Sửa nghị định về thủ tục hải quan tạo cơ sở pháp lý xây dựng mô hình hải quan thông minh
	Tập trung nguồn nhân lực, thời gian hoàn thiện dự thảo Nghị định kiểm tra chuyên ngành
	Doanh nghiệp kỳ vọng các mục tiêu cải cách tại nghị định về kiểm tra chuyên ngành

Công chức Hải quan TPHCM kiểm tra hàng hóa nhập khẩu. Ảnh: T.H

Theo Tổng cục Hải quan, tại Nghị định số 08/2015/NĐ-CP quy định một số nội dung liên quan đến Cơ chế một cửa quốc gia (Điều 7, Điều 8). Tuy nhiên, quá trình triển khai đã bộc lộ những tồn tại, chồng chéo, bất cập do việc thực hiện thủ công mang lại từ quy định trong văn bản pháp luật tới công tác phối hợp liên ngành.

Chẳng hạn, còn nhiều yêu cầu về thông tin, chứng từ không cần thiết, chồng chéo giữa các cơ quan; mức độ tiêu chuẩn hóa, đơn giản hóa, hài hòa quy trình thủ tục hành chính còn thấp, thiếu cơ sở pháp lý quy định trách nhiệm của các bộ, ngành trong việc chia sẻ thông tin thực hiện thủ tục hành chính.

Chính vì vậy, ngày 14/11/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 85/2019/NĐ-CP quy định thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, nội dung Nghị định đã bao hàm đầy đủ các quy định liên quan đến việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia.

Nghị định 85/2019/NĐ-CP nhằm thực hiện các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; tạo cơ sở pháp lý thống nhất để thực hiện thủ tục hành chính đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, người và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh trên Cổng thông tin một cửa quốc gia. Thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành trong công tác kiểm tra chuyên ngành trên nền tảng kết nối thông tin qua Cơ chế một cửa quốc gia.

Nghị định 85/2019/NĐ-CP còn tạo cơ sơ pháp lý thống nhất để cải cách toàn diện hoạt động kiểm tra chuyên ngành theo hướng giảm lượng hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành tại khâu thông quan, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, minh bạch hóa công tác kiểm tra chuyên ngành thông qua việc công bố các quy chuẩn, tiêu chuẩn, phương pháp kiểm tra. Đồng thời, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, khắc phục những chồng chéo, xung đột, bất cập tại các văn bản về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, tạo thuận lợi cho hàng hóa xuất khẩu nhập khẩu.

Việc ban hành Nghị định 85/2019/NĐ-CP đã tạo nên đồng bộ, nhất quán về đối tượng, hồ sơ, quy trình khi áp dụng thực hiện trên Cơ chế một cửa quốc gia, tạo cơ sở pháp lý cho việc: triển khai mở rộng Cơ chế một cửa quốc gia; đơn giản hóa, hài hòa hóa, triển khai bằng phương thức điện tử các thủ tục hành chính đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, người và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh thông qua cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN; quản lý và vận hành Cổng Thông tin một cửa quốc gia.

Mặt khác, hiện nay Bộ Tài chính được giao chủ trì xây dựng Nghị định quy định về cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra nhà nước về chất lượng và kiểm tra nhà nước về ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu.

Nghị định này nhằm cải cách toàn diện các quy định về hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu theo hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng quản lý rủi ro, đơn giản hóa, tự động hóa quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu, giảm đầu mối tiếp xúc giữa doanh nghiệp với các cơ quan, tổ chức theo hướng doanh nghiệp chỉ đăng ký kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia, các cơ quan chức năng và tổ chức chứng nhận sự phù hợp kiểm tra thông báo trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia, kết quả đạt yêu cầu thì hàng hóa được thông quan, các cơ quan nhà nước thực hiện thanh tra việc chấp hành pháp luật của các đối tượng tham gia vào quá trình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm, gồm: Các cơ quan kiểm tra, cơ quan Hải quan, tổ chức chứng nhận sự phù hợp.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ, đúng quy định pháp luật đối với hàng hóa nhập khẩu, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, an toàn kinh tế.

Tổ chức lại mô hình hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu theo hướng đơn giản, hiệu quả, phân công trách nhiệm một cách hợp lý, rõ ràng, minh bạch giữa các bên tham gia (các bộ quản lý ngành, lĩnh vực, cơ quan hải quan, các tổ chức đánh giá sự phù hợp được chỉ định)…

Với những quy định cụ thể về kiểm tra chuyên ngành và Cơ chế một cửa quốc gia tại Nghị định 85/2019/NĐ-CP cũng như định hướng tại dự thảo Nghị định quy định về cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra nhà nước về chất lượng và kiểm tra nhà nước về ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu, do vậy, để thống nhất, cần sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 33 Nghị định 08/2015/NĐ-CP.

Theo đó, Tổng cục Hải quan đang đề xuất bãi bỏ khái niệm về “Kiểm tra chuyên ngành” và “Cổng thông tin một cửa quốc gia” tại khoản 6 và khoản 7 Điều 3 và bãi bỏ Điều 7 quy định thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, Điều 8 quy định trách nhiệm của các bộ, ngành trong thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia tại Nghị định số 08/2015/NĐ-CP.

Đồng thời sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Điều 33 như cơ quan, tổ chức kiểm tra chuyên ngành thực hiện kiểm tra, thông báo kết quả kiểm tra và cập nhật trên Cổng thông tin một cửa quốc gia trong thời hạn theo quy định của pháp luật về kiểm tra chuyên ngành.