Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Đức Minh

Tạo điều kiện tốt nhất cho DNNN phát triển

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước là xây dựng nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ với nhiều doanh nghiệp trong nước lớn mạnh. Nhưng hiện nay, doanh nghiệp FDI đang chiếm lĩnh khoảng 73-75% kim ngạch xuất khẩu, nên các doanh nghiệp Việt Nam phải lớn mạnh lên, nhất là DNNN phải tạo ra đột phá để phát triển, đi vào những lĩnh vực khó, lĩnh vực sáng tạo.

Để có được điều này thì chính sách pháp luật phải tạo được những điều kiện tốt nhất thúc đẩy DNNN phát triển, tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, thực tế hiện nay cho thấy, DNNN còn gặp nhiều khó khăn hơn doanh nghiệp tư nhân trong vấn đề đổi mới công nghệ do chịu nhiều quy định liên quan đến công tác lập dự án đầu tư, phê duyệt, đấu thầu... Hơn nữa, cơ chế quản lý của nhiều DNNN còn nhiều tầng nấc, công tác phân bổ, bố trí cán bộ còn khó khăn…

Vì thế, thực hiện Nghị quyết số 129/2024/QH15 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, Bộ Tài chính xây dựng dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, thay thế Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69) trên cơ sở tổng kết, đánh giá thi hành Luật số 69 thời gian qua.

Dự thảo Luật đang được Bộ Tài chính gửi lấy ý kiến các bộ, ban ngành, doanh nghiệp và các tổ chức có liên quan trước khi gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Tại Kỳ họp thứ 8 vào tháng 10 tới đây, dự thảo Luật sẽ trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ nhất, thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025) và dự kiến Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ, đây là Luật rất quan trọng tác động đến các DNNN, trong đó có các DN quốc phòng. Vì vậy, việc lấy ý kiến một cách rộng rãi, đóng góp thiết thực sẽ giúp việc hoàn chỉnh dự thảo Luật vừa sát thực tiễn vừa tạo đà phát triển trong tương lai.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ Tài chính nhận thấy nhiều ý kiến phản hồi của doanh nghiệp cho rằng dự thảo Luật chưa toàn diện, còn chồng chéo, trong khi chủ trương của Đảng và Nhà nước là các doanh nghiệp hoàn toàn bình đẳng trước pháp luật, không có sự thiên vị giữa các loại hình doanh nghiệp.

“Các cơ chế, chính sách phải đảm bảo khi một đồng vốn Nhà nước bỏ vào doanh nghiệp thì được tạo điều kiện cho chủ doanh nghiệp sử dụng, nhưng phải bảo toàn, phát triển nguồn vốn, tạo ra được công ăn việc làm, tạo ra lợi nhuận, thực hiện nộp ngân sách cho nhà nước. Qua đó giúp các DNNN ngày một lớn mạnh, làm ăn hiệu quả”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu, việc rà soát lại hệ thống pháp luật, các cơ chế chính sách về DNNN, đặc biệt là cơ chế liên quan đến quản lý vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp cũng như cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN là hết sức cấp bách và cần thiết.

“Các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường luôn cạnh tranh bình đẳng, cùng một cuộc chơi, tuy nhiên các DNNN lại có rất nhiều quy định ràng buộc, nên cần nâng cấp, đổi mới cũng như hiện đại hóa các công cụ quản trị doanh nghiệp”, ông Lê Quang Mạnh nêu.

Cần phù hợp đặc thù doanh nghiệp quốc phòng

Về phía các doanh nghiệp ngành Quốc phòng, Thượng tướng Vũ Hải Sản, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, dự thảo Luật đã kế thừa những thuận lợi cơ bản, khắc phục khó khăn sau 10 năm thực hiện Luật số 69. Trong đó nhiều chính sách tạo ra sự thay đổi, tiến độ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời tạo động lực để doanh nghiệp phát triển.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho hay, Bộ đang xây dựng đề án sắp xếp lại doanh nghiệp quân đội giai đoạn 2021-2025, với dự kiến doanh nghiệp quốc phòng đã giảm từ 104 doanh nghiệp còn 54 doanh nghiệp 100% vốn nhà nước. Trong số này có khoảng 40 doanh nghiệp trực tiếp thực hiện nhiệm vụ quân sự quốc phòng, còn lại là các doanh nghiệp kinh tế kết hợp với quốc phòng…

Trên cơ sở các nhóm chính sách đã được đề ra, đại diện nhiều tập đoàn, tổng công ty trong lĩnh vực Quốc phòng đều đánh giá cao những sửa đổi của dự thảo Luật, tuy nhiên, do lĩnh vực quốc phòng, quân đội có đặc thù riêng nên các doanh nghiệp đề nghị ban soạn thảo lưu tâm để các chính sách vừa bảo đảm quy định về quản lý sử dụng vốn tại doanh nghiệp, vừa đáp ứng yêu cầu, phù hợp hoạt động thực tiễn của quân đội, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng an ninh.