Cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) địa bàn xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc quan trọng bậc nhất của Việt Nam. Ảnh: T.Bình.

Theo thông tin vừa được Tổng cục Hải quan đưa ra, năm 2018 tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 41,268 tỷ USD tăng 5,864 tỷ USD so với năm 2017 (năm 2017 đạt 35,404 tỷ USD), với tốc độ tăng trưởng 16,6%.

Trung Quốc là một trong những thị trường xuất khẩu lớn có tốc độ tăng trưởng và con số tuyệt đối tăng thêm vào hàng lớn nhất trong năm 2018.

Nhưng đáng chú ý, nhiều nhóm hàng xuất khẩu chủ lực, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp bị sụt giảm đáng kể.

Đầu tiên có thể kể đến là thủy sản khi kim ngạch chỉ đạt 996 triệu USD trong khi năm 2017 là 1,085 tỷ USD.

Mặt hàng gạo cũng chỉ đạt 683 triệu USD với sản lượng gần 1,333 triệu tấn. Trong khi năm trước đó đạt 1,026 tỷ USD với sản lượng gần 2,288 triệu tấn. Như vậy, sản lượng gạo xuất khẩu vào Trung Quốc năm 2018 chỉ bằng 58,3% so với năm trước trong khi kim ngạch bằng 67,8%.

Với mặt hàng cao su, dù sản lượng tăng khá với kết quả đạt hơn 1,042 triệu tấn nhưng kim ngạch chỉ đạt 1,372 tỷ USD, trong khi năm 2017 các con số này lần lượt là hơn 895 nghìn tấn và 1,444 tỷ USD.

Như vậy, sản lượng cao su xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 16,4% nhưng kim ngạch chỉ bằng 95% (tức giảm 5%) so với năm 2017.

Dầu thô là một trong những mặt hàng xuất khẩu nằm trong xu thế có sản lượng và kim ngạch sụt giảm với kết quả đạt 594 triệu USD, sản lượng 1,06 triệu tấn, trong khi năm 2017 là 1,007 tỷ USD và sản lượng hơn 2,36 triệu tấn.

Máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng cũng là nhóm hàng xuất khẩu “tỷ USD” sang Trung Quốc bị sụt giảm kim ngạch khi chỉ đạt 1,472 tỷ USD, trong khi năm trước đó đạt 1,574 tỷ USD.

Sự sụt giảm mạnh về kim ngạch khiến gạo, thủy sản, dầu thô bị rơi khỏi danh sách các nhóm hàng xuất khẩu “tỷ USD” sang Trung Quốc.

Theo quan sát của phóng viên các nhóm hàng chủ yếu giúp Việt Nam đạt được mức tăng trưởng xuất khẩu cao sang Trung Quốc là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; điện thoại các loại và linh kiện.

Cụ thể, năm 2018, điện thoại các loại và linh kiện là nhóm hàng xuất khẩu lớn nhất của nước ta sang thị trường Trung Quốc với kim ngạch đạt 9,375 tỷ USD, tăng 2,223 tỷ USD, tương đương gần 31,1% so với 1 năm trước đó.

Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 8,364 tỷ USD là nhóm hàng xuất khẩu lớn thứ hai và có con số tăng thêm 1,504 tỷ USD, tương đương tốc độ tăng trưởng 21,9%.

Các nhóm hàng xuất khẩu lớn khác sang Trung Quốc với kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên là: Máy ảnh, máy quay phim và linh kiện 2,801 tỷ USD; rau quả 2,784 tỷ USD; xơ, sợi dệt các loại 2,216 tỷ USD; dệt may 1,541 tỷ USD; giày dép 1,492 tỷ USD; gỗ và sản phẩm gỗ 1,072 tỷ USD.

Năm 2018 nước ta chỉ còn 10 nhóm hàng xuất khẩu đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD sang Trung Quốc, giảm 3 nhóm hàng so với năm 2017 như đề cập ở trên.