2 năm thực thi EVFTA, doanh nghiệp đã hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan, gia tăng đơn hàng
	Xuất siêu sang EU tăng mạnh hơn 47% nhờ EVFTA

Toàn cảnh tọa đàm

Phát biểu tại tọa đàm “Tăng sự hiện diện của doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang EU” do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 18/11, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết: EU là thị trường có sức mua cao.

Sau 2 năm thực thi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), Việt Nam thu về không ít kết quả tích cực. Tuy nhiên, phải thẳng thắn nhìn nhận, thị phần của nhiều mặt hàng xuất khẩu thế mạnh như thủy sản, rau quả, may mặc tại EU còn rất thấp với con số tương ứng lần lượt khoảng 2-3%, 4% và hơn 4% tổng kim ngạch nhập khẩu của EU.

"Thời gian qua, một số doanh nghiệp Việt đã có sản phẩm thương hiệu tại thị trường EU như rau quả DOVECO, gạo Lộc trời, cà phê Vĩnh Hiệp, hồ tiêu Khương Sinh… tuy nhiên, số lượng những thương hiệu như thế còn khá khiêm tốn”, ông Khanh nói.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam), yếu tố lớn nhất cản trở các doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ các FTA nói chung, trong đó có EVFTA chính là năng lực cạnh tranh hạn chế của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, hiện nay, EU đang đặc biệt nhấn mạnh những tiêu chuẩn về xanh - tiêu chuẩn nhân văn, thuế carbon- tiêu chuẩn đang thay đổi và yêu cầu cao hơn. Đáp ứng tiêu chuẩn của EU không chỉ là thách thức đối với những doanh nghiệp chưa từng xuất khẩu sang EU mà cũng là thách thức với cả những doanh nghiệp đã từng quen thuộc, có kinh nghiệm ở EU.

Từ góc độ doanh nghiệp xuất khẩu, ông Đinh Cao Khuê, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO), Phó Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết: sau khi có EVFTA, khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam tốt hơn nhiều.

Tuy nhiên, khi xuất khẩu sang EU có những khó khăn nhất định. Yêu cầu của EU là chất lượng phải đảm bảo, số lượng phải cung cấp thường xuyên. Các doanh nghiệp phải đảm bảo được nguồn nguyên liệu chuẩn, máy móc chế biến hiện đại…

Để thúc đẩy tiếp cận thị trường EU, ông Khuê cho rằng có nhiều cách như thông qua thương mại điện tử, song hội chợ vẫn là cách tiếp cận cơ bản nhất. “Tôi mong Bộ Công Thương tổ chức cho các doanh nghiệp tham gia hội chợ bài bản hơn. Đương nhiên, bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước, có thể các doanh nghiệp cũng đóng góp vào”, ông Khuê nói.

Thủy sản Việt hiện mới chiếm thị phần hơn 4% trong tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này của EU. Ảnh: N.Thanh

Theo ông Phạm Đình Thưởng, Tổng Giám đốc Công ty Tư vấn Đầu tư và Tận dụng Hiệp định thương mại tự do KTP (KTPC), để tận dụng tốt hơn nữa EVFTA, cần phải có các hoạt động xúc tiến cụ thể, hỗ trợ xúc tiến phải có chất lượng.

Vị này dẫn chứng, Chương trình xúc tiến thương mại quốc gia năm 2022 đã có 3 hoạt động liên quan đến hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp trong việc đạt các tiêu chuẩn, quy chuẩn vào các thị trường nước ngoài. Nếu trong những năm tiếp theo bổ sung được nhiều hoạt động như thế sẽ tốt hơn. Doanh nghiệp cần những hỗ trợ cụ thể hơn.

Ông Ngô Chung Khanh khẳng định, ở góc độ cơ quan tuyên truyền rất mong muốn sẽ phối hợp với các doanh nghiệp đi đầu, mở đường như DOVECO để tuyên truyền những câu chuyện thành công, giúp các doanh nghiệp khác tự tin hơn.

Bộ Công Thương đang phối hợp với các tỉnh, thành, mỗi tỉnh thành xác định tập trung vào 1-2 mặt hàng chiến lược có thế mạnh, sau đó cùng xây dựng các chương trình tuyên truyền, hỗ trợ.

"Hiện nay, nguồn lực của đất nước có hạn, nhiều khi bị dàn trải, phân tán, chưa có kết nối. Bộ Công Thương rất muốn kết nối tất cả các chủ thể tham gia vào quá trình thực thi FTA từ cơ quan Trung ương đến địa phương, doanh nghiệp xuất nhập khẩu, doanh nghiệp tư vấn… thành một chuỗi, có sự hỗ trợ lẫn nhau", ông Ngô Chung Khanh nhấn mạnh.