Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng Hải quan số, mô hình Hải quan thông minh
	Hải quan chủ động, nỗ lực đi đầu trong chuyển đổi số tại Việt Nam
	Tập trung nguồn lực xây dựng bài toán nghiệp vụ về hệ thống hải quan thông minh
	Phát triển đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn phát biểu tại buổi làm việc với Cục Hải quan Hà Nội . Ảnh: N.Linh

Tại cuộc họp, qua nghiên cứu kết quả thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng hải quan thông minh của Cục Hải quan Hà Nội, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn đánh giá cao Cục Hải quan Hà Nội đã nghiêm túc tiếp cận mô hình hải quan thông minh mà Tổng cục Hải quan đưa ra; nhận thức thực tiễn gắn với quy định pháp luật, phân tích thực tiễn, góp ý vào quy trình tương lai.

Tổng cục trưởng yêu cầu, đây là chủ trương lớn của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, vì vậy các đơn vị tham gia cuộc họp cần thảo luận kỹ từng nội dung, tham gia ý kiến cởi mở để phát hiện, đề xuất các vấn đề nhằm tiếp tục hoàn thiện mô hình chi tiết.

Từ việc nghiên cứu tính ưu việt của mô hình hải quan thông minh gắn với thực tiễn, Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội Dương Phú Đông cho biết, đơn vị thống nhất cao sự cần thiết phải xây dựng, triển khai mô hình hải quan thông minh theo chủ trương của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan.

Từ quá trình nghiên cứu, Cục Hải quan Hà Nội phân tích hải quan thông minh là mô hình có mức độ tự động hóa cao, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ mới và hiện đại trên nền tảng số, phi giấy tờ, đảm bảo tính minh bạch, công bằng, hiệu lực, hiệu quả, có khả năng dự báo, thích ứng với sự biến động của thương mại quốc tế và yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan, yêu cầu chia sẻ, kết nối thông tin với các bộ, ngành, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, phục vụ cho người dân, doanh nghiệp.

Từ định hướng khái niệm đó, Cục Hải quan Hà Nội nhận thấy hải quan thông minh là mô hình hải quan dựa trên hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, thông minh, gắn với mô hình nghiệp vụ và mô hình tổ chức phù hợp.

Cụ thể về hệ thống công nghệ thông tin, là hệ thống tập trung, tự động hóa cao, xử lý thông minh, ứng dụng các tiến bộ khoa học của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, trên nền tảng số, phi giấy tờ; tích hợp các hệ thống nghiệp vụ hải quan, yêu cầu chia sẻ, kết nối thông tin với các bộ, ngành.

Về mô hình nghiệp vụ cấp Tổng cục, cục hải quan vùng/tỉnh, thành phố, chi cục cùng thực hiện tác nghiệp trên một hệ thống công nghệ thông tin tập trung, thông minh, ở các cấp độ khác nhau theo phân quyền trong việc quản lý hoạt động XNK hàng hóa, XNC phương tiện vận tải, phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Trong đó việc tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ, thu thuế được thực hiện tại một chi cục thông quan tập trung đặt tại trụ sở cục hải quan vùng/tỉnh, thành phố.

Về mô hình tổ chức, tổ chức bộ máy hải quan gồm 3 cấp (cấp Tổng cục, cấp cục hải quan vùng/tỉnh, thành phố và cấp chi cục) theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối trung gian, không chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thống nhất đáp ứng yêu cầu quản lý theo mô hình nghiệp vụ hải quan tập trung, thông minh.

Qua nghiên cứu mô hình hải quan thông minh gắn với thực tiễn, Cục Hải quan Hà Nội cũng thống nhất định hướng mô hình tổ chức nghiệp vụ thông minh. Đảm bảo thực hiện tập trung, thống nhất công tác quản lý nhà nước về hải quan; tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại; thông minh, phù hợp với chuẩn mực quốc tế.

Trên cơ sở gợi ý của Tổng cục trưởng, tại cuộc họp, đại diện các đơn vị đã thảo luận về những vấn đề Cục Hải quan Hà Nội đề xuất, xem xét làm rõ. Cụ thể là việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK được khai tờ khai giấy khi thực hiện hải quan thông minh; hàng hóa XNK gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh; vấn đề thực hiện chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước được giao của UBND các tỉnh, thành phố; hàng hóa phải làm thủ tục tại cửa khẩu nhập được chuyển khẩu về ICD Mỹ Đình, ICD Long Biên; vấn đề thực hiện thủ tục xử lý vi phạm hành chính…

Tổng cục trưởng yêu cầu, sau cuộc họp này các cục, vụ của Tổng cục Hải quan tiếp tục phối hợp với Hải quan Hà Nội, trên cơ sở những gợi ý, thảo luận, tiếp tục làm rõ, chi tiết, đi sâu vào mô hình tổ chức nghiệp vụ, mối quan hệ, mô tả việc làm theo hải quan số hải quan thông minh của từng công chức, cho đến đội, chi cục, phòng, lãnh đạo cục và kết nối liên thông với Tổng cục Hải quan ra sao.

Lãnh đạo Cục Hải quan Hà Nội cho biết, trong thời gian tới đơn vị tiếp tục chủ động tham gia tích cực, có hiệu quả các nhóm công việc lớn đang được Tổng cục Hải quan triển khai.

Cụ thể như xây dựng thể chế, đề xuất ban hành văn bản pháp luật, quy trình thủ tục có liên quan; xây dựng, sắp xếp lại tổ chức, bộ máy để triển khai hải quan thông minh, hải quan số; xây dựng, vận hành hệ thống công nghệ thông tin, trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật tương ứng.

Xây dựng và thực hiện kế hoạch tuyên truyền đến cộng đồng doanh nghiệp thực hiện thủ tục trên địa bàn tạo sự đồng thuận của cộng đồng doanh nghiệp, lãnh đạo các địa phương và các bên liên quan.

Đặc biệt, Cục Hải quan Hà Nội sẽ chuẩn bị các điều kiện thực hiện hải quan thông minh theo đúng kế hoạch của Tổng cục Hải quan.