Chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý nhà nước về hải quan
	Thúc đẩy cải cách quản lý, kiểm tra chuyên ngành hàng hóa xuất nhập khẩu
	Hải quan tích cực góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý chuyên ngành

Công chức Chi cục Hải quan Yên Bái (Cục Hải quan Hà Nội) kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: N.Linh

Phối hợp, hướng dẫn hơn 400 văn bản quản lý chuyên ngành

Theo Tổng cục Hải quan, năm 2022, các hoạt động cải cách quản lý, kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) được chủ động triển khai liên tục, đặc biệt là việc cắt giảm dòng hàng thuộc Danh mục hàng hóa phải KTCN trước thông quan, chuyển việc KTCN trước thông quan sang kiểm tra sau thông quan; các thủ tục KTCN cũng từng bước được cắt giảm, đơn giản hóa; các Danh mục quản lý chuyên ngành khi được ban hành, sửa đổi bổ sung đều có mã số HS kèm theo. Bước đầu áp dụng quản lý rủi ro (QLRR) thông qua việc tăng đối tượng được miễn kiểm tra; áp dụng miễn giảm kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa đã có 3 lần nhập khẩu đạt yêu cầu; thay đổi phương thức kiểm tra an toàn thực phẩm từ kiểm tra chặt đối với tất cả các lô hàng nhập khẩu sang áp dụng 3 phương thức kiểm tra chặt, thông thường, giảm…

Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, năm 2022, một số văn bản quy phạm pháp luật về quản lý và KTCN đối với hàng hóa XNK đã được sửa đổi, bổ sung theo hướng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cắt giảm hàng hóa phải kiểm tra như: Nghị định số 13/2022/NĐ-CP ngày 21/1/2022, ban hành Thông tư số 10/2022/TT-BKHCN ngày 28/7/2022, trong đó có quy định mở rộng đối tượng được miễn kiểm tra nhà nước về chất lượng, bãi bỏ quy định kiểm tra nhà nước về đo lường đối với hàng hóa khi nhập khẩu và chuyển kiểm tra sau thông quan.

Hay Nghị định số 72/2022/NĐ-CP ngày 4/10/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 60/2014/NĐ-CP ngày 19/6/2014 của Chính phủ quy định về hoạt động in và Nghị định số 25/2018/NĐ-CP ngày 28/2/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 60/2014/NĐ-CP ngày 19/6/2014 của Chính phủ quy định về hoạt động in. Theo đó, việc nhập khẩu thiết bị in sẽ không thực hiện theo hình thức Giấy phép nhập khẩu do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp mà chỉ cần khai báo với Bộ Thông tin và Truyền thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia để được cấp giấy xác nhận khai báo nhập khẩu thiết bị in (thời hạn 3 ngày)...

Năm 2022, các hoạt động triển khai và hướng dẫn thực hiện văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về quản lý và KTCN tiếp tục được chú trọng. Cục Giám sát quản lý về hải quan đã phối hợp với các bộ, ngành triển khai và hướng dẫn thực hiện đối với hơn 400 văn bản. Các vấn đề vướng mắc đã được đơn vị báo cáo cấp có thẩm quyển chỉ đạo các bộ, ngành xem xét sửa đổi, bổ sung.

Song song đó, năm qua, cơ quan Hải quan cũng chủ trì tổ chức 2 đợt làm việc tập trung để rà soát, chuyển đổi mã số HS của 67 Danh mục chuyên ngành của 14 bộ theo Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam 2022 mới được ban hành kèm Thông tư số 31/2022/TT- BTC ngày 8/6/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Tổng cục Hải quan đã chuyển kết quả rà soát, chuẩn hóa Danh mục chuyên ngành cho các bộ, ngành tham khảo, hoàn thành việc ban hành. Tuy nhiên, theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, hiện nhiều bộ chưa hoàn thành việc ban hành, cập nhật mã HS đối với hàng hóa thuộc các Danh mục quản lý chuyên ngành.

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, công tác KTCN đối với hàng hóa xuất nhập khẩu vẫn còn một số tồn tại, bất cập như: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động KTCN chưa đồng bộ, thống nhất; trình tự, thủ tục kiểm tra còn qua nhiều bước, quá mức cần thiết, không thống nhất; doanh nghiệp phải đi lại nhiều lần, tiếp xúc với nhiều đầu mối quan nhà nước.

Ngoài ra, một số thủ tục KTCN còn thực hiện thủ công; một số thủ tục đã chuyển sang hình thức điện tử nhưng chưa toàn diện, một số bước vẫn yêu cầu hồ sơ giấy. Điều này dẫn đến kéo dài thời gian thông quan, gây khó khăn cho doanh nghiệp đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, các nước đã áp dụng hình thức chứng từ điện tử. Đáng chú ý, nhiều nhóm hàng còn chịu sự quản lý của nhiều bộ, ví dụ: một số mặt hàng dược liệu nhập khẩu vừa thuộc phạm thuộc vi quản lý của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Y tế, mặt hàng cáp điện vừa phải kiểm tra chất lượng của Bộ Công Thương và Bộ Khoa học và Công nghệ...

Thực thi hiệu quả chính sách cải cách

Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, năm 2023 sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và các đơn vị liên quan triển khai thực hiện các mục tiêu cải cách công tác KTCN đã được Chính phủ giao. Cụ thể, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, KTCN. Đặc biệt là hoàn thiện và triển khai dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra nhà nước về chất lượng và kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu và hoàn thiện Hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu triển khai mô hình mới.

Đồng thời tiếp tục chủ động tham gia, góp ý vào các dự án xây dựng nghị định, thông tư liên quan đến công tác KTCN do các bộ, ngành xây dựng; đôn đốc các bộ, ngành sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về KTCN đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định 1254/QĐ-TTg được sửa đổi tại Quyết định 1258/QĐ-TTg.

Để thực thi có hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, KTCN, Tổng cục Hải quan tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành rà soát, chuẩn hóa danh mục hàng hóa XNK thuộc diện quản lý chuyên ngành, KTCN kèm theo mã số HS phù hợp với Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam kèm theo Thông tư 31/2022/TT-BTC; phối hợp, rà soát văn bản còn vướng mắc, bất cập gây kéo dài thời gian, chi phí; đồng thời tham vấn cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan có liên quan để hướng tới cải cách toàn diện hoạt động KTCN đối với hàng hóa XNK.