Nhiều DN kiến nghị nên dừng tiến hành khai báo thủ tục trên hồ sơ giấy.

Tiết kiệm 60.000 USD/tháng

Công ty TNHH SITC Việt Nam tham gia triển khai NSW từ những ngày đầu thí điểm với các thủ tục xuất nhập cảnh (XNC) tàu biển và sau này là thủ tục chuyển cảng. Tàu của DN chủ yếu xuất cảnh (XC) đi các cảng biển của Trung Quốc, Hàn Quốc và Thái Lan và NC tại cảng Hải Phòng.

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Phạm Chí Thành, Trưởng Bộ phận đại lý của Công ty cho biết, trung bình mỗi tuần, DN có 9 chuyến tàu XNC. Số bộ hồ sơ thực hiện khai báo cho cả thủ tục XC và NC là 18 bộ. Với cách khai báo truyền thống, để làm thủ tục XNC cho một tàu, thông thường một nhân viên của Công ty sẽ mất thời gian chạy đi chạy lại trong một ngày.

Ví dụ, mỗi lần làm thủ tục NC, DN phải chờ tàu cập cảng, đem giấy tờ cần thiết ra tàu đóng dấu xác nhận và lấy chữ ký của thuyền trưởng, sau đó quay về trình cho các cơ quan liên quan như Cảng vụ, Hải quan, Biên phòng, Kiểm dịch rồi tàu mới được NC và được phép giải phóng hàng hóa. Thời gian tàu đã cập cảng và “nằm không” chờ thủ tục như vậy khá lâu khoảng 2 tiếng. Đối với một tàu khi triển khai cả hai thủ tục XNC, khoảng thời gian lãng phí tổng cộng khoảng 4 tiếng.

Ông Thành cho rằng, tổng quá trình làm thủ tục XNC cho một tàu mất nguyên ngày và đặc biệt thời gian nhàn rỗi của tàu tới 4 tiếng như trên là quá lâu, gây nhiều lãng phí. Đó là chưa kể, lượng giấy tờ phải nộp cho cơ quan chức năng khá nhiều, lên tới 13-14 loại, còn loại phải trình cũng tới 20 loại.

Chỉ cần có bất kỳ sai sót nào, nhân viên của DN sẽ phải chạy đi chạy lại nhiều lần để hoàn thiện, thậm chí có lúc còn phải huy động 2-3 nhân viên để làm thủ tục cho một tàu. Khoảng cách từ trụ sở DN ra cảng khoảng 20km, nhiều khi tắc đường nhân viên di chuyển mất tới 3-4 tiếng. Do vậy, cách khai báo theo kiểu truyền thống gây nhiều mệt mỏi, tốn kém.

Theo ông Thành, với việc triển khai NSW, những khó khăn này đã phần nào được tháo gỡ. Bởi mọi khai báo hồ sơ được thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia gửi trước tới các cơ quan chức năng nên thủ tục NXC có thể được triển khai ngay và DN nhanh chóng tiến hành bốc dỡ hàng xuống hoặc sắp xếp hàng hóa lên tàu.

“Nhanh gọn về thủ tục, khi triển khai NSW, DN tiết kiệm được 4 tiếng thời gian lãng phí tàu “nằm không” so với cách khai báo truyền thống. Nếu tính cụ thể, chi phí thuê tàu là 10.000 USD/ngày. Mỗi tàu tiết kiệm 4 tiếng, tổng số 9 tàu một tuần DN sẽ tiết kiệm được 36 tiếng, nghĩa là 1,5 ngày.

Như vậy, tổng số tiền tiết kiệm được từ việc thủ tục nhanh chóng hơn khoảng 15.000 USD/tuần, cả tháng sẽ khoảng 60.000 USD. Đó là chưa kể, khi mọi thủ tục nhanh chóng, tàu không chỉ chạy đúng lộ trình mà còn có thể quay vòng nhanh hơn hoặc chạy được thêm cảng mới khiến tăng thêm thu nhập”, ông Thành nhấn mạnh.

Kiến nghị tiến tới bỏ hồ sơ giấy

Công ty CP Vận tải và Thuê tàu Đà Nẵng cũng là DN tham gia triển khai NSW từ những ngày đầu thí điểm. Ông Nguyễn Hữu Vinh, đại lý viên của DN cho biết, DN NC tại cảng Đà Nẵng và XC đi nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan…

Với tần suất làm thủ tục XNC chỉ khoảng 1-2 tàu/tuần nhưng việc triển khai NSW so với cách làm truyền thống cũng đem lại những lợi ích nhất định cho DN. Tuy nhiên, DN nhận thấy điểm vướng mắc hiện nay là DN vẫn phải tiến hành song song cả khai báo trên Cổng thông tin một cửa quốc gia và cả khai hồ sơ giấy theo cách làm truyền thống.

Mặc dù biết rằng đây là yêu cầu cần thiết trong giai đoạn đầu của quá trình cải cách nhưng các DN đều cho rằng, điều này khiến DN tốn khá nhiều công sức. “Trên thực tế, việc tiến hành song song chỉ phù hợp ở giai đoạn đầu thí điểm khi DN còn bỡ ngỡ và gặp nhiều sai sót. Đến nay, khi DN đã thành thục triển khai NSW thì DN mong muốn cơ quan chức năng xem xét dừng tiến hành khai báo hồ sơ giấy”, ông Vinh nói.

Quá trình trao đổi với đại diện một số DN, phóng viên Báo Hải quan nhận thấy, kiến nghị bỏ khai báo hồ sơ giấy, chỉ triển khai khai báo trên Cổng thông tin một cửa quốc gia là quan điểm của khá nhiều DN hiện nay. Bên cạnh đó, một trong những vấn đề DN băn khoăn nữa là đến nay vẫn chưa có quy định chính thức về thời gian khai báo thông tin trên hệ thống Cổng thông tin một cửa quốc gia.

Thông thường, trước đây theo quy định của cơ quan Hải quan, DN phải tiến hành khai báo hồ sơ trước 12 tiếng khi tàu cập cảng, còn đối với Cảng vụ yêu cầu là trước 8 tiếng khi tàu cập cảng. Cơ quan Biên phòng hoặc Y tế quy định trước khoảng 2 tiếng. DN vẫn sử dụng các “mốc” thời gian này để yêu cầu phía đối tác cung cấp thông tin nhằm đảm bảo khai báo đúng thời hạn.

Tuy nhiên, việc này cũng gặp phải nhiều khó khăn. Theo ông Thành, nhiều mặt hàng vận chuyển từ các cảng biển của Trung Quốc về cảng Hải Phòng chỉ mất 6 tiếng. Do đó, khi DN yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin để khai Bản kê khai hàng hóa trước 12 tiếng, đối tác thường không đáp ứng nổi bởi lúc đó ở phía cảng của Trung Quốc, hàng còn chưa được xếp lên tàu.

Ông Thành kiến nghị, các cơ quan chức năng nên xem xét, thống nhất với nhau để đưa ra một quy định “cứng” về mặt thời gian khai báo. Đối với riêng Công ty SITC, mức thời gian DN có thể đáp ứng được là hoàn thành khai báo hồ sơ 4 tiếng trước khi tàu cập cảng.

Liên quan tới vấn đề này, nhiều DN lại cho rằng, chỉ cần cơ quan chức năng đưa ra quy định, hoàn thành khai báo hồ sơ trước khi tàu cập cảng là được.