Bắt giữ gần 20 kg sừng tê giác vận chuyển bằng đường biển về cảng Hải Phòng
	Xét xử 14 vụ án liên quan đến sừng tê giác
	Bắt giữ 11 đối tượng liên quan đến buôn bán sừng tê giác
	Hình ảnh nhiều tấn hàng nghi xương động vật hoang dã và sừng tê giác bắt giữ tại cảng Đà Nẵng

Sừng tê giác trong vụ án được các đối tượng cất giấu, ngụy trang trong thạch cao. Ảnh: Ngọc Linh.

Hàng khủng, khung hình phạt tù cao

Đối tượng Đỗ Minh Toản (sinh năm 1985, trú tại xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) là “cò” khai báo hải quan tại khu vực sân bay quốc tế Nội Bài.

Tháng 7/2019, Toản được một người thuê làm thủ tục khai báo hải quan nhập khẩu các lô hàng từ Dubai (Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất- UAE) về Việt Nam.

Đỗ Minh Toản đã sử dụng thủ đoạn tinh vi, lợi dụng mở tờ khai hải quan theo loại hình E21 (loại hình nhập nguyên liệu để gia công), được hệ thống phân vào luồng Xanh (miễn kiểm tra thực tế hàng hóa), để cất giấu toàn bộ số sừng tê giác trên nhằm qua mắt lực lượng chức năng.

Tuy nhiên, từ nguồn tin và bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan Hải quan nghi vấn các lô hàng vận chuyển từ UAE qua đường hàng không về sân bay quốc tế Nội Bài, thuộc tờ khai do Đỗ Minh Toản mở ngày 16/7, có nhiều dấu hiệu nghi vấn.

Theo thông tin, người nhận hàng trên vận đơn là: YANG SHIN CO LTD No 38 NGO GIA TU STREET TRAN PHU VIET NAM, đơn vị mở tờ khai là Công ty TNHH May xuất khẩu và thương mại Thiên Hà (địa chỉ tại Bắc Giang).

Ngày 25/7/2019, Đội Kiểm soát Hải quan và Chi cục Hải quan sân bay cửa khẩu quốc tế Nội Bài (Cục Hải quan Hà Nội) phối hợp với Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Công an Hà Nội) tiến hành kiểm tra, phát hiện 55 khúc sừng tê giác với tổng khối lượng gần 130 kg.

Theo quy định hiện hành của pháp luật, hành vi tàng trữ, buôn bán, vận chuyển trái phép sừng tê giác (không phân biệt loài tê giác) có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 hoặc xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 22, 23 Nghị định 35/2019/NĐ-CP tùy theo khối lượng tang vật là sừng tê giác bị tịch thu và một số yếu tố khác.

Trong vụ án trên, hành vi vận chuyển trái phép sừng tê giác của Đỗ Minh Toản đã “vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm” theo khoản 3 Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 với mức hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù giam.

Theo ghi nhận của Trung tâm giáo dục thiên nhiên (ENV), mức án với Đỗ Minh Toản được xem là mức án cao nhất từ trước đến nay với tội phạm về sừng tê giác tại Việt Nam nói riêng và tội phạm về động vật hoang dã (ĐVHD) nói chung.

Tang vật trong vụ án. Ảnh: Ngọc Linh.

Nỗ lực chống buôn bán sừng tê giác

“Trong bối cảnh cộng đồng quốc tế đang có một số nhận định thiếu tích cực về công tác xử lý tội phạm về ĐVHD tại Việt Nam, bản án này với hình phạt cao nhất từng được áp dụng với một đối tượng tội phạm về ĐVHD là một minh chứng rõ ràng cho thấy các cơ quan tiến hành tố tụng của Việt Nam đang ngày càng đánh giá đúng tính chất nghiêm trọng của tội phạm về ĐVHD và từ đó áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc, có ý nghĩa răn đe với các đối tượng đang và có ý định phạm tội, trục lợi từ việc buôn bán, vận chuyến trái phép các loài có nguy cơ tuyệt chủng toàn cầu”, bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV nhận định.

Theo thống kê của ENV, từ năm 2017 đến nay, có 317 vụ việc vi phạm liên quan đến sừng tê giác, trong đó, có 31 vụ án hình sự. Cơ quan chức năng bắt giữ và khởi tố 24 đối tượng với mức phạt tù trung bình là 5,71 năm tù/đối tượng.

Theo bà Bùi Thị Hà, điều đáng tiếc trong vụ án này là các cơ quan chức năng chưa thể chứng minh được sự tham gia của các đối tượng đã “thuê” Đỗ Minh Toản thực hiện các thủ tục hải quan. Trong khi đây là những đối tượng đáng ra phải chịu trách nhiệm chính cho hoạt động vận chuyển sừng tê giác trái phép trong vụ án này.

Đại diện EVN cho biết thêm, với lợi nhuận đặc biệt lớn từ hoạt động buôn bán ĐVHD, hiện nay đã hình thành những đường dây tội phạm xuyên quốc gia do người Việt Nam cầm đầu chuyên thu gom, vận chuyển và buôn bán ĐVHD trái phép. Điều này không chỉ đẩy các quần thể ĐVHD trên toàn thế giới đến nguy cơ tuyệt chủng mà còn tác động tiêu cực đến hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế. Vì vậy, ENV hy vọng các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục đấu tranh không khoan nhượng và tập trung hơn nữa các nguồn lực để điều tra, xử lý các đối tượng đứng sau các lô hàng ĐVHD bị vận chuyển trái phép về Việt Nam mỗi năm.