Ngành Hải quan: Triển khai nhiều giải pháp chống thất thu qua mã giá
	Chống gian lận xuất xứ - chưa đến hồi kết
	Cần sự phối hợp trong đấu tranh chống hàng giả
	Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam nguy cơ bị EU áp dụng phòng vệ thương mại

Hàng Trung Quốc giả mạo xuất xứ Việt Nam do Hải quan TPHCM bắt giữ đang được Công an mở rộng điều tra. Ảnh: T.H

Chủ động xây dựng biện pháp đấu tranh

Bộ Tài chính đã cụ thể hóa Quyết định của Thủ tướng Chính phủ bằng việc ban hành Quyết định số 1662/QĐ-BTC ngày 27/8/2019 về Kế hoạch triển khai Quyết định nói trên và chỉ đạo các đơn vị lực lượng trong ngành triển khai các giải pháp tổng thể.

Trong đó, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã ban hành các văn bản, chỉ thị hướng dẫn các đơn vị thực hiện đồng bộ các giải pháp chống gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa không đúng quy định, chuyển tải bất hợp pháp và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như: công văn số 5189/TCHQ-GSQL ngày 13/8/2019 về các biện pháp kiểm tra, xác định xuất xứ, chống gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, xâm phạm quyền SHTT, chuyển tải bất hợp pháp; Chỉ thị số 7988/CT-TCHQ ngày 25/12/2019 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan tăng cường thực hiện đồng bộ các giải pháp chống gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa không đúng quy định chuyển tải bất hợp pháp và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Thực hiện tổ chức sắp xếp, đào tạo cán bộ công chức ở khâu thủ tục để tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện các vụ việc gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp để xử lý theo đúng quy định.

Thực hiện thu thập, phân tích thông tin trong nước và ngoài nước để xác định mặt hàng, doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, xâm phạm hành vi vi phạm; rà soát xác định những giao dịch, công ty xuất nhập khẩu có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng đột biến so với năng lực, quy mô sản xuất để tiến hành thu thập, củng cố thông tin, tiến hành phân tích quyết định kiểm tra, xác minh, điều tra làm rõ dấu hiệu vi phạm.

Đặc biệt, hoạt động đấu tranh được thực hiện thông qua kế hoạch thanh tra, điều tra, xác minh cụ thể. Chẳng hạn như lập kế hoạch, thực hiện các chuyên đề, chuyên án để thực hiện kiểm tra, xác minh làm rõ theo ngành hàng, đối tượng cụ thể như thực hiện điều tra, xác minh làm rõ đối với mặt hàng gỗ dán, gỗ ván sàn; mặt hàng xe đạp, xe đạp điện nhập khẩu...; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra sau thông quan đối với lĩnh vực xuất xứ hàng hóa để kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm.

Bên cạnh đó, một số văn bản quy phạm pháp luật đã được sửa đổi, bổ sung đáp ứng yêu cầu quản lý như: sửa đổi, bổ sung Thông tư số 38/2018/TT-BTC ngày 20/4/2018 của Bộ Tài chính quy định về kiểm tra, xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu (tại Thông tư số 62/2019/TT-BTC ngày 5/9/2019).

Sửa đổi, bổ sung các chế tài xử phạt liên quan đến xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa tại Nghị định số 127/2013/NĐ-CP, Nghị định số 45/2016/NĐ-CP ngày 26/5/2016 quy định xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh lực hải quan, trong đó bổ sung chế tài xử phạt đối với hành vi gian lận xuất xứ, giả mạo nhãn hàng hóa, chuyển tải bất hợp pháp...

Kiến nghị lấp chỗ hổng chính sách

Triển khai các biện pháp đấu tranh, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành. Kiến nghị trao đổi, kết nối thông tin cấp C/O giữa Bộ Công Thương, VCCI với cơ quan Hải quan để thực hiện kiểm tra, đối chiếu nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận, giả mạo xuất xứ theo từng lô hàng; phối hợp với các Hiệp hội để thực hiện đánh giá năng lực sản xuất, xuất khẩu của từng ngành hàng, xác định các mặt hàng xuất nhập khẩu có hiện tượng tăng đột biến, xác định các doanh nghiệp có rủi ro cao gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp để áp dụng các biện pháp nghiệp vụ thích hợp.

Đồng thời, Bộ Tài chính đã kiến nghị các bộ, ngành hoàn thiện cơ sở pháp lý như kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ sớm sửa Nghị định số 43/2017/NĐ-CP về ghi nhãn hàng hóa, kiến nghị Bộ Công Thương khẩn trương rà soát để sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm về xuất xứ hàng hóa và sớm ban hành Thông tư quy định cụ thể về tiêu chí xuất xứ đối với hàng hóa lưu thông nội địa, trong đó cần quy định cụ thể các tiêu chí đối với hàng hóa sản xuất, lắp ráp để tiêu thụ nội địa ít nhất phải bằng với tiêu chí xuất xứ của hàng hóa xuất khẩu.

Hoạt động hợp tác quốc tế trong công tác đấu tranh, ngăn chặn gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp cũng được tăng cường triển khai thông qua việc chủ động sẵn sàng kết nối trao đổi thông tin với cơ quan Hải quan, cơ quan điều tra các nước để đấu tranh, ngăn chặn tình trạng gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, bảo vệ quyền lợi chính đáng của DN làm ăn chân chính, bảo vệ người tiêu dùng. Tổ chức hợp tác với cơ quan phòng chống gian lận châu Âu (OLAF) để phối hợp điềut ra, xác minh các hành vi gian lận liên quan đến xuất xứ đối với một số mặt hàng như tấm pin năng lượng mặt trời, thép phủ sơn, tôm sú và tôm thẻ chân trắng, xe đạp, xe đạp điện, tế bào quang điện…

Trong công tác đấu tranh phòng chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hàng hóa, công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định về xuất xứ hàng hóa, chống gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp cũng được đặc biệt chú trọng nhằm nâng cao năng lực kiểm tra, phát hiện các vụ việc gian lận cho cán bộ, công chức hải quan; thông tin cảnh báo về các hành vi gian lận và các biện pháp chống gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn, chuyển tải bất hợp pháp hàng hóa của cơ quan chức năng nhằm nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của cộng đồng DN XNK để ngăn chặn từ xa các hành vi vi phạm.