UKVFTA giúp ngành thủy sản tăng sức cạnh tranh tại thị trường Anh. Ảnh: Nguyễn Hiền

Lợi thế cạnh tranh

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, lợi thế mà UKVFTA mang lại đó là những mặt hàng chính của ngành hàng thủy sản được hưởng thuế nhập khẩu vào Anh về 0%. Đặc biệt là mặt hàng chủ lực như tôm, cá tra. Hiện nay mặt hàng tôm đang chiếm 70% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Anh và tiếp theo là mặt hàng cá tra, chiếm 20%.

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, đây là một con số rất ấn tượng. Bởi vì nếu như nhìn vào thị trường đơn lẻ thì Anh đang là thị trường đứng thứ sáu của thủy sản Việt Nam. Mặc dù chưa vào câu lạc bộ tỷ USD nhưng sau 9 tháng, tăng trưởng thủy sản vào Anh ở mức khoảng 8% so với cùng kỳ, cao hơn bình quân các thị trường khác. Đây là nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, nhưng đồng thời cũng nhờ tác động tích cực từ Hiệp định UKVFTA, mà chủ yếu là nhờ thuế.

Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Anh đang có lợi thế cạnh tranh hơn so với những thị trường khác, bởi các thị trường như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan... đều chưa có FTA với Vương quốc Anh, song, đại diện VASEP cho rằng để tận dụng được tốt hơn những ưu đãi thuế quan từ Hiệp định này, doanh nghiệp cần sẵn sàng và chủ động nguồn nguyên liệu. Cùng đó, chú trọng nâng cao chất lượng, năng lực cung ứng để gia tăng thêm thị phần tại thị trường này.

Chia sẻ về cách tiếp cận và tìm kiếm thông tin thị trường này, ông Nguyễn Hoài Nam cho biết, thuận lợi đầu tiên là những cập nhật, nhận thức, quy định tối thiểu liên quan đến thị trường Anh không khác biệt nhiều so với thị trường EU. Đó là những quy định cơ bản về an toàn thực phẩm, về truy xuất nguồn gốc, thực hiện các trách nhiệm liên quan đến xã hội hoặc trách nhiệm về nguồn lợi... vẫn cơ bản giữ nguyên so với thời điểm Anh vẫn thuộc Liên minh châu Âu. Doanh nghiệp đã có nhiều năm làm ăn trao đổi thương mại để đáp ứng được yêu cầu của châu Âu, tương đối hiểu về thị trường này để chủ động kế hoạch nuôi trồng, khai thác, xuất khẩu.

Bên cạnh đó, thời gian qua VASEP đã có thường xuyên hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thủy sản gia tăng thêm thị phần ở khu vực này. Đầu tiên là thường xuyên cập nhật các thông tin liên quan đến quy định về IUU (kiểm soát khai thác bất hợp pháp). Bởi nếu như doanh nghiệp Việt Nam không kịp thời cập nhật những điều chỉnh tại thị trường thì có thể gặp bất lợi khi xuất sang thị trường thị trường thị trường Anh, cũng như châu Âu.

Đồng thời, đăng tải những thông tin thị trường trên Cổng thông tin điện tử của hiệp hội để doanh nghiệp thủy sản cả nước truy cập, tìm hiểu thông tin quy định của thị trường nhập khẩu, trong đó, có thị trường Anh.

Đặc biệt, VASEP có mối quan hệ với Seafish (Liên đoàn thủy sản của Anh quốc), có chức năng tương tự như với VASEP. Seafish thường xuyên có những hỗ trợ rất lớn cho ngành thủy sản, bao gồm cả đến tận người tiêu dùng. Bên cạnh kênh chính thống của Chính phủ Anh, seafish.com.org là một kênh hữu ích để doanh nghiệp có thêm nhiều thông tin về cả xu hướng tiêu dùng để có định hướng về mặt hàng.

Tăng dư địa sức mạnh từ cơ chế hỗ trợ

Để nâng cao hiệu quả của chiến lược cũng như là cách tìm kiếm thông tin thị trường, đại diện VASEP cho rằng cần sự đồng hành, hỗ trợ từ các chính sách của Chính phủ, các bộ ngành.

“Hiệp định là một điều kiện cần, điều kiện đủ chính là các quá trình nội luật và cải cách thủ tục hành chính và quy định hành chính sẽ làm cho doanh nghiệp Việt có thêm năng lực cạnh tranh”, ông Nam cho hay và cho biết thêm, năng lực cạnh tranh được tạo nên từ vốn, từ các quy định giúp cho doanh nghiệp có nhiều dư địa sức mạnh hơn để thực hiện các đơn hàng hoặc cung cấp các đơn hàng khó hơn hoặc đơn hàng lớn hơn.

Để khai thác tốt hơn nữa thị trường Anh, ông Vũ Việt Thành, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho rằng, đầu tiên doanh nghiệp cần phải tra cứu, tìm hiểu kỹ lưỡng thông tin về thị trường. Trong đó, một số nguồn thông tin minh bạch, hữu ích cho doanh nghiệp Việt Nam là hệ thống dữ liệu về thương mại, hệ thống dữ liệu về doanh nghiệp và đóng thuế… của Chính phủ Anh thông qua các nền tảng của Bộ Kinh doanh và Thương mại Anh (gov.uk) và công cụ tra cứu bản đồ thương mại ITC; cũng như thông tin về thị trường thông qua Cổng thông tin các Hiệp định thương mại tự do FTA của Bộ Công Thương, trang thông tin điện tử kết nối doanh nghiệp Việt Nam với nhà phân phối nước ngoài.

Bên cạnh đó, để nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quy trình sản xuất, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm; đồng thời tăng cường áp dụng khoa học công nghệ, phát triển các hệ thống sản xuất, chế biến sâu để tăng sức cạnh tranh của hàng hóa trên một trong những thị trường tiêu thụ lớn hàng đầu thế giới. Đồng thời, doanh nghiệp cũng lưu ý thẩm định kỹ lưỡng thông tin doanh nghiệp, đối tác trước khi ký kết hợp đồng hay làm ăn kinh doanh.