Cơ hội phục hồi từ tăng trưởng xanh
	Hải quan xanh: Góp phần "xanh hóa" hoạt động thương mại, bảo vệ môi trường
	Thủ tướng Chính phủ: Việt Nam luôn xác định tăng trưởng xanh là nhiệm vụ trọng tâm

Tín dụng xanh đang được các ngân hàng quan tâm. Ảnh: ST

Tín dụng thúc đẩy tăng trưởng xanh

Đầu tháng 7 vừa qua, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) – thành viên nhóm Ngân hàng Thế giới đã cung cấp khoản vay trị giá 100 triệu USD cho Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB). Trong đó, một nửa nguồn cấp tín dụng sẽ được dành cho các dự án thân thiên với khí hậu, tạo ra những lực chọn mới cho DN tiếp cận nguồn tín dụng xanh thông qua việc nâng cao hiệu quả nền tảng ngân hàng công nghệ số và phát triển các sản phẩm theo nhu cầu của phân khúc này.

Trước đó, vào tháng 6/2021, IFC cũng đã cung cấp khoảng vay 40 triệu USD cho ngân hàng SeABank nhằm giúp mở rộng cho vay DN vừa và nhỏ và gia tăng cơ hội tiếp cận tài chính khí hậu. Trong đó, sẽ có 30 triệu USD được phân bổ cho các dự án thân thiện môi trường. Hỗ trợ của IFC dự kiến sẽ giúp SeABank xây dựng danh mục tài chính khí hậu trị giá 60 triệu USD vào năm 2024. Vào tháng 1/2020, VPBank cũng đã nhận tài trợ 212,5 triệu USD từ IFC, trong đó, khoảng 1/3 gói tài trợ sẽ được dành cho các dự án xanh với lãi suất ưu đãi.

Với hàng loạt chính sách thúc đẩy của NHNN như Chiến lược phát triển ngành ngân hàng gắn với nhiệm vụ phát triển tín dụng xanh – ngân hàng xanh, Đề án phát triển ngân hàng xanh tại Việt Nam đến năm 2030, tín dụng xanh đang nhận được sự quan tâm rất lớn của các ngân hàng. Theo số liệu của NHNN, tính tới hết quý 1/2021, dư nợ cấp tín dụng đối với các dự án xanh là 334.644 tỷ đồng, chiếm 3,6% tổng dư nợ toàn nền kinh tế và tăng 0,46% so với năm 2020. Tín dụng xanh chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp xanh, chiếm hơn 39% tổng dư nợ tín dụng xanh; năng lượng tái tạo, năng lượng sạch chiếm 37%...

Tại ngân hàng OCB, việc triển khai cấp tín dụng xanh đã bắt đầu được triển khai từ năm 2015, ưu tiên cho các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và các dự án sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, hoạt động kinh doanh theo hướng thân thiện với môi trường và xã hội. OCB cho biết, thời gian tới ngân hàng sẽ tiếp tục rà soát để cải tiến và triển khai các chính sách thực hiện mục tiêu tín dụng xanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Ngân hàng tích cực hỗ trợ nguồn vốn trung dài hạn tài trợ cho các khoản vay dự án, công trình xanh, phương tiện giao thông thân thiện môi trường.

Nhiều ngân hàng khác như Agribank, BIDV, Vietinbank, HDBank, Sacombank… cũng đang tích cực triển khai các gói tín dụng xanh. Cùng với đó, nhiều ngân hàng đã xây dựng quy trình quản lý rủi ro môi trường – xã hội trong hoạt động cấp tín dụng. Ngoài ra, để nâng cao năng lực, các ngân hàng đã tranh thủ nguồn tài trợ từ các tổ chức quốc tế về vốn, nguồn nhân lực, kỹ thuật, công nghệ và kinh nghiệm… nhằm tăng trưởng dư nợ tín dụng xanh và tăng thị phần tín dụng xanh.

Tuy nhiên, thị trường tài chính khí hậu Việt Nam vẫn bị đánh giá là còn ở giai đoạn sơ khai và nhiều ngân hàng thương mại hiện đang xem xét cách tiếp cận có hệ thống đối với tài chính khí hậu. Nhiều ý kiến cho rằng việc phát triển tín dụng xanh gặp khó khăn do đầu tư vào lĩnh vực xanh có thời gian hoàn vốn dài, chi phí đầu tư lớn, rủi ro cao nên vệc thẩm định khá phức tạp, trong khi nguồn vốn huy động của các ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn.

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu của IFC, Ngân hàng Thế giới, cường độ phát thải các bon của Việt Nam thuộc mức cao nhất thế giới, đứng ngay sau Trung Quốc và Mông Cổ ở khu vực Đông Á va Thái Bình Dương. Giảm phát thải khí nhà kính là một mục tiêu quốc gia nhằm giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời cũng mang lại cơ hội đầu tư khí hậu trị giá 753 tỷ USD cho Việt Nam trong giai đoạn 2016-2030. Các DN vừa và nhỏ cũng đang tìm kiếm tài trợ cho các lĩnh vực có thể giúp DN phát triển bền vững và góp phần giảm phát thải khí nhà kính, bao gồm các dự án năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng hiệu quả và các giải pháp thông minh về khí hậu. Điều này mở ra tiềm năng rất lớn trong việc tài trợ khí hậu cho các ngân hàng. Theo đó, dự báo tín dụng xanh sẽ có sự tăng trưởng đáng kể trong những năm tới.

Tiềm năng trái phiếu xanh

Bên cạnh tín dụng xanh, trái phiếu xanh cũng là một kênh huy động vốn hữu hiệu từ khu vực tư nhân cho các dự án thân thiện với môi trường. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước mới đây cũng đã đưa ra hướng dẫn về phát hành trái phiếu xanh nhằm giúp DN hiểu rõ thông lệ quốc tế và khu vực về cách thức phát hành, quản lý nguồn vốn cho các dự án xanh và công bố thông tin về môi trường và xã hội của DN mình. Ngay sau đó, trong tháng 5/2021, Công ty CP Bất động sản BIM (BIM Land) đã công bố phát hành thành công 200 triệu USD trái phiếu quốc tế niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Singapore. Đáng chú ý, đây là trái phiếu DN xanh đầu tiên của Việt Nam. Theo đó, vốn huy động từ đợt phát hành này sẽ được BIM Land sử dụng để phát triển các dự án bất động sản, trong đó có nhiều dự án xanh, bảo vệ môi trường. Trước đó, BIM Land đã thiết lập hệ thống khung quản lý tài chính xanh với đơn vị tư vấn độc lập là Công ty DNV GL.

Đợt phát hành thành công của BIM Land đã mở ra xu hướng mới về việc phát hành trái phiếu DN để huy động vốn cho các dự án xanh. Qua đó, DN sẽ có thêm kênh huy động vốn cho các dự án đầu tư dài hạn trong lĩnh vực hạ tầng và năng lượng tái tạo mà các định chế tài chính chưa thể đáp ứng hết được bằng các sản phẩm tài chính truyền thống.

Theo thông tin từ Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), hiện Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ ngành liên quan để có kế hoạch phát hành trái phiếu xanh trong năm 2021. Bộ Tài chính cũng đã phối hợp với các nhà tài trợ làm việc với một số DN để xem xét khả năng phát hành trái phiếu xanh trong thời gian tới. Đồng thời tìm kiếm nguồn tài trợ quốc tế để hỗ trợ cho DN trong việc tư vấn, phát hành trái phiếu xanh – yếu tố đóng vai trò quan trọng cho sự thành công của việc phát hành trái phiếu xanh. Theo đó, trong đợt phát hành trái phiếu xanh của BIM Land vừa qua, các ngân hàng tham gia tư vấn, thu xếp phát hành đều là những định chế tài chính lớn như Credit Suisse, Standard Chartered và UBS. Trong đó, Credit Suisse và UBS tư vấn về vấn đề xếp hạng tín nhiệm DN và Standard Chartered tư vấn đề vấn đề trái phiếu.