Khai mạc Chuỗi sự kiện Kết nối chuỗi cung ứng hàng hoá quốc tế - Viet Nam International Sourcing 2023 do Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ, Bộ Công Thương phối hợp với UBND TPHCM tổ chức. Ảnh: ttbc-hcm.gov.vn

Hàng xuất khẩu tăng hơn 10%

Trong tháng 10/2023, hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng TPHCM đã có dấu hiệu nhích tăng. Ghi nhận của phóng viên tại cảng Cát Lái TPHCM cho thấy, hàng xuất khẩu của doanh nghiệp trong tháng 10 đã sôi động hơn. Ông Lý Seng Nguôn, Đội trưởng Đội thủ tục hàng hóa xuát khẩu - Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 cho biết, hiện nay trung bình mỗi ngày đơn vị làm thủ tục thông quan cho 850 - 900 tờ khai xuất khẩu hàng hóa, với kim ngạch gần 60 triệu USD, tăng khoảng 10% so với thời điểm tháng 9/2023.

Theo số liệu thống kê của cơ quan Hải quan, trong tháng 9/2023, xuất khẩu của TPHCM đạt hơn 3,95 tỷ USD. Kết quả này đã nhích tăng so với những tháng trước đó. Tính chung trong 9 tháng năm 2023, TPHCM vẫn duy trì vị trí dẫn đầu cả nước về xuất khẩu, với kim ngạch đạt 36,7 tỷ USD. Theo đánh giá của UBND TPHCM, hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp trên địa bàn TPHCM từ đầu năm 2023 đến nay gặp rất nhiều khó khăn và bị suy giảm so với cùng kỳ năm 2022. Ngoài mặt hàng gạo có kim ngạch xuất khẩu tăng cao, kim ngạch xuất khẩu giảm đều ở hầu hết ngành hàng từ dệt may, thủy sản cho tới chế biến gỗ. Theo phân tích của Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM, trong hơn nửa đầu năm 2023, xuất khẩu của TPHCM sụt giảm theo đà giảm chung của thương mại toàn cầu. Trung tâm đã nghiên cứu và tìm hiểu khó khăn thực tế, khả năng và năng lực đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu của doanh nghiệp, tham mưu đề xuất UBND TPHCM các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, mở rộng thị trường xuất khẩu, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng hàng hoá quốc tế.

Theo kết quả khảo sát của Cục Thống kê TPHCM về xu hướng kinh doanh của doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh trong quý 3/2023 so với quý 2/2023 đã có tín hiệu khởi sắc. Cụ thể, có 31,8% doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh đã tốt lên; 35,4% doanh nghiệp giữ ổn định và 32,8% doanh nghiệp cho biết vẫn khó khăn hơn. Trong đó, khu vực doanh nghiệp nhà nước có đánh giá lạc quan nhất với 89,7% doanh nghiệp cho rằng tình hình hoạt động sản xuất tốt lên và giữ ổn định; tỷ lệ này ở khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và ngoài nhà nước lần lượt là 65,3% và 65,2%.

Dự báo tình hình quý 4/2023 so với quý 3, có 35,8% doanh nghiệp đánh giá tốt hơn; 36,8% giữ ổn định và 27,3% khó khăn hơn. Trong đó, có 76,9% doanh nghiệp nhà nước có cái nhìn tích cực về tình hình kinh doanh trong quý 4/2023, tỷ lệ này ở khu vực có vốn đầu tư nước ngoài là 73,3% và doanh nghiệp ngoài nhà nước là 70,3%. Kết quả đánh giá này cho thấy, với sự khởi sắc của các doanh nghiệp, hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn TPHCM sẽ tăng tốc trong những tháng cuối năm.

Nhiều giải pháp hỗ trợ xuất khẩu

Cùng với sự nỗ lực, chủ động của các doanh nghiệp trong việc mở rộng sản xuất, tìm kiếm thị trường xuất khẩu, để thúc đẩy hoạt động xuất khẩu trong thời gian tới, TPHCM đẩy mạnh liên kết thực hiện chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa để thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá cho TPHCM nói riêng và cả nước nói chung. Mới đây nhất, từ ngày 13 đến 15/9/2023 tại TPHCM, Bộ Công Thương đã chủ trì tổ chức sự kiện kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế với nhiều hoạt động kết nối giao thương và triển lãm cung ứng hàng hóa quốc tế - Việt Nam. Sự kiện này đã đóng góp quan trọng trong việc kết nối cung cầu xuất nhập khẩu, góp phần đưa kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá của TPHCM nói riêng và cả nước nói chung khởi sắc hơn trong giai đoạn cuối năm.

Cùng với đó, Sở Công Thương TPHCM đã có nhiều cách thức xúc tiến thương mại, kết nối tại chỗ cho các doanh nghiệp, góp phần tìm đầu ra cho sản phẩm, đặc biệt là xuất khẩu. Sau các buổi kết nối, nhiều doanh nghiệp thực phẩm TPHCM đã có những hợp đồng ký kết mới về phân phối tiêu thụ sản phẩm ở nhiều thị trường quốc tế mới.

Lãnh đạo TPHCM cũng chỉ đạo các đơn vị chức năng tập trung cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Là đơn vị trực tiếp quản lý, thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu, trong thời gian gần đây, trước những khó khăn của doanh nghiệp do bị tác động bởi lạm phát, xung đột vũ trang Nga-Ukraine..., Cục Hải quan TPHCM đã chủ động nhiều giải pháp để đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động XNK. Thông qua các hội nghị đối thoại chuyên đề, qua hộp thư điện tử... Cục Hải quan TPHCM đã giải đáp trực tiếp 945 vướng mắc của doanh nghiệp trực tiếp tại các chi cục, 1.250 vướng mắc qua điện thoại, 8 vướng mắc bằng văn bản. Nội dung giải đáp các vướng mắc liên quan về chính sách mặt hàng, như: thủ tục nhập khẩu trang thiết bị y tế, các vướng mắc liên quan đến C/O, vướng mắc về kiểm tra an toàn thực phẩm nhập khẩu, thủ tục hải quan loại hình xuất khẩu, nhập khẩu phi mậu dịch hàng hóa sửa chữa, bảo hành, chính sách thuế... Hướng dẫn thủ tục và kiểm tra cơ sở sản xuất, tạo điều kiện để doanh nghiệp hoạt động gia công với đối tác nước ngoài cho 56 doanh nghiệp.

Nhằm đón đầu những tích cực nêu trên, trong quý 4/2023, lãnh đạo UBND TPHCM đã chỉ đạo các đơn vị chức năng tập trung giải quyết các khó khăn còn tồn đọng trong sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp, tháo gỡ các vướng mắc về pháp lý trong các dự án, khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đẩy nhanh hoàn thuế, giảm thuế giá trị gia tăng, cải cách thủ tục hành chính nhằm thu hút các dự án FDI có vốn lớn gắn với quá trình chuyển giao công nghệ hiện đại…; bám sát theo dõi diễn biến của thị trường tài chính, tiền tệ, tình hình xuất nhập khẩu để có chính sách linh hoạt kịp thời; tăng cường kết nối giao thương giữa các địa phương, các quốc gia để tìm kiếm thị trường mới trong và ngoài nước.