Đã có nhiều quy định cụ thể hướng dẫn thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực KBNN. Ảnh: ST

Nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành

Thông tư số 87/2019/TT-BTC ngày 19/12/2019 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện xử phạt VPHC trong lĩnh vực KBNN có hiệu lực từ ngày 1/2/2020 làm rõ các hành vi VPHC.

Về mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm chống lãng phí; dự trữ quốc gia; KBNN cũng được quy định tại Nghị định số 63/2019/NĐ-CP ngày 11/7/2019 của Chính phủ về xử phạt VPHC.

Ngoài ra, theo các quy định khác của pháp luật, quyền xử phạt VPHC được phân cấp rõ ràng giúp công tác quản lý và giám sát thực hiện tốt hơn.

Phó Tổng giám đốc KBNN và Giám đốc KBNN các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được ủy quyền xử phạt giúp tăng cường khả năng giám sát và quản lý, giải quyết nhanh chóng các vụ việc vi phạm, đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình xử lý.

Theo đánh giá của KBNN, công tác xử lý VPHC lĩnh vực KBNN thời gian qua đã từng bước đi vào nề nếp, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, điều hành về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của mỗi cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách.

Trong giai đoạn 5 năm từ năm 2018 đến năm 2022, toàn hệ thống đã thực hiện hơn 13.300 quyết định xử phạt VPHC với tổng số tiền thu vào ngân sách nhà nước (NSNN) gần 20 tỷ đồng. Riêng trong năm 2023, toàn hệ thống KBNN đã thực hiện 2.548 quyết định với tổng số tiền phạt trên 6,1 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo phản ánh, bên cạnh những yếu tố thuận lợi, công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực KBNN còn gặp không ít khó khăn và vướng mắc, chưa có hướng dẫn cụ thể cho các tình huống phức tạp, đặc biệt trong việc xác định lỗi cố ý trong các trường hợp vi phạm nghiêm trọng nhưng không rõ ràng về mặt hành vi.

Thời gian xử lý VPHC chưa phù hợp thực tế. Theo quy định, thời gian chuyển biên bản VPHC đến người có thẩm quyền xử phạt chỉ trong 24 giờ kể từ khi lập biên bản được xem là quá ngắn, nhất là đối với các đơn vị ở vùng sâu, vùng xa hoặc khi biên bản được lập vào cuối ngày. Điều này gây áp lực lớn cho các công chức thực thi nhiệm vụ và đôi khi dẫn đến sai sót trong quá trình xử lý.

Bên cạnh đó, một số tình huống còn khó khăn trong việc xác định hành vi vi phạm đã kết thúc hay đang diễn ra ảnh hưởng trực tiếp đến việc tính thời hiệu xử phạt và áp dụng các biện pháp xử phạt phù hợp.

Việc xác định mức phạt tiền đối với các hành vi VPHC khi có nhiều tình tiết tăng nặng và giảm nhẹ chưa cụ thể, rõ ràng dễ dẫn đến những nhầm lẫn và thiếu nhất quán trong việc áp dụng hình thức phạt tiền.

Cần tiếp tục trau dồi, nâng cao trình độ nghiệp vụ

Cùng với việc tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật, một trong những yếu tố quan trọng nhất để nâng cao hiệu quả của việc xử phạt VPHC trong lĩnh vực KBNN là công chức thực hiện nhiệm vụ có đủ năng lực và hiểu biết sâu sắc về pháp luật.

Để đạt được điều này, các đơn vị cần tổ chức các chương trình đào tạo thường xuyên và chuyên sâu về quy định pháp luật và quy trình xử lý VPHC.

Thực hiện nhiệm vụ này, không chỉ KBNN mà nhiều KBNN từ cấp quận, huyện cho đến tỉnh, thành phố đã tăng cường các khoá tập huấn, trao đổi, phổ biến kiến thức về xử phạt VPHC trong lĩnh vực KBNN.

Đơn cử, giữa tháng 10/2024 KBNN TP Thủ Đức (TPHCM) đã tổ chức thảo luận chuyên đề về xử phạt VPHC lĩnh vực KBNN nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện quy định về xử phạt VPHC; đồng thời tìm giải pháp hướng dẫn đơn vị giao dịch lập hồ sơ, chứng từ để không vi phạm với sự tham dự của ban lãnh đạo, kế toán trưởng cùng toàn thể công chức làm công tác kiểm soát chi của đơn vị.

Tháng 6/2024, KBNN cũng tổ chức hội nghị tập huấn xử phạt VPHC lĩnh vực KBNN. Tại hội nghị này, Phó Tổng giám đốc KBNN Nguyễn Mạnh Cường đã nhấn mạnh vị trí, vai trò quan trọng của công tác xử phạt VPHC trong nâng cao kỷ luật tài chính, chấp hành quy định của pháp luật về sử dụng NSNN tại các đơn vị sử dụng NSNN.

Đại diện lãnh đạo KBNN yêu cầu, trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng công tác xử phạt VPHC trong hệ thống KBNN, đội ngũ lãnh đạo, công chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ xử phạt VPHC lĩnh vực KBNN cần tiếp tục trau dồi, nâng cao trình độ nghiệp vụ về công tác xử phạt VPHC. Hơn nữa, trong quá trình xử phạt VPHC lĩnh vực KBNN, cần nghiên cứu kỹ các quy định, thực thi công vụ chuyên nghiệp, hiệu quả, đúng quy trình và đúng các văn bản hướng dẫn của Nhà nước, Bộ Tài chính và KBNN; đồng thời, xây dựng Sổ tay cẩm nang về các tình huống thường gặp trong công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực KBNN.

Cùng với những công việc trên, KBNN cần tích cực triển khai việc quán triệt KBNN các cấp thực hiện nghiêm quy chế tiếp nhận, xử lý thông tin qua đường dây nóng của hệ thống KBNN, qua đó góp phần xây dựng KBNN các cấp trong sạch, vững mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.