EVFTA-sức bật thương mại Việt Nam-EU hậu đại dịch

Ông Lê Anh Tuấn

Từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực đến nay, XK hàng hoá của Hapro vào thị trường EU có tiến triển như thế nào, thưa ông?

Hapro là 1 DN XNK lớn. Mỗi năm, Hapro XK trên 100 triệu USD vào thị trường trên 80 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Đối với Hapro, từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, các giao dịch rất thuận lợi nhờ những ưu đãi về thuế quan. Điều này giúp hàng hoá của DN Việt Nam cạnh tranh hơn tại thị trường châu Âu. Kim ngạch XK ở khu vực này đã tăng lên rõ rệt.

Bối cảnh dịch bệnh đã và đang gây ra những khó khăn ra sao cho DN trong tận dụng EVFTA để thúc đẩy XK hàng hoá vào thị trường EU nói riêng cũng như nhiều thị trường khác, thưa ông?

Trong điều kiện bình thường, trao đổi thương mại giữa Việt Nam-EU mang lại hiệu quả kinh tế rất tốt, song dịch bệnh đã gây ra tác động nhiều phía. Gần đây nhất là tác động của đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó có vận tải. Cước vận tải đã tăng lên rất nhiều lần. Bên cạnh đó, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn như: Nguồn cung lao động không đảm bảo, giãn cách xã hội, sản xuất “3 tại chỗ”… Tất các các yếu tố này tác động tới vấn đề cung ứng, XNK hàng hoá. Đáng chú ý, hiện nay Việt Nam và một số nước lại đang rơi vào tình trạng chi phí lao động, chi phí sản xuất đều cao dẫn tới giá thành sản phẩm cao, trong khi nhu cầu bạn hàng tại các thị trường lại khá ít.

Không ít DN cho rằng, tìm kiếm bạn hàng XK là một trong những khó khăn lớn nhất mà DN phải đối mặt trong bối cảnh dịch bệnh thời gian qua cũng như thời gian tới. Đối với Hapro thì sao, thưa ông?

Trong XK quan trọng nhất vẫn là tìm kiếm khách hàng ở thị trường nước ngoài. Đó là điều nhiều DN không thực hiện được, nhất là trong vòng 2 năm gần đây, DN không thể có những chuyến công tác nước ngoài, xúc tiến thương mại tại các hội chợ quốc tế. Tuy nhiên, Hapro có các kênh quan hệ rất tốt với những tổ chức thương mại nước ngoài. Sự hỗ trợ của các đại sứ, đại diện thương mại Việt Nam tại nước ngoài đã tạo điều kiện giúp đỡ Hapro trong các vấn đề kết nối với bạn hàng, với khách hàng và tìm kiếm khách hàng mới.

Trên cơ sở đã có bước đầu tận dụng tốt EVFTA, tăng trưởng XK thành công vào EU, ông có thể chia sẻ đâu là điểm mấu chốt giúp DN đẩy mạnh tận dụng Hiệp định này thời gian tới?

Khi Hiệp định EVFTA ra đời, các DN thường ví đó là Chính phủ đã xây dựng một “con đường cao tốc” cho DN Việt Nam đến với thị trường châu Âu. Qua sự ví von đó tưởng rằng Hiệp định EVFTA rất thuận lợi nhưng thực tế EVFTA không thuận lợi với tất cả các DN và với tất cả hàng hoá. Điều quan trọng là DN phải chuẩn bị hành trang cho mình như thế nào. Hiểu đơn giản là muốn đi lên đường cao tốc, DN không thể dùng phương tiện thô sơ và hàng hoá phải đảm bảo “visa” để được xâm nhập vào thị trường EU. Nói cách khác là hàng hoá phải đảm bảo chất lượng để xâm nhập thị trường.

Ông có kiến nghị, đề xuất gì trong thời gian tới hỗ trợ DN giải quyết các khó khăn, giúp DN thúc đẩy XK hàng hoá mạnh mẽ hơn sang thị trường EU nói riêng, các thị trường khác nói chung?

Thực tế trong thời gian gần đây, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và các tỉnh cũng đang tập trung vào tháo gỡ khó khăn cho DN. DN mong muốn nhiều nhất là được tháo gỡ về mặt hành chính, nhất là trong lưu thông, đi lại. Làm sao để thực thi quy định thống nhất, đặc biệt trong lưu thông giúp di chuyển dễ dàng từ địa điểm này sang địa điểm khác.

Gần đây, Hapro đã xuống Nam Định để lo XK một lô hàng quế. Tuy nhiên, dù nhân viên Hapro đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin, là người từ vùng xanh đi đến nhưng Nam Định vẫn yêu cầu cách ly, điều này rất bất lợi cho DN. Cần tháo gỡ những vấn đề như thế và cần đưa ra chính sách chung để áp dụng cho tất cả tỉnh, khu vực. Ví dụ, vùng xanh áp dụng chung 1 chính sách, vùng vàng áp dụng chung 1 chính sách… Có như vậy, DN mới có thể chủ động trong lưu thông, đi lại.

Xin cảm ơn ông!