Hàng hóa thị trường trước, trong và sau Tết dồi dào, bình ổn. Ảnh: H.Anh

Kịp thời và chủ động trong điều hành

Theo báo cáo về tình hình giá cả thị trường trong dịp tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Bộ Tài chính cho biết, dịp Tết diễn ra vào đầu tháng 2 nên từ tháng 1, thị trường vào cao điểm chuẩn bị hàng hóa phục vụ Tết. Tình hình cung cầu thị trường diễn ra sôi động theo quy luật hàng năm. Bộ Tài chính đánh giá, giá cả thị trường tại các địa phương có tăng giảm đan xen, nhưng thị trường không có hiện tượng khan hàng, sốt giá, người dân thay đổi thói quen sang mua sắm tiết kiệm, chi tiêu hợp lý trong dịp Tết.

Thực tế khảo sát thị trường của phóng viên trước, trong và sau Tết cho thấy, hàng hóa từ các chợ truyền thống cho đến các siêu thị, trung tâm thương mại đều rất dồi dào. Chỉ có một số mặt hàng thiết yếu phục vụ Tết như thực phẩm, hoa tươi, đồ lễ, quà tặng... có diễn biến tăng giá cục bộ vào những ngày cao điểm, nhất là trong những ngày từ mùng 1 đến mùng 3 Tết do nhiều hàng quán còn đóng cửa. Tuy nhiên, ngay sau khi thị trường sôi động trở lại, giá cả đã về bình thường. Hơn nữa, do năm nay kinh tế còn nhiều khó khăn, người dân thắt chặt chi tiêu nên sức mua kém, dẫn đến giá cả dù có tăng cũng ở biên độ thấp, thậm chí có thời điểm giảm với những mặt hàng “xa xỉ phẩm“ như đồ lễ, đồ hàng mã, cây cảnh...

Có được kết quả này, Bộ Tài chính cho biết, ngay từ đầu năm, Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá và Bộ Tài chính đã kịp thời có nhiều chỉ đạo về tăng cường công tác quản lý, điều hành và bình ổn giá thị trường trong dịp Tết. Các chỉ đạo này đều yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ về quản lý, điều hành, bình ổn giá cả thị trường; kịp thời nắm bắt tình hình thị trường và có các biện pháp kịp thời, phù hợp nhằm bình ổn thị trường khi cần thiết.

Hơn nữa, qua nắm bắt từ các địa phương, Bộ Tài chính cho biết, một số địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai công tác quản lý, điều hành, bình ổn thị trường giá cả dịp tết Nguyên đán, sớm chủ động công tác chuẩn bị nguồn hàng dự trữ với giá cả hợp lý, kết nối cung cầu đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân trên địa bàn, tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường giá cả, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giá theo thẩm quyền.

Đặc biệt, nhiều chuyên gia nhận định, Bộ Tài chính cũng như các địa phương đã chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền về điều hành giá, nhất là những mặt hàng Nhà nước định giá, cùng các giải pháp yêu cầu công khai thông tin về giá, nên đã giúp kiểm soát lạm phát kỳ vọng trong dân, hạn chế những thông tin thất thiệt gây mất ổn định thị trường.

Cần linh hoạt vai trò điều tiết, bình ổn giá

Trong quý 1 thường diễn ra nhiều hoạt động lễ hội, du xuân, nên Bộ Tài chính cho biết, giá cả một số mặt hàng thiết yếu có thể nhích tăng theo quy luật, nhưng sau đó dần giảm trở lại bình thường. Hơn nữa, nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm trong nước vẫn dồi dào, đáp ứng được nhu cầu của người dân nên giá cả dự kiến không có nhiều biến động. Công tác điều hành giá còn có nhiều tín hiệu khả quan nhờ sự chủ động, chặt chẽ trong quản lý thị trường, phòng chống buôn lậu; cùng với đó là việc thực hiện đồng bộ và hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; sự hiệu quả từ công tác dự báo, xây dựng kịch bản điều hành giá...

Năm 2024, Quốc hội đã thông qua mục tiêu tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân từ 4-4,5%. Hiện nhiều ý kiến đánh giá cao khả năng đạt được mục tiêu này trong năm nay. Nhưng PGS.TS. Vũ Duy Nguyên, Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) nhìn nhận, năm 2024, bối cảnh kinh tế, tài chính thế giới còn khó lường nên cần những giải pháp đồng bộ về điều hành kinh tế - xã hội để góp phần kiểm soát lạm phát. Trong đó cần thực hiện hiệu quả và linh hoạt vai trò điều tiết, bình ổn giá các mặt hàng Nhà nước quản lý; chuẩn bị đầy đủ nguồn hàng nhằm đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân, nhất là các mặt hàng lương thực, thực phẩm, hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng thiết yếu… trước những ảnh hưởng của an ninh lương thực toàn cầu…

Tất nhiên, những áp lực đến lạm phát sau Tết và những tháng trong năm 2024 còn nhiều, từ diễn biến giá năng lượng, lương thực thế giới cho đến việc tăng lương cơ sở vào tháng 7/2024 hay việc thực hiện lộ trình tăng giá một số mặt hàng, dịch vụ do Nhà nước quản lý...

Do vậy, Bộ Tài chính đã có nhiều chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ, Sở Tài chính các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chủ động triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ về quản lý, điều hành, bình ổn giá cả thị trường. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đang chú trọng công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế để triển khai, hướng dẫn Luật Giá năm 2023 đảm bảo thống nhất, đồng bộ và hiệu quả trong triển khai thực hiện nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho công tác quản lý, điều hành giá.