Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế GTGT, Luật thuế TTĐB và Luật quản lý thuế đã bổ sung quy định áp thuế GTGT 5% đối với mặt hàng kinh doanh lương thực (gạo) nội địa. (Ảnh: T.HẰNG)

Theo ĐB Đỗ Văn Vẻ, với việc bổ sung quy định các sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường khi bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã ở khâu kinh doanh thương mại không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT; quy định không hoàn thuế cho các cơ sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ có số thuế đầu vào chưa được khấu trừ hết, cơ sở kinh doanh sẽ được chuyển sang khấu trừ vào các kỳ tiếp theo... không những góp phần ngăn chặn gian lận chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT mà còn giảm bớt được chi phí, nhân lực trong quản lý thuế đối với nông sản trong khâu thương mại nội địa (vì không tính thu nộp thuế GTGT tại khâu kinh doanh nội địa nên không phải hoàn thuế khi XK).

Thời gian qua, thông qua công tác quản lý thu đã phát hiện tình trạng doanh nghiệp lợi dụng quy định của pháp luật về thuế để mua nông sản của nông dân (không chịu thuế GTGT), sau đó mua hoá đơn có thuế GTGT để hợp thức hoá đầu vào, qua nhiều khâu trung gian trước khi bán cho cơ sở XK để được hoàn thuế GTGT, chiếm đoạt tiền hoàn thuế.

Để khắc phục tình trạng này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 209/2013/NĐ-CP, trong đó quy định cơ sở kinh doanh không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT đầu ra đối với sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thuỷ sản chưa chế biến hoặc chỉ sơ chế bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã (thực hiện Nghị định này, qua năm 2014 giảm số thuế hoàn khoảng 5.490 tỷ đồng). Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với việc bổ sung đối tượng sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến... không chịu thuế GTGT là hợp lý.

Bên cạnh đó, dự án luật cũng mở rộng miễn thuế GTGT đối với dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật. Theo cơ quan soạn thảo (Bộ Tài chính), quy định này nhằm khuyến khích xã hội hóa, thu hút các nhà đầu tư trong nước, nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc người neo đơn, yếu thế trong xã hội, là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.

Bộ Tài chính cũng đề xuất sửa đổi quy định sản phẩm XK có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên không được hoàn thuế. Vì qua khảo sát thực tế cho thấy, đối với sản phẩm hàng hóa có tổng trị giá tài nguyên khoáng sản cộng với chi phí năng lượng (gồm chi phí điện, xăng, dầu, than) chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên thì cơ bản vẫn là sản phẩm thô, giá trị gia tăng trong nước thấp nên chưa thể là sản phẩm được chế biến sâu trong nước. Việc không cho hoàn thuế mà được kết chuyển sang kỳ tiếp theo nhằm thực hiện chính sách hạn chế XK tài nguyên, khoáng sản thô, khuyến khích chế biến sâu tạo giá trị gia tăng lớn hơn ở trong nước.

Bên cạnh đó, cơ quan Thuế vẫn tiếp tục thực hiện hoàn thuế trước, kiểm tra sau đối với người nộp thuế sản xuất hàng hóa XK không vi phạm pháp luật trong thời gian 2 năm; người nộp thuế không thuộc đối tượng rủi ro cao theo quy định của Luật Quản lý thuế nhằm khuyến khích các doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước, cũng là tạo điều kiện cho DN có vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, một trong những điểm mới trong chính sách thuế GTGT đó là việc bổ sung áp thuế GTGT 5% đối với mặt hàng kinh doanh lương thực (gạo) nội địa. Theo lý giải của Bộ Tài chính, thuế GTGT là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Theo nguyên tắc chung của Luật thuế GTGT, đối với hàng hóa, dịch vụ XK, trong đó có mặt hàng gạo được áp dụng thuế suất thuế GTGT 0% nhằm khuyến khích các doanh nghiệp trong hoạt động XK hàng hóa của Việt Nam vào thị trường thế giới. Đồng thời cũng tạo điều kiện cho DN Việt Nam có thể cạnh tranh được về giá trên thị trường quốc tế. Quy định này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế. Mặt khác, gạo ở khâu sản xuất bán ra thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT và khi bán cho người tiêu dùng thuộc đối tượng chịu thuế suất thuế GTGT 5% là mức thuế ưu đãi so với mức thuế chung của hàng hóa bán ra trong nước.