Cơ quan quản lý Thuế cơ bản kiểm soát được việc xuất hóa đơn đối với việc kinh doanh vàng miếng và kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ. Ảnh: H.Dịu

100% doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc đã sử dụng hoá đơn điện tử

Thông tin về các quy định của pháp luật thuế liên quan đến kinh doanh, chế tác vàng, theo Tổng cục Thuế, đối với doanh nghiệp, căn cứ khoản 3, khoản 4 Điều 3 Thông tư 119/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính, cơ sở kinh doanh có hoạt động mua, bán, chế tác vàng, bạc, đá quý thì cơ sở kinh doanh phải hạch toán riêng hoạt động này để nộp thuế theo phương pháp tính trực tiếp trên thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Đối với cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh, căn cứ Thông tư số 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính về thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thì cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh có hoạt động gia công sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, sản xuất đồ kim hoàn và chi tiết liên quan, bán buôn, bán lẻ đồ kim hoàn và chi tiết liên quan thực hiện quản lý thuế theo một trong hai phương pháp. Theo đó, phương pháp hộ khoán chỉ áp dụng đối với hộ có quy mô nhỏ, không thực hiện chế độ sổ sách, kế toán, hóa đơn và phương pháp hộ kê khai áp dụng đối với hộ quy mô lớn và hộ xác định được doanh thu.

Triển khai Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP và Thông tư số 78/2021/TT-BTC, từ ngày 1/7/2022, hóa đơn điện tử đã được triển khai trên toàn quốc đối với các doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Đến nay, 100% doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh kinh doanh vàng bạc đã sử dụng hoá đơn điện tử. Từ ngày 15/12/2022, ngành Thuế đã chính thức triển khai giải pháp hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử một cách nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, chống thất thu thuế đối với lĩnh vực bán lẻ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, góp phần đẩy mạnh công tác chuyển đổi số.

Theo quy định tại Điều 90 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 của Quốc hội, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn điện tử để giao cho người mua. Đối với việc kinh doanh vàng miếng, chỉ có doanh nghiệp đáp ứng quy mô lớn về nguồn vốn, mạng lưới chi nhánh, được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mới được phép kinh doanh. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sẽ được kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ khi có đăng ký kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ trong Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, có địa điểm, cơ sở vật chất, các trang thiết bị cần thiết phục vụ cho hoạt động mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ.

Theo Tổng cục Thuế, đối với 2 lĩnh vực này thì cơ bản cơ quan quản lý thuế đã kiểm soát được việc xuất hóa đơn. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực gia công vàng bạc, có một số trường hợp người mua hàng gia công, dịch vụ gia công là cá nhân, không lấy hóa đơn dẫn đến việc khó khăn cho cơ quan Thuế trong việc kiểm soát giao dịch. Để kiểm soát được toàn bộ các giao dịch này cần có sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, ban ngành địa phương, trong đó, vai trò của ngân hàng trong việc kiểm soát dòng tiền, vai trò của UBND các tỉnh, thành phố, quận huyện… trong việc chỉ đạo các sở, ban, ngành địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra giám sát là vô cùng quan trọng.

Xử lý các cơ sở kinh doanh vàng không xuất hóa đơn cho người mua

Thời gian qua, ngành Thuế đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đẩy mạnh thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc kiểm soát xuất hoá đơn điện tử trong thực hiện các giao dịch mua, bán vàng. Theo đó, ngành Thuế đã rà soát các cơ sở kinh doanh vàng đủ điều kiện để thực hiện áp dụng giải pháp hóa đơn điện tử có mã của cơ quan Thuế khởi tạo từ máy tính tiền. Đây là giải pháp hoá đơn điện tử có mã của cơ quan Thuế áp dụng riêng cho lĩnh vực bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng; khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ thông qua chương trình hoá đơn may mắn của ngành Thuế; phối hợp với các cơ quan, ban ngành địa phương trong việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các cơ sở kinh doanh bán hàng hóa dịch vụ nhưng không xuất hoá đơn điện tử, trong đó có các cơ sở kinh doanh vàng. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế về việc mua bán hàng hóa phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, qua đó tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh, góp phần bảo vệ quyền lợi cho người mua.

Nhờ những giải pháp nói trên, sau hơn một năm triển khai trên toàn quốc, đã có 53.425 cơ sở kinh doanh áp dụng hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó, 5.835 cơ sở kinh doanh vàng, bạc đã sử dụng trên 1,065 triệu hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Trong thời gian tới, để tiếp tục tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, ban ngành, địa phương trong công tác quản lý thuế đối với lĩnh vực này, ngoài các giải pháp của ngành Thuế, cơ quan Thuế cũng kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan ban, ngành, địa phương triển khai các chuyên đề rà soát, xử lý vi phạm đối với các cơ sở kinh doanh vàng bán hàng không xuất hóa đơn kịp thời cho người mua và tổ chức việc giám sát, kiểm tra việc duy trì, chấp hành của các cơ sở kinh doanh vàng đã áp dụng hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Bên cạnh đó, ngành Thuế cũng đề xuất Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, trình cấp thẩm quyền quy định bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch kinh doanh vàng đồng thời quy định cơ chế kiểm soát các giao dịch này.