Giá xăng dầu trong nước chịu ảnh hưởng bởi diễn biến giá xăng dầu thế giới. Ảnh: Thu Dịu

Phối hợp hiệu quả trong điều hành giá

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, nhìn chung trong quý 1/2024, giá cả thị trường trong nước cơ bản ổn định, diễn biến theo đúng với kịch bản điều hành giá của Ban Chỉ đạo điều hành giá đã đề ra. Trong đó, giá cả một số mặt hàng, dịch vụ thiết yếu như giá xăng dầu, giá điện, giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục… vẫn được thực hiện theo đúng chỉ đạo của Chính phủ.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, ông Phạm Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân quý 1/2024 tăng 3,77% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, CPI trong tháng 3 lại giảm 0,23% so với tháng 2/2024. Về ý kiến giá các mặt hàng cơ bản có xu hướng tăng, ông Phạm Văn Bình lý giải, trong tháng 3 vừa qua, giá lương thực và thực phẩm lại là một trong những nhóm có xu hướng giảm giá tương đối lớn, còn giá xăng dầu trong nước chịu ảnh hưởng diễn biến giá xăng dầu thế giới…

Vì thế, trong điều hành, đại diện Cục Quản lý giá nêu rõ, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan, như phối hợp với Bộ Công Thương trong quản lý giá xăng dầu, để đạt kết quả điều hành cao nhất.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Thống kê giá (Tổng cục Thống kê) nhận định, giá nguyên vật liệu đầu vào trên thế giới đang ở mức cao trong khi tình hình kinh tế, chính trị trên thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp cũng tạo nên những thách thức không nhỏ tới điều hành lạm phát tại Việt Nam. Hơn nữa, Việt Nam là nước nhập khẩu nhiều nguyên liệu phục vụ sản xuất nên biến động của giá hàng hóa trên thế giới sẽ ảnh hưởng đến chi phí, giá thành, tạo áp lực cho sản xuất của doanh nghiệp và từ đó đẩy giá hàng hóa tiêu dùng trong nước tăng lên.

Ngoài ra, các chuyên gia dự báo, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có thể tiếp tục tăng giá điện để đảm bảo biến động tăng chi phí đầu vào sản xuất điện. Áp lực về giá năng lượng, trong đó có giá điện sẽ tác động mạnh đến CPI, chỉ số giá điện tăng 10% có thể làm CPI tăng 0,33 điểm %. Cùng với đó, áp lực tỷ giá USD dâng cao đang hiện hữu cũng sẽ mang lại nhiều tác động đến sản xuất kinh doanh và công tác điều hành giá. Không những thế, hiện rủi ro từ biến động giá xăng dầu, lương thực, chất bán dẫn, chi phí vận chuyển đường biển, hàng không… thế giới cũng tạo thành một loạt tác động lên lạm phát.

Giữ trong tầm kiểm soát

Chuyên gia kinh tế, TS. Đinh Trọng Thịnh dự báo, khả năng kiểm soát lạm phát năm 2024 theo mục tiêu đề ra là khả thi, nhưng không được chủ quan vì các áp lực lạm phát còn rất lớn.

Còn theo PGS.TS. Phan Thế Công, Trưởng Khoa Kinh tế (trường Đại học Thương mại), nếu việc điều chỉnh giá được thực hiện trong nửa cuối năm 2024 với mức điều chỉnh không quá lớn, mục tiêu kiểm soát lạm phát khoảng 4-4,5% Quốc hội đề ra là hoàn toàn khả thi. Vì thế, PGS.TS. Phan Thế Công khuyến nghị cần thực hiện chính sách tài khóa hợp lý để vừa thúc đẩy kinh tế, vừa đảm bảo giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an toàn tài chính quốc gia; đồng thời cần theo dõi sát các diễn biến cung cầu hàng hóa, giá cả thị trường, chủ động và linh hoạt các biện pháp điều tiết cung cầu và bình ổn thị trường phù hợp…

Từ góc độ cơ quan quản lý, ông Phạm Văn Bình nhấn mạnh, trong các tháng còn lại của năm 2024, Bộ Tài chính với vai trò là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo điều hành giá sẽ thường xuyên theo dõi sát diễn biến thị trường, làm đầu mối với các bộ, ngành khác để kịp thời báo cáo Chính phủ những “bước đi” và giải pháp điều hành cụ thể để đảm bảo CPI theo đúng mục tiêu đề ra. Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá khẳng định, đến nay, mục tiêu CPI cả năm vẫn đang trong tầm kiểm soát của các cơ quan điều hành.

Ngoài ra, theo báo cáo của Bộ Tài chính, Bộ đã chuẩn bị tốt phương án điều hành giá các mặt hàng Nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường; các bộ, ngành, địa phương cần chủ động trong việc tính toán, sớm chuẩn bị các phương án giá, lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng để tránh bị động trong triển khai chính sách; phối hợp với Tổng cục Thống kê đánh giá tác động đến CPI để từ đó thực hiện điều chỉnh giá các mặt hàng Nhà nước quản lý theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định mức độ, thời điểm điều chỉnh phù hợp với diễn biến, mặt bằng giá thị trường, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát.

Bộ Tài chính cũng cho biết sẽ chủ động dự báo và có phương án bảo đảm cân đối cung cầu, nhất là trong các thời điểm thị trường có nhu cầu tăng cao đối với các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, vật liệu xây dựng, lương thực, thịt lợn và các mặt hàng thực phẩm tươi sống khác, vật tư nông nghiệp, dịch vụ vận tải... không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến.