Thị trường bất động sản TPHCM đang thiếu nguồn cung nhà ở giá thấp, vừa túi tiền. Ảnh S.T

Theo HoREA, việc giảm nguồn cung nhà ở còn làm cho giá nhà tiếp tục tăng theo quy luật “cung- cầu”, làm cho người có nhu cầu thực ngày càng khó tạo lập nhà ở do giá nhà tăng và thiếu sản phẩm nhà ở vừa túi tiền, nhà ở xã hội, tiềm ẩn bất ổn về an sinh xã hội về nhà ở, đồng thời làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.

Trong khi đó, Nghị định số 30/2021/NĐ-CP vừa được ban hành và có hiệu lực kể từ ngày 26/3/2021 và Nghị định 49/2021/NĐ-CP cũng vừa được ban hành và có hiệu lực kể từ ngày 1/4/2021, đã làm "ách tắc" việc lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại và "ách tắc" việc lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. Nếu không sớm được xử lý thì sẽ làm giảm nguồn cung dự án nhà ở, giảm nguồn cung sản phẩm nhà ở, làm chậm đà phục hồi của thị trường bất động sản, tạo lợi thế không công bằng cho một số chủ đầu tư đã có sẵn dự án độc chiếm thị trường.

Cụ thể, tất cả các dự án nhà ở thương mại có 100% đất ở, hoặc có đất ở hợp pháp và các loại đất khác, sau khi đã có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đều không thể thực hiện được thủ tục xác định chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, do Khoản 2 Điều 18 Nghị định 99/2015/NĐ-CP quy định trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời xác định nhà đầu tư đó làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, nhưng Điểm c Khoản 2 và điểm a, điểm b Khoản 5 Điều 29 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP chỉ quy định cơ quan chấp thuận chủ trương đầu tư xem xét ban hành văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư, chứ Nghị định số 31/2021/NĐ-CP không quy định hình thức văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư, mà trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời xác định nhà đầu tư đó làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, nên không làm được thủ tục này.

Bên cạnh đó, Khoản 2 Điều 18 Nghị định 99/2015/NĐ-CP đã loại bỏ tất cả các dự án nhà ở thương mại có các loại đất khác (không phải đất ở), dù phù hợp với quy hoạch và đã được cơ quan có thẩm quyền cho phép nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, hoặc đất phi nông nghiệp (không phải đất ở), đều không được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, nên đã tạo ra khoảng trống pháp luật.

Theo HoREA, trong lúc nhà đầu tư phải bỏ ra chi phí rất lớn để giải phóng mặt bằng theo đúng quy định pháp luật, nhưng lại không được công nhận là chủ đầu tư. Vậy, cơ quan nào phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại của nhà đầu tư, do không được công nhận là chủ đầu tư nên không thể hoàn thành các thủ tục đầu tư tiếp theo và vì vậy không thể triển khai thực hiện dự án, dẫn đến doanh nghiệp "bị chôn vốn", thậm chí có nguy cơ bị phá sản?

Ngoài ra, HoREA cũng kiến nghị tháo gỡ ách tắc về lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 8Nghị định số 100/2015/NĐ-CP nhằm khuyến khích mở rộng thị trường nhà ở vừa túi tiền. Đồng thời thu hút các doanh nghiệp tham gia, tạo điều kiện cho người có thu nhập thấp tiếp cận được cơ hội an cư.