Sự kiện nâng cấp Trung tâm PTPL hàng hóa XNK thành Cục Kiểm định Hải quan thực hiện chức năng tham mưu, giúp Tổng cục Hải quan quản lý, chỉ đạo và hướng dẫn các đơn vị trong nghiệp vụ kiểm tra, xác định và phân loại hàng hóa XNK, kiểm tra chuyên ngành. Ông nhận định thế nào về nhiệm vụ được giao của đơn vị trong thời gian tới?

Phải nói rằng, Đề án phát triển Trung tâm PTPL hàng hoá XNK thành Cục Kiểm định Hải quan là bước tiến mạnh để đơn vị có tư cách pháp nhân cao hơn, tham gia có hiệu quả hơn trong công tác PTPL và kiểm soát chất lượng hàng hóa XNK. Tôi cho rằng, trong bối cảnh ngành Hải quan đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm 50% thời gian thông quan hàng hoá XNK theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Hải quan nói chung, Trung tâm PTPL hàng hoá XNK nói riêng rất nặng nề, đòi hỏi mỗi CBCC phải nỗ lực hết mình cùng toàn Ngành hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Cục Kiểm định Hải quan sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị Hải quan địa phương, trực tiếp chỉ đạo kiểm tra bản chất hàng hóa và xác định mã số hàng hóa XNK tạo điều kiện thuận lợi cho DN trong việc giảm chi phí đi lại, thời gian thông quan hàng hóa. Cục Kiểm định Hải quan sẽ đảm bảo khắc phục những hạn chế về công tác PTPL hàng hóa trong thời gian vừa qua. Trong đó, giảm thiểu thời gian ban hành thông báo kết quả phân loại. Cụ thể, trước đây cần phải qua 2 đơn vị cùng thực hiện (Trung tâm ban hành thông báo kết quả phân tích và chuyển Cục Thuế XNK tham mưu Lãnh đạo Tổng cục ban hành thông báo kết quả phân loại) nhưng khi có Cục Kiểm định Hải quan sẽ giúp công tác này đưa về một mối, một đơn vị thực hiện tham mưu. Điều này sẽ giúp vừa tiết kiệm được nguồn nhân lực, thời gian nhưng vẫn đạt hiệu quả, chính xác và chất lượng cao.

Nhiệm vụ mới của Cục Kiểm định Hải quan là tham gia trực tiếp công tác kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm ngay tại cửa khẩu. Hiện nay thời gian thực hiện kiểm tra chuyên ngành chiếm tới 70% thời gian thông quan hàng hóa, do các địa điểm kiểm tra, thủ tục kiểm tra còn nhiều bất cập. Việc cơ quan Hải quan tham gia làm đầu mối, trực tiếp thực hiện kiểm tra chuyên ngành sẽ góp phần giảm tải đáng kể cho thời gian thông quan hàng hóa.

Chúng tôi nhận thức rõ và quán triệt sâu rộng đến toàn thể CBCC về tầm quan trọng của những nhiệm vụ này.

Với nhiệm vụ này, đơn vị cần phải làm gì để đáp ứng nhiệm vụ được giao, thưa ông?

Xác định công tác PTPL không thể thiếu trong hoạt động hải quan hiện đại. Do đó, để đáp ứng nhiệm vụ được giao, trước hết, đơn vị sẽ từng bước rà soát, đánh giá và sắp xếp lại bộ máy tổ chức toàn Trung tâm hiện nay theo hướng quản lý tập trung cao hơn, phân cấp và mở rộng hoạt động xuống đến tận các Chi cục lớn, hoặc cửa khẩu có yêu cầu liên quan đến công tác PTPL hàng hoá XNK và kiểm soát chất lượng hàng hóa.

Cụ thể, tới đây, chúng tôi sẽ tiếp tục củng cố lực lượng cán bộ lãnh đạo, chuyên viên phân tích; kiện toàn bộ máy tổ chức của đơn vị và các chi nhánh (Cục Kiểm định Hải quan và các chi cục trong thời gian tới), tăng cường hợp tác quốc tế, trước mắt là đối với các đồng nghiệp hải quan các nước ASEAN. Trong đó, củng cố và mở rộng áp dụng các tiêu chí của Hệ thống quy trình quản lý chất lượng ISO/IEC 17025 (các phòng thí nghiệm đạt chuẩn Vilas), để đảm bảo kết quả phân tích chính xác và có độ tin cậy cao, tiến tới mục tiêu thực hiện các thỏa thuận công nhận lẫn nhau trên phạm vi quốc tế.

Xác định rằng, lực lượng, năng lực và kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ là yếu tố then chốt để đơn vị hoàn thành nhiệm vụ được giao, nên chúng tôi sẽ chủ động phối hợp với các đơn vị trong và ngoài ngành Tài chính, hợp tác với các đơn vị hải quan quốc tế trong công tác quản lý Nhà nước về hải quan, cơ quan quản lý Nhà nước của các nước cho mục đích bảo vệ lợi ích quốc gia và cộng đồng.

Hoạt động PTPL của cơ quan Hải quan xử lý trên 100.000 mẫu mỗi năm

Tuy nhiên, hiện vấn đề gửi mẫu phân tích, xác định mã số hàng hóa cho DN vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập. Do vậy, để tránh việc “vừa đá bóng, vừa thổi còi”, theo ông cần phải hạn chế vấn đề này như thế nào?

Phải nói rằng, trong những năm qua đã phát sinh một số vấn đề như: Cách thống nhất kết quả PTPL, thời gian PTPL còn kéo dài, cũng có những nguyên nhân khách quan như liên quan đến việc lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển chưa đúng quy định. Tuy nhiên, những vấn đề này phát sinh thường do việc áp dụng các văn bản hướng dẫn phân loại, biểu thuế, văn bản quy phạm pháp luật tại các thời điểm có hiệu lực khác nhau, chú giải HS có các phiên bản khác nhau. DN chưa nắm bắt được đầy đủ thông tin hướng dẫn, hiệu lực và thời hiệu của các văn bản kết quả PTPL nên vẫn có việc áp dụng chưa thống nhất. Nhằm tìm giải pháp đồng thuận, chúng tôi đã chủ động phối hợp với các đơn vị chức năng cùng với Hải quan địa phương, làm việc trực tiếp với các DN để trao đổi, giải thích, chứng minh, khảo sát thực tế quy trình sử dụng và đề nghị cung cấp thông tin liên quan đến hàng hóa để làm rõ bản chất, mục đích sử dụng theo tiêu chí phân loại của biểu thuế. Điều đó đã, đang và sẽ tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa DN và Hải quan, đảm bảo DN chấp hành tốt pháp luật và nghĩa vụ thuế.

Chúng tôi đã phối hợp với Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam để phổ biến hướng dẫn lấy mẫu PTPL, phối hợp với các đơn vị Hải quan địa phương hướng dẫn trực tiếp lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển đối với một số hàng hóa thực tế NK. Chúng tôi đang xây dựng phương án phòng thí nghiệm di động để có thể đáp ứng ngay tại chỗ theo yêu cầu cấp thiết của các đơn vị Hải quan địa phương, nhất là các đơn vị Hải quan cửa khẩu trong thời gian tới. Về lâu dài chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng một số đơn vị PTPL tại một số đơn vị Hải quan địa phương có số lượng yêu cầu PTPL nhiều và cần tăng cường kiểm soát chất lượng hàng hóa XNK, nhất là mặt hàng rau củ quả, thực phẩm cho mục đích kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm.

Xin cảm ơn ông!