hiệp định EVFTA, có khoảng 220 số dòng thuế các sản phẩm thủy sản có thuế suất cơ sở 0-22%; trong đó phần lớn thuế cao từ 6-22% đƣợc về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực, số dòng thuế còn lại sẽ được cắt giảm về 0% theo lộ trình 3-7 năm.

Bên cạnh đó, Hiệp định RCEP có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 cũng được kỳ vọng tạo cú hích cho xuất khẩu thuỷ sản, đặc biệt là tại các thị trường Nhật bản, Hàn quốc, Australia…

SSI Research cũng kỳ vọng nhu cầu phục hồi tại châu Âu và Trung Quốc sẽ mạnh hơn do 2 năm liên tiếp ở mức thấp, nhờ tác động của Hiệp định EVFTA và nới lỏng hạn chế thủy sản tại các cảng của Trung Quốc. Theo đó, nhu cầu phục hồi sẽ hỗ trợ giá bán bình quân tiếp tục xu hướng tăng.

Tuy nhiên, theo quan sát của SSI Research, giá cá nguyên liệu đã tăng 13% so với cùng kỳ và 8% so với quý trước trong quý 4/2021 do nguồn cung thiếu hụt do diện tích nuôi giảm khi áp dụng các biện pháp giãn cách xã hôi trong quý 3/2021.

Dữ liệu của AgroMonitor cho thấy nguồn cung cá tra giảm 14% so với cùng kỳ trong tháng 11 tháng năm 2021. Theo VASEP, diện tích nuôi cá tra giảm 30-50% so với cùng kỳ, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung tạm thời trong quý 1/2022.

Điều này sẽ làm tăng thêm chi phí cho cá nguyên liệu và có thể làm giảm biên lợi nhuận của các công ty sản xuất trong quý 1/2022 vì rất khó để chuyển hoàn toàn sang giá bán bình quân. Do chu kỳ nuôi cá tra là 6 tháng và giá cá nguyên liệu đã tăng nên tình trạng thiếu hụt nguồn cung sẽ giảm dần trong quý 2/2022.

Các chuyên gia của Công ty chứng khoán Rồng Việt cũng nhận định, chi phí cước tàu hạ nhiệt sẽ là yếu tố tích cực cải thiện lợi nhuận của các công ty và đẩy nhanh xuất khẩu sang các thị trường có chi phí vận chuyển cao như châu Âu. Theo World Composite Index, chi phí vận tải hàng hóa bắt đầu giảm vào tháng 11/2021 sau khi đạt đỉnh trong tháng 9 và tháng 10/2021.

Ngoài ra, khi giá cước cao trở nên có thể chấp nhận được ở “mức bình thường mới”, các công ty, đặc biệt là các công ty đầu ngành có nhiều kinh nghiệm làm việc với các hãng tàu, sẽ có thêm năng lực đàm phán để giảm chi phí logistics bằng cách chuyển hợp đồng từ CIF sang FOB (người mua trả chi phí vận chuyển). Điều này đã được thể hiện ở các công ty lớn như Vĩnh Hoàn.