Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu giải trình. Ảnh: Quốc hội

Sẽ đổi mới trong phân bổ chi ngân sách

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu trong phiên thảo luận về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN), dự toán NSNN, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2025… tại chương trình Kỳ họp thứ 8 diễn ra ngày 5/11/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã làm rõ hơn vấn đề liên quan đến công tác tiết kiệm chi.

Theo đó, về chi đầu tư và chi thường xuyên, trước ý kiến của đại biểu Quốc hội về chưa phân bổ hết dự toán và giải ngân chậm, theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính, đây cũng là một vấn đề thực tiễn hiện nay, đòi hỏi sắp tới phải đổi mới cách phân bổ dự toán ngân sách, bố trí kế hoạch chi đầu tư phát triển và các vấn đề liên quan.

Về phân bổ ngân sách, theo quy định của Quốc hội thì cần phải hoàn thiện thủ tục.

Chẳng hạn, trong dự án đầu tư xây dựng cơ bản, nếu dự án chưa được phê duyệt thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư không thể tham mưu cho Chính phủ và Quốc hội phê duyệt.

Tương tự, với chi thường xuyên cũng cần phải có dự toán, đơn giá và định mức được duyệt.

Trong thời gian lập dự toán vào tháng 9 và tháng 10, các cơ quan chỉ ước tính theo đầu việc nên chưa thể dự toán chính xác.

Sau này muốn phân bổ chính xác thì phải trình qua Chính phủ và Quốc hội.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng lấy ví dụ, Quốc hội đã quy định tỷ lệ chi cho khoa học công nghệ là 2% ngân sách, nhưng thực tế nhiều năm chỉ đạt hơn 1% do các thủ tục liên quan đến dự toán, đơn giá và định mức của từng lĩnh vực như giáo dục, khoa học công nghệ…

Sau khi tập hợp, Chính phủ phải tiếp tục báo cáo qua các cơ quan của Quốc hội nên bị chậm.

Về giải pháp, Chính phủ sẽ đổi mới về phân bổ cả chi thường xuyên và chi đầu tư.

Ví dụ, với chi thường xuyên, sau khi Quốc hội phê duyệt thì sẽ giao một lần cho các tỉnh và bộ, ngành để các đơn vị tự phân bổ theo đúng quy định.

Bộ Tài chính sẽ làm nhiệm vụ kiểm tra lại việc thực hiện đúng hay không.

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp. Ảnh: Quốc hội

Năm 2024 tiết kiệm chi được 7.000 tỷ đồng

Về vấn đề tiết kiệm chi thường xuyên, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cho hay chủ yếu tiết kiệm ở các chi phí như công tác phí, hội nghị, mua sắm nhỏ…

Còn các khoản chi cho lương và phụ cấp lương chiếm 45% tổng chi thường xuyên nhưng gần như không tiết kiệm được do định mức đã được Chính phủ ban hành từ đầu nhiệm kỳ.

Chính phủ đã yêu cầu các cơ quan cắt giảm 10% chi phí ngay từ đầu nhiệm kỳ nên đã cắt giảm ngay từ khi giao dự toán và tiếp tục giảm thêm 10% trong những đợt điều chỉnh gần đây, đạt tổng mức cắt giảm 20%.

“Chúng tôi đã báo cáo với Thường trực Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp Thường trực Chính phủ. Chúng tôi không thể cắt giảm thêm được nữa. Việc chi thường xuyên như vậy cũng là đã rất tiết kiệm rồi”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.

Nên trong năm 2024, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Chính phủ đã trình cả nước tiết kiệm được khoảng 7.000 tỷ đồng chi thường xuyên, bao gồm 2.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương và 5.000 tỷ đồng từ ngân sách địa phương.

Hiện Thường trực Chính phủ đang chỉ đạo tiết kiệm trong chi đầu tư công thông qua các quy trình từ định mức dự toán đến thi công, bảo quản công trình, vận chuyển…

Những điều khoản này sẽ đưa vào hồ sơ mời thầu để tổ chức đấu thầu.

Giải trình về vướng mắc trong việc giải ngân chi tiêu cho các mục tiêu quốc gia, đầu tư công… trong đó có vướng mắc về thiếu đất san lấp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cho rằng do quy định coi đất là khoáng sản dẫn đến các nhà thầu cần phải xin giấy phép khai thác như khai thác khoáng sản.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, cần sửa đổi quy định cho phù hợp, hoặc nếu vẫn giữ quan điểm cũ thì cần quy định cấp đất, cấp mỏ cho các nhà thầu thi công tuyến đường chỉ để xây dựng tuyến đường, cấm bán ra ngoài, đóng mỏ ngay sau khi hoàn tất công việc thi công.

Chính phủ sẽ trình cấp có thẩm quyền để quyết định việc sửa đổi, bổ sung quy định này.